“Hạt muối không chỉ mặn vì nước biển, mà còn mặn vì mồ hôi người làm nghề”

Hạt muối không chỉ mặn vì nước biển, mà còn mặn vì mồ hôi người làm nghề.

Muối không chỉ là một gia vị

Mở đầu bức tâm thư, Phó chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng, Festival lần này không chỉ là một lễ hội, mà còn là một cơ hội để chúng ta cùng nhìn lại, suy nghĩ và hành động để hồi sinh, phát triển nghề muối theo hướng hiện đại, bền vững hơn.

Hạt muối mặn vị mồ hôi của bà con diêm dân, kết tinh một nền văn hóa. Hạt muối mặn nhưng có thời điểm lại pha lẫn vị chát và đắng khi một tờ bảo từng đưa tin “Bản 1 kg muối không nổi ổ bánh mì chay, diêm dân tỉnh bỏ ruộng hoang”.

Đó chính là lý do để hôm nay, hàng ngàn bà con diêm dân cả nước đang hướng về Festival “Nghề muối - Đời người” được tổ chức tại Bạc Liêu “giấc mơ tình yêu”.

“Sau sự kiện này, chúng ta sẽ viết tiếp “giấc mơ” về một nghề muối phát triển bền vững và cùng nhau hiện thực hóa giấc mơ đó”, Phó chủ tịch Quốc hội kỳ vọng.

Theo Phó chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, từ bao đời nay, hạt muối không chỉ là sản vật của thiên nhiên mà còn là kết tinh của mồ hôi, công sức, trí tuệ của bao thế hệ diêm dân. Nhìn những cánh đồng muối lấp lánh dưới ánh mặt trời, chợt nhớ đến câu nói của một người làm muối lớn tuổi: “Hạt muối không chỉ mặn vì nước biển, mà còn mặn vì mồ hôi người làm nghề”.

Hạt muối không chỉ hiện diện trong gian bếp của mỗi gia đình, mà còn len lỏi vào đời sống văn hóa, tinh thần của dân tộc. Trong ca dao, tục ngữ Việt Nam, muối tượng trưng cho sự thủy chung, son sắt, như câu: “Tay nâng chén muối, đĩa gừng. Gừng cay muối mặn, xin đừng quên nhau”.

Và cũng từ hạt muối, biết bao câu chuyện gắn với nền văn minh biển cả, với hành trình giao thương hàng thế kỷ. Người Việt xưa đã biết làm muối, trao đối với các vùng miền khác, tạo nên những tuyến thương mại ven biển. Muối không chỉ là thực phẩm, mà còn là một phần ký ức, một phần văn hóa Việt Nam.

Muối Việt Nam trong bức tranh toàn cầu

Phó chủ tịch Quốc hội viết tiếp: Ngày nay, khi thế giới ngày càng quan tâm đến thực phẩm tự nhiên, sản phẩm chăm sóc sức khỏe từ thiên nhiên, muối không đơn thuần chỉ là một gia vị mà đã trở thành một nguồn tài nguyên đa giá trị.

Muối biển Chết của Israel nổi tiếng với hàm lượng khoảng chất cao, được sử dụng rộng rãi trong mỹ phẩm và liệu pháp spa. Muối Himalaya với màu hồng đặc trưng đã trở thành biểu tượng của sự tinh khiết và là một sản phẩm có giá trị cao trên thị trường quốc tế. Muối tre Hàn Quốc được nung trong ống tre, mang theo những giá trị y học và triết lý phương Đông. Muối Pháp, muối Nhật, muối Hawaii đều có câu chuyện riêng, gắn với truyền thống, thương hiệu quốc gia.

Vậy muối Việt Nam thì sao? Chúng ta có những ruộng muối dọc theo bờ biển dài: Nam Định, Nghệ An, Sa Huỳnh, Cà Ná, Bạc Liêu,... Đặc biệt, chúng ta còn có Đền thờ bà Chúa Muối ở Thái Bình. Những hạt muối, lịch sử nghề muối Việt Nam đâu kém phần tinh túy, nhưng vẫn chưa thực sự có chỗ đứng vững chắc trên thị trường quốc tế. Có lẽ chúng ta chưa biết kể câu chuyện đủ hay về muối Việt Nam. Chính vì vậy, tổ chức Festival lần này là để chúng ta kể câu chuyện về “Hành trình trăm năm Nghề muối - Đời người”.

Phó chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan.

Festival hôm nay chính là một lời nhắc nhở về trách nhiệm của mỗi chúng ta, đó là, làm sao để di sản không chỉ là câu chuyện của quá khứ, mà còn là tiềm năng của tương lai? Mong rằng, sau sự kiện đặc biệt này, Bạc Liêu và các địa phương có nghề làm muối sẽ cùng chung tay thực hiện một số định hướng quan trọng:

Định vị lại thương hiệu muối Việt Nam. Xây dựng những câu chuyện hấp dẫn, khác biệt để nâng tầm giá trị hạt muối Việt. Nghiên cứu phát triển muối cao cấp, muối hữu cơ, muối kết hợp với dược liệu, muối cho sức khỏe.

Chuyển đổi tư duy, muối không chỉ để ăn mà tạo ra sản phẩm giá trị gia tăng cao. Khai thác tiềm năng muối trong ngành mỹ phẩm, dược phẩm, trị liệu. Nghiên cứu sản phẩm muối tắm, muối ngâm chân, muối detox - những xu hướng thị trường đang phát triển mạnh mẽ.

Liên kết chuỗi giá trị, mở rộng thị trường. Kết nối với doanh nghiệp, hợp tác xã, phát triển mô hình du lịch trải nghiệm tại làng muối. Tham gia vào các sàn thương mại điện tử, đẩy mạnh xuất khẩu.

Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng sản phẩm. Nghiên cứu, chuyển giao kỹ thuật kết tinh muối sạch, giảm tạp chất, nâng cao tiêu chuẩn để có thể cạnh tranh với muối nhập khẩu. Hỗ trợ bà con diêm dân về vốn, kỹ thuật, tạo sinh kế bền vững theo tư duy tích hợp đa tầng giá trị.

Muối còn mang nhiều triết lý nhân sinh

“Muối tuy nhỏ bé nhưng mang trong mình bao nhiêu giá trị của thiên nhiên, của con người, của văn hóa dân tộc. Muối còn mang nhiều triết lý nhân sinh. Theo một nhiều nghiên cứu, lượng muối trong mỗi người chúng ta chỉ chiếm 0,4% trọng lượng cơ thể. Một con số tuy nhỏ như vậy nhưng đóng vai trò sống còn, giúp cân bằng các chức năng để con người tồn tại.

Hạt muối tuy nhỏ bé nhưng cũng gợi cho chúng ta những triết lý sâu sắc: Những điều nhỏ bé, nếu đặt đúng vị trí sẽ tạo ra giá trị lớn; mọi sự vật trong cuộc sống đều cần sự cân bằng - quá ít hay quá nhiều đôi khi đều không tốt; giá trị không nằm ở số lượng, mà ở vai trò và sự đóng góp đúng lúc, đúng chỗ.

Một khi chúng ta cùng nhau hành động, nghề làm muối không chỉ được bảo tồn mà còn phát triển rực rỡ trong tương lai. Chúng ta cần đồng hành cùng bà con diêm dân trong hành trình giữ gìn và phát triển hạt muối Việt Nam - hạt muối của tình người, của văn hóa, của tương lai. “Muối ba năm muối đang còn mặn. Gừng chín tháng gừng hãy còn cay””, Phó chủ tịch Quốc hội viết trong thư.

Phú Yên: Nguy cơ mất mùa muối

Nâng tầm giá trị hạt muối Việt Nam