Ốc len xào dừa là món ăn chơi ưa thích của người lớn cho đến trẻ nhỏ Hậu Giang, những con ốc len xào dừa còn làm “chết mê chết mệt” biết bao thực khách, du khách đến du lịch Hậu Giang.
Không biết ai đã sáng tạo ra món ăn độc đáo này và có từ bao giờ mà món ăn này đã trở nên rất phổ biến và quen thuộc với nhiều thế hệ người dân đồng bằng sông Cửu Long.
Ngày nay, mặc dù con ốc len đã có mặt ở hầu hết các quán từ sang trọng đến vỉa hè trên nhiều vùng miền đất nước nhưng chỉ có thưởng thức ở chính quê hương của nó, thực khách mới cảm nhận được hết cái ngon của món ăn trứ danh này.
Ốc Len còn được gọi là Linh Hoa, vốn là loài ốc biển tự nhiên, chỉ sống ở các cánh rừng ngập mặn hay các bãi bồi ven biển. Tại miền Tây, ốc được tìm thấy nhiều tại các tỉnh Hậu Giang, Vĩnh Long và Cần Thơ. Khi nước ròng, ốc thích vùi mình trong bùn hoặc bò trên các bãi bồi ven biển. Và khi nước lớn, chúng bám lên cây.
Bắt ốc len rất dễ dàng, bởi chúng bò chậm, bám ít chắc nên chỉ cần đụng tay vô là rớt xuống ngay. Con ốc len không đẹp, không sang như những con ốc biển mà chúng ta thường thấy ở các nhà hàng hay quán ăn hải sản. Nó có màu nâu đậm xen lẫn vân trắng, thân xù xì, to gần bằng ngón tay trỏ hoặc ngón tay cái, dài chừng 3cm đến 4cm, đuôi nhọn. Vỏ ốc cứng có nhiều đường gân nhỏ xoay quanh.
Con ốc len thoạt nhìn còn “quê mùa” so với các loài ốc khác bởi hình dáng mập tròn, đuôi ngắn “môi dày”. Ấy thế mà nó lại độc đáo ở chỗ: khi còn sống thịt có màu đỏ, sau khi chế biến thành món ăn thịt ốc chuyển sang màu xanh ngọc thạch trông rất đẹp mắt.
Có thể nói ốc len là món quà đặc biệt mà thiên nhiên dành tặng riêng cho cư dân miền sông nước. Bởi ngoài hương vị thơm ngon, nó còn là một đặc sản có giá trị dinh dưỡng rất cao. Thịt ốc chứa nhiều can-xi, phốt-pho và a-xít a-min. Nhớt ốc có tác dụng giải độc, dưỡng da và là một vị thuốc tốt cho người khô khớp. Có lẽ, chính vì điều này mà hầu hết du khách đi Tour du lịch miền Tây đến Hậu Giang nghe qua món ăn này đều muốn thử.
Điểm độc đáo của món ăn này là thay vì sử dụng dầu mỡ, người ta lại dùng nước cốt dừa. Theo một số đầu bếp tại Hậu Giang thì dừa không chỉ là gia vị mà còn là yếu tố quyết định cái ngon của món ốc len xào dừa. Nước cốt dừa nấu với ốc len trong một thời gian sẽ tạo ra dầu dừa, thấm vào thịt ốc, tạo ra mùi thơm rất hấp dẫn. Sự kết hợp này có vẻ lạ đời nhưng lại tạo ra loại đặc sản độc nhất vô nhị lưu truyền tại miền Tây từ bao đời nay. Ngày nay, du lịch xuống Hậu Giang du khách có thể dễ dàng thưởng thướng món ốc len xào dừa tại hầu hết các nhà hàng hải sản và quán ăn ven bờ biển.
Là món ăn ngon nhưng ốc len xào dừa lại có cách chế biến vô cùng đơn giản. Do có nhiều nhớt và sống trong bùn nên trước khi chế biến người ta phải ngâm ốc len với nước vo gạo hoặc lấy trái ớt giã nát cho vào thau ốc để vài tiếng cho nhả hết đất và nhớt mới rửa sạch lại bằng nước. Sau đó, dùng dao chặt một phần ba mình ốc, bỏ đuôi để khi ốc chín dễ hút thịt ra ngoài. Bắc chảo lên bếp, đổ nước cốt dừa vắt kẹo pha với đường, muối cho vừa ăn rồi dùng cây sạn đảo đều cho đến khi nước dừa sánh lại và thơm thì đổ ốc len vào tiếp. Đợi khoảng năm phút cho ốc chín rồi nhắc xuống đổ ra dĩa, trang trí vài lá rau răm cho bắt mắt.
Ốc len xào dừa phải được chấm cùng với muối tiêu chanh mới bắt bén hương vị. Món này dùng để ăn chơi hay nhâm nhi với rượu thì tuyệt chứ ít ai ăn cùng với cơm. Một đặc điểm nữa là ăn ốc len phải dùng tay chứ không gắp bằng đũa được. Cầm con ốc lên, khều bỏ miếng mài rồi đưa lên miệng hút mạnh.
Khi miếng thịt ốc vừa vào trong miệng, lập tức vị ngọt lịm, thơm lừng lan tỏa hòa quyện cùng thịt ốc mềm mại, vị cay cay của rau răm, béo béo của nước cốt dừa cùng vị mặn mặn chua chua của muối tiêu chanh làm người ăn không thể nào cưỡng lại.