Ngành điều cần chính sách bảo vệ

Ngành điều cần chính sách bảo vệ.

Xuất khẩu hạt điều 11 tháng đầu năm tăng trưởng mạnh

Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu hạt điều 11 tháng đầu năm 2024 đạt 669.543 tấn, tương đương gần 3,98 tỷ USD, giá trung bình 5.943 USD/tấn, tăng 15,2% về khối lượng, tăng 20,6% về kim ngạch và tăng 4,6% về giá so với 11 tháng đầu năm 2023.

Riêng tháng 11/2024 ước đạt 59.699 tấn, tương đương 396,58 triệu USD, giá trung bình 6.643 USD/tấn, giảm 8,5% về lượng, giảm 6,6% kim ngạch nhưng tăng 2,1% về giá so với tháng 10/2024; còn so với tháng 11/2023 cũng giảm 6,8% về lượng nhưng tăng 12,6% kim ngạch và tăng 20,9% về giá.

Hạt điều xuất khẩu nhiều nhất sang thị trường Mỹ chiếm gần 27% trong tổng lượng và tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này của cả nước, đạt 179.484 tấn, tương đương gần 1,07 tỷ USD, tăng 24,4% về lượng và tăng 31,7% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2023, giá xuất khẩu sang thị trường này cũng tăng 5,8%, đạt trung bình 5.947 USD/tấn. Riêng tháng 11/2024 xuất khẩu sang Mỹ 13.537 tấn hạt điều, tương đương 93,14 triệu USD, giá 6.880 USD/tấn, giảm 12,2% về lượng, giảm 9% về kim ngạch nhưng tăng 3,7% về giá so với tháng 10/2024; so với tháng 11/2023 cũng giảm 6,4% về lượng, tăng 19,7% về kim ngạch và tăng 27,9% về giá.

Đứng thứ 2 là thị trường Trung Quốc đạt 117.424 tấn hạt điều, thu về 687,84 triệu USD, tăng 18,9% về lượng và tăng 14,4% về kim ngạch so với cùng kỳ; xuất sang thị trường Hà Lan 63.449 tấn, tương đương 374,28 triệu USD, tăng 12,3% về lượng và tăng 15,2% về kim ngạch; Đức 23.592 tấn, tương đương 137,14 triệu USD, tăng 21,9% về lượng và tăng 27,2% về kim ngạch.

90% nguyên liệu phải nhập khẩu

Ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Điều Việt Nam. Ảnh NLĐ

Tại Diễn đàn Kinh tế 2024 do báo Ngườii Lao Động tổ chức, ông Bạch Khánh Nhựt, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Điều Việt Nam thông tin, Ngành điều Việt Nam hiện dẫn đầu thế giới về sản lượng xuất khẩu và cũng đứng đầu về nhập khẩu nguyên liệu. Điểm đặc biệt của ngành điều so với các ngành nông sản khác là 90% nguyên liệu phải nhập khẩu, chủ yếu từ châu Phi và Campuchia, trong khi nguồn cung trong nước rất hạn chế.

Trước đây, chế biến hạt điều được thực hiện thủ công, nhưng trong 15 năm gần đây, ngành đã tự động hóa nhờ vào sự sáng tạo của người Việt trong việc chế tạo máy móc, qua đó nâng cao hiệu quả sử dụng nguyên liệu.

Nhận thức được giá trị của ngành điều, các quốc gia châu Phi đã đưa ra các chính sách nhằm giữ lại nguồn nguyên liệu để chế biến trong nước, qua đó gia tăng giá trị gia tăng (GTGT). Cụ thể, họ áp thuế xuất khẩu đối với nguyên liệu thô, đồng thời miễn thuế đối với các sản phẩm sơ chế và chế biến.

Điều này khiến các quốc gia này tập trung vào chế biến tại chỗ, còn những dòng nguyên liệu kém chất lượng hoặc khó chế biến thì chuyển sang Việt Nam, tận dụng tay nghề khéo léo của công nhân Việt Nam để hoàn thiện sản phẩm.

Ông Nhựt cho biết, Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) đã kiến nghị cần kiểm soát chặt chẽ các dòng sản phẩm nhập khẩu này, có thể thông qua chính sách thuế nhập khẩu. Nếu không có các biện pháp kiểm soát, các doanh nghiệp (DN) sẽ chuyển hướng đầu tư sang châu Phi – nơi có nguồn nguyên liệu thuận lợi và gần với thị trường EU, điều này sẽ gây khó khăn cho ngành điều Việt Nam.

VINACAS thậm chí dùng cụm từ "bóp chết ngành điều" để cảnh báo về dòng sản phẩm nhập khẩu này. Lý do là các nhà máy chế biến điều tại Việt Nam đã đầu tư lớn, với giá trị mỗi nhà máy lên tới 300-500 tỉ đồng. Nếu những nhà máy này không hoạt động hiệu quả, chúng sẽ trở thành những đống sắt vụn, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành.

Thêm vào đó, việc các nhà máy gặp khó khăn sẽ dẫn đến mất việc làm cho một lượng lớn công nhân tại khu vực Đông Nam Bộ, đặc biệt là tại Bình Phước – nơi có nhiều người nghèo và dân tộc thiểu số, những đối tượng vốn rất khó tìm được công việc khác.

Không ngừng nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh và chăm sóc người bệnh

VINACAS kiến nghị 9 giải pháp gỡ khó cho ngành điều

Hạt điều Bình Phước đóng góp 32% năng lực xuất khẩu điều quốc gia