Thực trạng và những băn khoăn từ cử tri
Trong các kỳ họp Quốc hội gần đây, cử tri từ nhiều tỉnh thành như Quảng Ninh, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Thanh Hóa đã liên tục nêu lên những lo ngại về chính sách BHYT. Các ý kiến tập trung vào một số vấn đề chính:
Danh mục chi trả còn hạn chế: Nhiều người bệnh cho rằng danh mục thuốc, vật tư y tế và dịch vụ kỹ thuật được Quỹ BHYT chi trả chưa đầy đủ, khiến họ phải tự mua nhiều loại thuốc đặc trị hoặc chi trả thêm chi phí.
Kê đơn ngoài danh mục: Vẫn còn tình trạng một số cơ sở y tế kê đơn thuốc ngoài danh mục được BHYT thanh toán, gây tốn kém và khó khăn cho người dân.
 |
| Vẫn còn tình trạng một số cơ sở y tế kê đơn thuốc ngoài danh mục được BHYT thanh toán, gây tốn kém và khó khăn cho người dân. |
Thiếu thuốc, vật tư cục bộ: Tình trạng thiếu thuốc, vật tư tại một số bệnh viện do vướng mắc trong công tác đấu thầu đã ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình điều trị của người bệnh.
Những vấn đề này đặt ra câu hỏi lớn về tính hiệu quả và vai trò trụ cột an sinh của chính sách BHYT, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt từ cơ quan quản lý.
Phạm vi chi trả của BHYT đầy đủ và toàn diện
Trả lời những băn khoăn trên, Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định, Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá là một trong số ít quốc gia có phạm vi chi trả của Quỹ BHYT khá đầy đủ và toàn diện so với mức đóng.
Cụ thể, Quỹ BHYT hiện đang thanh toán cho hơn 9.000 dịch vụ kỹ thuật, đáp ứng hầu hết nhu cầu khám chữa bệnh cơ bản của người dân. Hầu hết các dịch vụ đang được triển khai tại các cơ sở y tế đều nằm trong phạm vi được Quỹ BHYT chi trả.
Về danh mục thuốc, phạm vi chi trả cũng rất rộng:
Theo Thông tư 20/2022/TT-BYT, danh mục bao gồm 1.037 hoạt chất hóa dược và sinh phẩm (thuộc 27 nhóm lớn) cùng 59 thuốc phóng xạ và chất đánh dấu. Đặc biệt, có tới 76 hoạt chất điều trị ung thư và điều hòa miễn dịch. Bộ trưởng nhấn mạnh: "Danh mục này được quy định theo tên hoạt chất, không giới hạn tên thương mại, tạo điều kiện cho số lượng thuốc thành phẩm được BHYT chi trả thực tế rất đa dạng".
Danh mục cũng bao gồm 229 thuốc đông y, dược liệu và 349 vị thuốc cổ truyền, áp dụng thống nhất cho mọi tuyến khám chữa bệnh.
Các giải pháp đồng bộ tháo gỡ vướng mắc, mở rộng quyền lợi
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, Bộ Y tế luôn coi việc bảo đảm quyền lợi người tham gia BHYT là nhiệm vụ trọng tâm và đã, đang triển khai nhiều giải pháp quyết liệt.
Bộ Y tế đang tích cực rà soát để mở rộng danh mục chi trả. Ngày 16/11/2024, Bộ đã ban hành Thông tư 37/2024/TT-BYT, quy định các nguyên tắc và tiêu chí khoa học để xây dựng, cập nhật danh mục thuốc. Trên cơ sở này, Bộ đang soạn thảo một Thông tư mới thay thế Thông tư 20/2022/TT-BYT nhằm tiếp tục mở rộng danh sách thuốc được thanh toán.
 |
| Bộ Y tế đang tích cực rà soát để mở rộng danh mục chi trả. |
Bộ trưởng thừa nhận tình trạng thiếu thuốc cục bộ trong giai đoạn 2022-2023 do đứt gãy chuỗi cung ứng và vướng mắc pháp lý. Để giải quyết, hàng loạt chính sách mới đã được ban hành:
Luật số 90/2025/QH15 và Nghị định 214/2025/NĐ-CP ra đời nhằm đơn giản hóa thủ tục, tăng cường minh bạch và hiệu quả trong lựa chọn nhà thầu.
Từ ngày 01/7/2025, các bệnh viện tự chủ được tự quyết định mua sắm thuốc, thiết bị y tế từ nhiều nguồn mà không bắt buộc phải đấu thầu theo Luật Đấu thầu, tăng tính chủ động và linh hoạt.
Bộ Y tế cũng đang nghiên cứu sửa đổi Thông tư 07/2024/TT-BYT về đấu thầu thuốc để đảm bảo đồng bộ với các quy định mới.
Để chấn chỉnh tình trạng kê đơn thuốc ngoài danh mục, ngày 04/3/2025, Bộ Y tế đã ban hành Kế hoạch 267 về kiểm tra việc thực hiện quy định pháp luật BHYT, tập trung vào công tác cung ứng thuốc. Đồng thời, Bộ đã có văn bản yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo Sở Y tế tăng cường kiểm tra, giám sát tại các cơ sở khám chữa bệnh.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh: "Các giải pháp trên đã giúp đảm bảo cơ bản đầy đủ thuốc, trang thiết bị y tế phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân".
Trong thời gian tới, Bộ Y tế cam kết sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành để:
Đẩy mạnh công khai, minh bạch thông tin về danh mục và tỷ lệ thanh toán BHYT.
Tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Bổ sung kịp thời các loại thuốc hiếm, thuốc khó tìm nguồn cung.
Với những nỗ lực này, chính sách BHYT được kỳ vọng sẽ tiếp tục là điểm tựa an sinh vững chắc, góp phần chăm lo và bảo vệ sức khỏe Nhân dân một cách hiệu quả và bền vững.
