Đặc điểm của quả trám |
Cây trám được chia thành hai loại chính trám đen và trám trắng, có tên khoa học là fructus canarii: ở Việt Nam, cây trám thường tập chung chủ yếu ở khu vực vùng núi phía Bắc từ tỉnh Quảng Bình trở ra. Trong đó nhiều nhất là Thái Nguyên, Phú Thọ, Hòa Bình, Yên Bái, Bắc Kạn, Yên Bái, Vĩnh Phúc,… Còn với cây trám đen được trồng nhiều nhất ở huyện Hương Sơn, các xã Sơn Phú, Sơn Ninh, Sơn Bằng, Sơn Lâm,… của tỉnh Hà Tĩnh.
Quả trám đen còn được gọi với cái tên khác như: Còn được gọi là mộc uy tử, trám chim, hắc lãm, cây bùi,… Loại quả này có màu đen sẫm, dạng quả trứng với chiều dài từ 3 – 4cm và rộng 2cm. Hạt trám rất cứng và được chia thành 3 ngăn.
Quả trám trắng đươc gọi với cái tên khác là cảm lãm, gián quả, thanh quả, thanh tử, mác cơm, cà ná, bạch lãm, hoàng lãm,… Loại quả này có dạng hình thoi, màu vàng xanh nhạt, hai đầu tù. Quả có chiều dài khoảng 45mm và rộng từ khoảng 20 – 25mm. Hạt trám trắng có hình thoi với 2 đầu nhọn, nhẵn và cứng, trong có 3 ngăn.
Trám thuộc loại cây thân gỗ lớn, sống lâu năm, chiều cao có thể lên tới 20-25m. cây có lá kép hình lông chim với 5 cặp lá mọc đối trên cuống lá và 1 lá mọc lẻ ở cuối của cuống lá. Lá có dạng thuôn nhọn, nhiều gân nổi rõ ràng. Hoa của cây này khá nhỏ, mọc thành từng chùm màu trắng và nhụy hoa có nhiều tua nhỏ. Cây mọc rất sai quả, thành từng chùm và thường có hình bầu dục. Trong đó, quả trám trắng có màu xanh, khi chín chuyển sang màu vàng nhạt, bên trong có hạt cứng hình ngôi sao. Còn trám đen có màu đen thẫm.
Một số công dụng từ quả trám đối với sức khỏe:
Chữa viêm phế quản, khàn giọng
Sử dụng 6g trám, 6g trà xanh, 1 thìa mật ong, cho trám vào đun sôi 5 phút, tiếp tục cho trà xanh vào đun trong 15 phút. Sau đó chắt lấy nước rồi hòa với mật ong để uống.
Giải rượu
Sử dụng 12 quả trám và 12g phèn chua, dùng nước rửa sạch quả trám sau đó lấy dao khứa bốn đến năm đường rồi phét phèn vào trong những vết khứa. Sau đó cho vào mồm nhai nhỏ để giã rượu. Hoặc sử dụng 10 quả trám tươi sắc cùng với nước uống giải rượu rất nhanh.
Một số công dụng từ quả trám đối với sức khỏe |
Trị đau răng, sâu răng
Đốt quả trám thành than, tán nhỏ cùng một ít xạ hương, sau đó nhét vào chỗ bị sâu răng. Ngoài ra có thể lấy vỏ trám trắng cạo bỏ lớp vỏ đen bên ngoài, thái mỏng và đme phơi khô sau đó sắc lấy nước, ngậm 10p rồi nhổ đi, ngày làm nhiều lần.
Có tác dụng thanh nhiệt
Trám tươi 20g bỏ hạt, rễ lau tươi 4 chùm thái nhỏ. Nấu với 0,5 lít nước trong 1/2 giờ lọc nước uống nóng. Tác dụng thanh phế nhiệt, hóa đàm, thanh can nhiệt, vị nhiệt, sinh tân dịch, khỏi ho.
Chữa ho khan
Sử dụng trám đen muối 20 quả, vỏ đậu phụ 50g, nước vừa đủ nấu sôi xong chắt lấy nước uống.
Chữa mất tiếng, viêm họng cấp, khô rát cổ và viêm amidan
Quả trám đem rửa sạch bụi bẩn, sau đó để ráo nước và đem muối như muối chanh. Mỗi ngày bạn lấy một lượng vừa đủ ra ngậm hoặc pha nước uống. Có thể dùng phối hợp trám tươi để hãm lấy nước uống và làm tăng tác dụng chữa đau họng.
Hỗ trợ điều trị sốt cao, khô môi và khát nước
Chuẩn bị vài quả trám, đem rửa sạch, bỏ hạt và giã lấy nước uống. Sau đó uống đều đặn hàng ngày cho đến khi cắc triệu chứng có những chuyển biến tích cực.
Chữa ho gà
Sử dụng quả trám đem rửa sạch bằng nước, rồi nấu chung với đường phèn. Sau đó lọc lấy phần nước cốt tiết ra để uống. Uống cho đến khi khỏi hẳn.
Một số lưu ý khi sử dụng quả trám đối với sức khỏe:
Mặc dù quả trám giúp cải thiện các vấn đề về sức khỏe nhưng bạn không nên quá lạm dụng nó. Bới trong quả trám có chứa quá nhiều chất đạm, nếu thường xuyên sử dụng có thể gây nên bệnh tăng cân hoặc làm tăng nguy cơ béo phì, nhiễm mỡ máu. Ngoài ra, việc ăn quá nhiều trám có thể gây ra nhức đầu hoặc buồn nôn.
Bệnh nhận nên chú ý tuân thủ liều lượng của bài thuốc và hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia. Tuyệt đối không tự ý tăng giảm, tránh làm ảnh hưởng đến hiệu quả, hoặc gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.
Một số nhóm bệnh nhân cần cân nhắc kỹ trước khi sử dụng là trẻ nhỏ, phụ nữ đang trong giai đoạn mang thai, những người đang điều trị bệnh lý bằng thuốc Tây, bị dị ứng với các thành phần của quả trám,…bệnh nhân nên tham vấn chuyên gia trước khi áp dụng các bài thuốc phía trên.
Trong quá trình sử dụng quả trám, nếu thấy cơ thể xuất hiện các triệu chứng bất thường cho thấy bị dị ứng, bạn cần ngưng lại và liên hệ với chuyên gia để được hỗ trợ và tư vấn.
* Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, người bệnh nên tham vấn ý kiến chuyên gia, bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng vào mục đích điều trị bệnh.