 |
| Vải hay mận là loại quả gần như bắt buộc phải có trong mâm cúng tết Đoan Ngọ |
Tết Đoan Ngọ hay còn được gọi là Tết Đoan Dương, được tổ chức vào giờ Ngọ, ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm.
Năm 2023, Tết Đoan Ngọ rơi vào thứ Năm, ngày 22/6 dương lịch.
Đây là một ngày tết truyền thống tại một số quốc gia Đông Á như Việt Nam, Triều Tiên, Đài Loan, Nhật Bản và Trung Quốc. "Đoan" có nghĩa là mở đầu, "Ngọ" là khoảng thời gian từ 11 giờ sáng đến 1 giờ chiều, ăn tết Đoan Ngọ là ăn vào buổi trưa. Đoan Ngọ tức là lúc mặt trời bắt đầu ngắn nhất, ở gần trời đất nhất.
Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ còn được gọi với cái tên khá dân dã đó chính là "tết giết sâu bọ". Hiểu đơn giản, đây chính là ngày phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt bớt các loài sâu bệnh gây hại cho cây trồng.
Vào ngày Tết Đoan Ngọ, mọi nhà chuẩn bị vật phẩm cúng tổ tiên. Người ta quan niệm rằng, đây là thời điểm quả trên cây, lá trên cành bắt đầu đơm hoa kết trái và cúng tổ tiên để mong một mùa bội thu.
Sau lễ cúng Tết Đoan Ngọ là các tục lệ giết sâu bọ. Cả nhà quây quần ăn những thứ quả chua, rượu nếp, bánh tro... để diệt trừ sâu bọ, xua đuổi hết bệnh tật.
Mâm cơm cúng Tết Đoan Ngọ 2023 ba miền
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Bắc
 |
Hương, hoa, vàng mã.
Nước, rượu nếp.
Các loại hoa quả (mận, vải...).
Xôi, chè.
Bánh tro, bánh ú: Được làm từ gạo nếp, ngâm trong nước tro, gói bằng lá chuối. Đây là loại bánh dễ ăn, dễ tiêu, ngon hơn khi ăn với đường hoặc mật.
Cơm rượu nếp: Là món đặc trưng của người miền Bắc, đặc biệt là món cơm rượu nếp cái hoa vàng bởi không phải nơi nào cũng có và ngon như ở nơi đây. Một số nơi còn có thêm cơm rượu nếp cẩm.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Trung
 |
Hương, hoa, vàng mã.
Nước, rượu nếp.
Các loại hoa quả như vải, mận…
Bánh tro, bánh ú.
Chè kê: Là món đặc biệt quen thuộc và xuất hiện trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ của tỉnh Quảng Nam.
Thịt vịt: Món ăn này thường có trên mâm lễ cúng Tết Đoan Ngọ của người miền Trung. Vì theo quan niệm xưa, thịt vịt có tính mát, ăn vào sẽ làm mát, giải nhiệt cho cơ thể, có khả năng bổ máu và tốt cho hệ tiêu hóa.
Cơm rượu: Món này ở miền Trung được làm bằng phương pháp lên men cổ truyền, có hình dạng vuông vức.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ miền Nam
 |
Hương, hoa, vàng mã.
Nước, rượu nếp.
Các loại hoa quả như vải, mận…
Cơm rượu: Khác với miền Trung, cơm rượu ở miền Nam không để rời mà được vo thành những viên tròn trước khi ủ. Đến khi rượu dậy mùi thì thêm nước đường vào. Ăn cảm giác giống như xôi chè ở miền Bắc.
Bánh ú bá trạng: Được làm tương tự như bánh tro nhưng to hơn một chút. Bánh làm từ gạo nếp và được nhồi nhiều loại nhân, sau đó gói trong lá rồi đem đi luộc hoặc hấp chín.
Chè trôi nước: Là những viên chè tròn to được làm bằng bột nếp trắng, có nhân là đậu xanh thơm bùi, ăn cùng với nước đường gừng và nước cốt dừa.
Thắp hương Tết Đoan Ngọ 2023 vào khung giờ nào chuẩn nhất?
Theo quan niệm dân gian, vào ngày Tết Đoan Ngọ, nhiều người dậy sớm, ngay từ sáng đã ăn cơm rượu nếp hoặc hoa quả như mận, vải để có thể "diệt sâu bọ". Tuy nhiên, ngay từ tên gọi, Đoan Ngọ nghĩa là giữa trưa, bởi vậy, giờ thắp hương đúng nhất nên vào giờ Ngọ, tức là từ 11 giờ đến 13 giờ chiều.
Tết Đoan Ngọ cũng là dịp để đoàn tụ gia đình và mang ý nghĩa to lớn trong văn hóa cổ truyền người Việt. Một mâm lễ nhỏ cũng tượng trưng cho lòng thành đối với gia tiên, cầu chúc những điều tốt đẹp cho gia đình và mùa màng bội thu, no ấm.
 Mâm cỗ cúng Tết Đoan Ngọ cần chuẩn bị những gì? |
 Tết Đoan Ngọ nhằm ngày mấy dương lịch? Những việc nên làm trong ngày Tết Đoan Ngọ |
 Cách làm cơm rượu nếp thơm ngọt cho ngày Tết Đoan Ngọ |
