 |
| Việt Nam đang siết chặt quản lý và kiểm duyệt việc xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc. |
Chấm dứt tình trạng cho mượn mã số để xuất khẩu
Hiện, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ sầu riêng lớn nhất trên thế giới. Xuất khẩu chính ngạch sầu riêng Trung Quốc sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam có cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn, đồng thời giúp doanh nghiệp và nông dân thu được lợi nhuận cao hơn từ loại quả đặc sản này. Tuy nhiên, từ những lỗ sầu riêng xuất khẩu đầu tiên đã bộc lộ nhiều lỗ hổng cho thấy các ngành chức năng và địa phương còn nhiều việc phải làm.
Đại diện DN có lô hàng đầu tiên xuất khẩu vào Trung Quốc, ông Vũ Ngọc Huy, Phó tổng giám đốc Công ty CP thương mại xuất nhập khẩu Dũng Thái Sơn (Đắk Lắk), chia sẻ: “Sau nhiều ngày chuẩn bị, chuyến hàng đầu tiên được thông quan thuận lợi ở cả phía VN và Trung Quốc là sự kiện đặc biệt, nhiều cảm xúc. Bắt đầu từ đây, quả sầu riêng được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường rộng lớn cả về số lượng và có rất đông người tiêu dùng yêu thích loại trái cây này”.
Ông Huy cũng tiết lộ, khi xuất container sầu riêng chính ngạch đầu tiên sang Trung Quốc, doanh nghiệp nhận được đơn hàng xuất khẩu 500.000 tấn sầu riêng, nhưng vùng trồng hiện nay chưa đáp ứng đủ lượng hàng. Do đó, từ nay đến cuối năm, doanh nghiệp phấn đấu hoàn thành việc trồng từ 3.000-5.000 ha sầu riêng, tăng số lượng cung cấp cho thị trường, ông Huy cho hay.
Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT) cho biết trong đợt đầu tiên đánh giá, Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt 51 mã số vùng trồng và 26 mã số cơ sở đóng gói sầu riêng tại VN. Tổng diện tích sầu riêng đạt tiêu chuẩn xuất khẩu sang Trung Quốc khoảng 3.000 ha, chỉ chiếm khoảng 3% so với tổng diện tích sầu riêng cả nước.
Diện tích này rất nhỏ bé với với nhu cầu sản lượng của thị trường Trung Quốc mà các DN VN đã có hợp đồng, khoảng 1,3 triệu tấn/năm. Theo đó, vấn đề kiểm soát mã số vùng trồng, cơ sở sản xuất cho các lô hàng sầu riêng xuất khẩu sẽ là một thách thức. Mới đây, cơ quan kiểm dịch thực vật tại Lạng Sơn đã ghi nhận một số mã số vùng trồng vườn mới chỉ có quả non hoặc chưa ra quả nhưng đã có sầu riêng đưa lên biên giới.
 |
| Doanh nghiệp thu mua sầu riêng đủ tiêu chuẩn xuất khẩu sang Trung Quốc. (Ảnh: TTXVN) |
Bởi vậy, theo ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, các mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói sẽ được cập nhật bổ sung vào hệ thống giúp các cửa khẩu biết hiện nay đang có những mã số nào được Trung Quốc phê duyệt. Bên cạnh đó, các mã số được cấp cũng được chuyển về cơ quan chức năng, chính quyền các địa phương để phối hợp kiểm tra, giám sát chặt chẽ.
Ông Trung cũng cho biết để chấm dứt việc “cho mượn” mã số để xuất khẩu từng xảy ra trên một số loại trái cây, nông sản khác thì cơ sở sở hữu mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói đã được Trung Quốc phê duyệt nếu ủy quyền cho các DN khác thì phải làm thủ tục ủy quyền bằng văn bản. Giấy tờ ủy quyền này phải gửi về cơ quan kiểm dịch thực vật vừa để thuận lợi trong kiểm tra, giám sát khi làm thủ tục xuất khẩu, đồng thời giúp các đơn vị bảo vệ các mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói không bị giả mạo, gian lận.
Ông Trung cho rằng chưa có quy định xử lý về hành vi gian lận, giả mạo mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói nhưng vẫn có đầy đủ các biện pháp để xử lý nếu phát hiện vi phạm.
“Hải quan Trung Quốc đã thống nhất, trường hợp phát hiện các DN giả mạo, gian lận về mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói thì Cục Bảo vệ thực vật sẽ đình chỉ ngay lập tức, tạm dừng việc thu mua, đóng gói cũng như xuất khẩu của các đơn vị có các hành vi vi phạm mà không cần chờ phía Trung Quốc có văn bản thông báo. Đây sẽ là biện pháp Cục Bảo vệ thực vật kiên quyết áp dụng để bảo vệ nông dân, các nhà vườn, DN làm ăn chân chính cũng là bảo vệ thị trường xuất khẩu bền vững cho trái sầu riêng VN”.
Sầu riêng Việt Nam gây sốt tại Trung Quốc
Hiện những quả sầu riêng tươi của Việt Nam đã được bày bán tại thị trường Trung Quốc. Ông Lâm Long Đức - Tổng giám đốc Công ty TNHH chuỗi cung ứng toàn cầu Việt Hải (Trung Quốc), nhận định, sầu riêng Việt Nam có lợi thế cạnh tranh với Thái Lan hay Malaysia, bởi cự ly gần và chất lượng tốt.
"Từ phía Việt Nam đưa sầu riêng sang cửa khẩu Hữu Nghị chỉ mất 2 tiếng đồng hồ. Trái sầu riêng giữ được độ tươi ngon. Người tiêu dùng Trung Quốc từ nay sẽ được ăn sầu riêng ngon với giá cạnh tranh", ông Đức trả lời kênh CCTV13 của Đài TH Trung ương Trung Quốc ngày 21/9.
Theo đại diện Công ty TNHH Cung ứng toàn cầu Việt Hải, DN sẽ lên kế hoạch thu mua 1 triệu trái sầu riêng của Việt Nam, sau đó mở rộng quy mô, cùng với các doanh nghiệp Việt đầu tư vào các vùng trồng và xây dựng nhà máy chế biến.
Ông Nguyễn Vũ Thắng, Giám đốc vận hành Công ty TNHH xuất nhập khẩu Vạn Xuân Phát, cho biết, đơn vị này đã xuất khẩu được 3 container sầu riêng sang Trung Quốc. Sau đó mỗi tháng, công ty sẽ xuất 1.000 tấn theo đơn đặt hàng của đối tác.
 |
| Thu hoạch sầu riêng ở vườn của ông Phan Đăng Kim ở Đăk Lăk. |
Còn theo ông Vũ Ngọc Huy, khi DN này khảo sát nhu cầu của thị trường Trung Quốc, thì ngoài ăn trái tươi, sầu riêng được một số nhãn hiệu bánh bao nổi tiếng ở Trung Quốc dùng làm nhân bánh. Bánh bao vị sầu riêng bán rất đắt hàng. Sầu riêng còn được sử dụng để sản xuất đồ uống, bánh kẹo và đưa vào nhiều món ăn khác nhau.
“Đối tác của chúng tôi đặt hàng khoảng 500.000 tấn quả tươi/năm, vấn đề bây giờ là tiếp tục mở rộng diện tích và kiểm soát chặt chẽ theo các tiêu chuẩn của Trung Quốc để xuất khẩu được thuận lợi”, ông Huy nói.
Sầu riêng xuất khẩu chính ngạch Trung Quốc sẽ giúp người trồng sầu riêng trong nước không lo đầu ra, sầu riêng cũng được giá, lợi nhuận cao. Tuy nhiên, để nắm bắt được cơ hội này, đòi hỏi việc tuân thủ các quy định đã ký kết từ phía người trồng cho tới doanh nghiệp đóng gói, xuất khẩu. Ngoài các chế tài xử phạt nghiêm khắc thì nhận thức của các đơn vị liên quan cũng cần được nâng cao để cùng hướng tới lợi ích của đất nước./.
