| Cần Thơ: Dừng tổ chức Ngày hội du lịch “Văn hóa Chợ nổi Cái Răng” năm 2021 Rộn ràng Ngày hội Du lịch “Văn hóa chợ nổi Cái Răng” năm 2022 Về miền Tây trải nghiệm 7 chợ nổi hấp dẫn du khách |
Người gác chèo trong khuya vắng
 |
| Chợ nổi Ngư Mỹ Thạnh trên đầm phá Tam Giang được xem là nơi buôn bán, trao đổi hàng hóa đặc biệt tại Huế |
Chợ nổi trên phá Tam Giang ở thôn Ngư Mỹ Thạnh (thuộc xã Quảng Lợi, Quảng Điền, Thừa Thiên - Huế) nép mình rất lặng lẽ trên một góc phá. Ở địa phương này, dẫu từng có nhiều ngôi chợ rất nổi tiếng như chợ Đan Lương, chợ Bái Đáp và giai đoạn sau này là chợ Ngũ Xã. Nhưng chợ nổi ở Ngư Mỹ Thạnh lại là một kiểu chợ có một không hai ở miền Trung này.
Theo lời những người cao niên trong làng, chợ nổi Ngư Mỹ Thạnh đã có tuổi đời vài trăm năm, có gốc tích là người Phú Lộc, Cầu Hai (Huyện Phú Lộc, Thừa Thiên - Huế). Trước đây, tổ tiên họ sống lênh đênh trên đầm phá Tam Giang. Sau đó thấy vùng rìa phá Tam Giang giàu tôm cá, thủy sản nên đã tập trung về đây, tạo thành một xóm chài gọi là Ngư Mỹ Thạnh. Từ địa điểm mua bán cá của một làng ngư nghiệp dần dần nơi đây trở thành điểm họp chợ cho cả vùng đầm phá các huyện Phong Điền, Phú Lộc tụ về.
Gần 3 giờ sáng, khi bóng tối vẫn phủ lên vạn vật trong cơn ngái ngủ, nhưng những “ngư dân thủy diện” đã lách cách tiếng gõ cá mạn thuyền, và loang loáng trong không gian đêm đen sẫm là những ánh đèn pin chiếu rọi trên mặt nước.
Thành quả sau một đêm quăng chài, thả lưới, đặt nò sáo của người dân thường là các loại thủy sản như cá Bống, cá Dìa, cá Tràng, cá Ong, tôm Rằng, tôm Gân, cua, lươn...tươi sống, chất lượng. Trong khoảng không bao la rộng lớn đó, chợ nổi Ngư Mỹ Thạnh như một điểm sáng vừa mang tính kinh tế vừa mang đậm bản sắc văn hóa của người dân vùng sông nước.
 |
| Cảnh đánh bắt hải sản và ngắm bình minh nhuộm vàng cam được xem là một trong những nét đẹp bình dị xứ Huế. |
Khung cảnh làng quê thanh bình trên miền sông nước
Chợ nổi thủy sản thường bắt đầu từ 4 giờ đến 7 giờ hàng ngày khi trời còn tờ mờ sáng. Kí cách từng tiếng mái chèo khua va vào thân xuồng, những người đi chợ nổi trong nhập nhoạng bình minh mải miết với mái chèo của mình để cho kịp việc mua bán. Trên một vũng đầm hàng trăm thuyền chài của ngư dân thôn Ngư Mỹ Thạnh, thôn Cư Lạc và một số vùng lân cận.
Sau khi đánh bắt, ngư dân sẽ về tập trung ở đây bắt đầu mua bán trong phiên chợ nổi. Làm nhộn nhịp cả một khu đầm yên ả. Có lẽ, không đâu như chợ nổi này. Quanh chợ, chỉ có những o, những mệ với chiếc nón lá lật ngửa ra sau, cắc củm với chiếc xuồng nhỏ của mình lướt trên mặt sóng lăn tăn buổi sớm bình minh.
Theo ngư dân ở đây cho biết, tôm cá nhiều vùng đều có, nhưng điều đặc biệt nhất của cá tôm trên phá Tam Giang là những loài thủy sản đặc hữu của vùng đầm phá nước lợ lớn nhất khu vực Đông Nam Á này. Thủy sản nước lợ chốn này lâu nay đã vốn nức tiếng thơm ngon bởi vừa có vị ngọt ngào của nước ngọt, vừa mặn mòi vị biển. Cá, tôm, cua ở đâu cũng có, nhưng có lẽ thủy sản sống ở vùng nước lợ đầm phá Tam Giang được xem là ngon nhất vì vừa có vị mặn và ngọt, lại béo và thơm, chế biến được nhiều món ăn từ dân dã đến sang trọng.
 |
| hững chiếc thuyền của người mua đuổi theo người bán, họ xáp lại với nhau và trao đổi rồi lại tản đi. |
Nhiều người của làng ngư phủ này cũng mưu sinh bằng nghề thả lưới trên vùng đầm phá. Hơn 15 năm trở lại đây, khi thực hiện chính sách định cư cho “ngư dân thủy diện” vào bờ, những “ngư phủ” được lên bờ cất nhà, sinh sống, con cái được học hành, thì làng được đổi tên là Ngư Mỹ Thạnh.
Nhưng, cái nghề cầm chèo thả lưới nhiều đời vẫn là sinh kế khó bỏ. Và rồi, khi những con cá con tôm được thả lưới, thì họ cắm chèo ngay trên chợ nổi này, chờ thương lái đến mua. Những lão ngư đã nhờ vùng đầm phá này mà sinh tồn. Nhưng thế hệ sau cũng nhờ thế mà lớn lên.
Người bán nơi này không chỉ là ngư dân địa phương mà còn có các ngư dân ở huyện Phú Lộc, Phong Điền, Hương Trà… tụ họp vào mỗi sáng sớm. Khoảng 4 giờ sáng, đứng từ trên bờ Ngư Mỹ Thạnh, du khách sẽ thấy cả một khoảng rộng trên vùng đầm phá chìm trong bóng đêm dày đặc bỗng sáng dần lên bởi những ánh đèn pin loang loáng trên mặt nước.
Những ánh đèn từ nhiều hướng mờ tỏ tiến về theo hàng trăm chiếc thuyền bé nhỏ. Rồi những chiếc thuyền tiến đến gần nhau khiến ánh đèn chụm lại, tạo nên một điểm sáng lớn giữa mênh mông đầm phá, rồi lại tỏa đi và chụm lại ở một vài điểm khác.
 |
| Nhiều người mua sau khi mang hàng lên bờ bắt đầu phân loại để đưa đến các chợ sáng nơi khác. |
Người mua, phần lớn là thương lái mua bán rất nhanh để còn chuyển hàng hóa đi bỏ mối lại ở các khu chợ khác. Vì thế, chợ nổi trên phá này chỉ họp từ lúc 4h sáng đến hơn 7h là tan. Điều riêng có của chợ này, có lẽ chẳng nơi nào có, đã làm nên đặc trưng đó là “chợ đuổi”. Những người mua sẽ chèo xuồng đuổi theo người bán. Khi cập mạn thuyền với nhau, người mua sẽ xem người bán có gì, sau đó trao đổi và chuyển hàng.
Những O những mệ, người nhiều tuổi, người còn trẻ, người đội nón, người quấn khăn nhưng giọng nói xứ Huế ngọt như đường, với những phương ngữ khiến cảnh chợ vô cùng đặc biệt. Lời nói, tiếng cười giữa người bán và kẻ mua chỉ đủ để cho đối phương nghe. Người trao hàng, người nhận hàng rồi trả tiền, tuyệt nhiên không có lời ngã giá. Cứ thế, người mua đuổi theo hết xuồng này đến xuồng khác, khi đã “nằng nặng” hàng, ước chừng đủ một chuyến xe máy là họ chèo xuồng vào bờ, chất thủy sản lên xe máy và chạy tới các chợ khác để giao dịch.
Nhiều người gác chèo bán thủy sản ở đây đều có chung một suy nghĩ rằng, người mua cũng vì kiếm mấy đồng bạc lẻ nuôi gia đình nên có bán rẻ hơn một chút xíu để họ kiếm đồng lời khi đưa hàng tới chợ khác cũng là điều nên. Chính vì thế, nhiều buổi chợ người mua thường được “cho thêm” những con cá con cua nằm ngoài phần cân ký. Nghĩa xóm tình làng ở đó, họ san sẻ và cùng dìu nhau qua đoạn trường cuộc sống lắm khó khăn bao ngày.
Cứ thế, chợ vội họp vội tan khi bình minh vừa ló dạng. Người bán thì bán hàng nhanh để trở về nhà, người mua thì mua cho kịp buổi chợ sáng. Và sau khi người mua hàng và chuyển hàng đi, những chiếc thuyền chở đầy các loại nhu yếu phẩm mới tiến vào chợ. Bởi lúc này, người dân đã có tiền có thể mua được những nhu yếu phẩm thiết yếu cho gia đình.
Nhiều năm trở lại đây, chợ nổi Ngư Mỹ Thạnh được nhiều du khách biết tới hơn nhờ nét độc đáo không nơi nào có, và trở thành những điểm du lịch hấp dẫn của du khách khi đến Huế. Sản phẩm du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái Ngư Mỹ Thạnh sau khi được công nhận sản phẩm OCOP sẽ là động lực rất lớn để Quảng Điền dựa trên các tiềm năng, lợi thế của vùng và hướng đến mục tiêu nâng cao tiêu chuẩn, chất lượng, giá trị, thương hiệu các sản phẩm đặc sản, đặc trưng của vùng miền, gắn với phát triển thương mại, du lịch, dịch vụ nông thôn.
