Loại củ xưa nhà nghèo mới ăn, nay thành đặc sản thành phố, chế biến nhiều món ăn gây “nghiện”

Thiên nhiên - Tự nhiên 16/02/2023 09:30 Theo dõi TH&SP trên

Mặc dù thành phần chính là tinh bột và nước nhưng củ lùn lại là thực phẩm rất giàu vitamin cùng các loại khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Điều đáng nói là không phải ai cũng biết đến loại củ này và công dụng thần dược mà nó mang lại.

Loại củ bề ngoài "xấu xí" nhưng giàu sắt gấp 3 lần thịt gà Loại củ nghe tên đã thấy "quý hiếm", người có tiền muốn mua không phải dễ Loại củ xưa đầy không ai ăn, giờ thành đặc sản được người giàu "săn lùng"

Củ lùn mọc thành bụi, rễ chùm, giàu giá trị dinh dưỡng

Củ lùn (củ sâm lùn, củ năng tàu), hay mọc thành bụi, lá màu xanh dài 20 - 30cm. Hình dáng bên ngoài của củ lùn tròn hoặc hình bầu dục, lớp vỏ màu vàng nhạt, bên trong có màu trắng trong và có lõi màu trắng đục.

Ở nước ta, củ lùn trồng nhiều tại miền Tây Nam Bộ, chỉ thu hoạch duy nhất 1 lần trong năm là thời điểm tháng 11 - 12 âm lịch và có thể kéo dài đến tận tháng 1 - 2 năm sau.

Ngoài thành phần chính là nước và tinh bột thì củ lùn còn có các loại axit amin; protein; carbohydrate; vitamin C, A, B; cùng các loại khoáng chất thiết yếu như canxi, kali, phốt pho, sắt,… Củ sau khi thu hoạch có thể bảo quản bằng cách bọc kín và để ở nhiệt độ phòng, không tiếp xúc trực tiếp với mối mọt và ánh sáng mặt trời.

Những công dụng sức khỏe của củ lùn

Giảm mỡ máu, bảo vệ sức khỏe tim mạch

Các loại vitamin, khoáng chất trong củ lùn đều là hoạt chất giúp ổn định hệ tim mạch và kích thích quá trình chuyển hóa cholesterol xấu tại gan. Ngoài ra, chúng còn góp phần làm giảm nguy cơ mắc các bệnh rối loạn tim mạch như đột quỵ, nhồi máu tim, thiếu máu tim,… đồng thời giúp cải thiện huyết áp và sức khỏe tim mạch.

Lợi tiểu, thanh nhiệt

Bản thân củ lùn chứa nhiều nước nên sẽ là nguyên liệu cung cấp độ ẩm và chống mất nước rất tốt cho cơ thể. Cũng chính vì đặc điểm này mà củ lùn trở thành thực phẩm giúp giải khát, thanh nhiệt trong ngày hè oi bức, làm mát gan và tốt cho những người đang mắc chứng khó tiểu, tiểu ít.

Tăng đề kháng, chống oxy hóa, ngừa lão hóa

Vitamin A, C, B, K, cùng hợp chất canxi trong củ lùn tương đối đa dạng. Đây chính là các chất chống oxy hóa góp phần quan trọng trong quá trình hình thành mô liên kết, collagen và tăng độ đàn hồi cho da. Ngoài ra, cũng chính những chất đó sẽ tạo ra hàng rào bảo vệ tự nhiên cho cơ thể trước sự tấn công của các yếu tố gây hại bên ngoài, làm cho quá trình lão hóa của da bị chậm lại.

Dân gian lưu truyền rất nhiều công dụng của củ lùn như: giảm mụn nhọt, làm mát gan, lợi tiểu, thanh nhiệt,... cộng thêm vị ngọt bùi, giòn đặc trưng đã khiến cho loại củ dược liệu này ngày càng được nhiều người săn đón.

Cách sử dụng củ lùn

Củ lùn luộc

Món ăn từ củ lùn

Giống như các loại củ họ nhà khoai, củ lùn có thể được chế biến một cách đa dạng: luộc, nấu chè, hầm canh xương,...

Món luộc

Nguyên liệu: 2kg củ lùn, đường, muối.

Cách chế biến: ngâm củ lùn trong nước vài giờ để đất bở ra sau đó rửa đi rửa lại nhiều lần đến khi sạch vỏ thì để ráo nước. Tiếp theo đó hãy bỏ củ vào trong nồi và đổ ngập nước rồi thêm vào 1 thìa canh muối sau đó đậy nắp nồi luộc 30 - 40 phút giống như luộc khoai. Nếu muốn ăn ngọt thì đến khi củ được luộc gần chín bạn cho thêm vào 1 thìa cà phê đường (nếu không thì bỏ qua bước này) và tắt bếp, đổ ra rổ.

Nấu chè

Như đã nói đến ở trên, củ lùn có nhiều nước, vị thanh mát, vì thế vào những ngày hè oi bức nếu dùng thực phẩm này để nấu chè củ lùn sẽ tạo nên món ăn giải nhiệt vô cùng hiệu quả.

Nguyên liệu: 500g củ lùn, 200g đường phèn, 2 ống vani và 100g bột báng.

Cách chế biến: Bột báng đem ngâm trong 30 phút, củ lùn rửa sạch rồi luộc khoảng 30 phút cho chín thì vớt ra, bóc bỏ vỏ sau đó cắt thành khoanh vừa ăn. Phần bột báng đã ngâm đem rửa sạch rồi để ráo sau đó cho vào nồi nước nấu đến khi nở ra thì cho hết củ lùn vào cùng với đường phèn và khuấy đều. Tiếp tục nấu cho đến khi nước chè sôi bùng lên thì thêm vani, khuấy đều và tắt bếp.

Chè củ lùn

Lưu ý khi dùng củ lùn

Củ lùn có thể chế biến theo nhiều cách khác nhau như: sấy khô, trộn salad, luộc,... Phần lá của củ lùn có thể dùng bọc thực phẩm để tạo thêm hương vị cho món ăn. Muốn giữ được giá trị dinh dưỡng tốt nhất của loại củ này thì tốt nhất nên hấp hoặc luộc.

Dù chế biến củ lùn theo cách nào thì bạn cũng hay lưu ý cách sơ chế là cắt hết phần rễ phụ mọc ở vỏ sau đó rửa nhiều lần cho sạch và để ráo nước sau đó hãy cho vào nồi luộc cùng chút muối và nước ngập củ trong khoảng 30 phút. Thành phẩm củ lùn đã được luộc chín khi lớp vỏ bên ngoài tự nứt, bong ra hoặc có thể tách một cách dễ dàng bằng đũa.

Với vị ngọt bùi tự nhiên và những công dụng hữu ích cho sức khỏe, củ lùn đang ngày càng được nhiều người ưa dùng, là món ăn gây “nghiện”. Mặc dù những lợi ích thiết thực mà loại củ này mang lại là không thể phủ nhận nhưng để kiểm soát nguy cơ rủi ro vì những tác dụng phụ không mong muốn, khi dùng củ lùn với một lượng lớn hay thường xuyên, tốt nhất nên tham khảo ý kiến chuyên môn từ chuyên gia dinh dưỡng.

Cũng giống như nhiều loại khoai khác, củ lùn rất dễ chế biến thành các món ăn khác nhau mà vẫn không mất đi hương vị tự nhiên vốn có. Vì thế, những ngày nghỉ bên gia đình, nếu thêm món ăn từ củ lùn vào thực đơn của mình, hứa hẹn bạn sẽ có những bữa ăn đáng nhớ.

Có không ít người ban đầu chỉ vì tò mò mà thử ăn củ lùn nhưng sau đó dần dần “chẳng may” lại bị “nghiện”. Nếu bạn cũng trong tình huống ấy thì hãy cố gắng “kiềm chế cơn say” để cho mình có thêm cơ hội trải nghiệm hương vị của các loại thực phẩm khác, làm đa dạng thực đơn hàng ngày, điều này sẽ giúp cơ thể của bạn được “nạp nhiên liệu” tích cực để trở nên khỏe mạnh hơn.

Loại củ bề ngoài "xấu xí" nhưng giàu sắt gấp 3 lần thịt gà

Loại củ xưa đầy không ai ăn, giờ thành đặc sản được người giàu "săn lùng"

Loại củ tốt hơn cả nhân sâm, ở Việt Nam mọc nhiều nhưng ít ai dùng vì có vị đắng

Phạm Khải

Tags:

Cùng chuyên mục

Cheo cheo Việt Nam và những loài cực kỳ nguy cấp: Tín hiệu cảnh báo từ Sách Đỏ 2023

Gà lôi trắng từ IB sang IIB: Những điều người nuôi cần biết

Vì sao gà lôi trắng được ghi vào Sách Đỏ Việt Nam?

Cơ hội vàng cho sản phẩm thiên nhiên Việt Nam chinh phục thị trường châu Phi

Tỉnh Quảng Trị: Phát hiện dược liệu quý hiếm nguy cấp dưới tán rừng đặc dụng

Sản phẩm thiên nhiên lên ngôi giữa làn sóng tiêu dùng xanh tại Việt Nam

Tỉnh Quảng Trị: Nỗ lực thúc đẩy giải ngân nguồn thu từ tín chỉ carbon rừng

Gần 26.500 gốc sâm Ngọc Linh hư hại, thiệt hại 12 tỉ đồng

Thầm lặng chinh phục thế giới: Sức sống mới từ những cành hoa, chiếc lá Việt

Gia Lai: Hơn 150 hộ dân tham gia dự án trồng Đàn hương tại vùng biên Ia Dom

Bão số 3 gây thiệt hại nghiêm trọng tại Bắc Trung Bộ: Hơn 107.000 ha lúa ngập úng

Nông sản Việt: Giải cứu hay đổi mới để lớn mạnh?

Tin khác

Sữa tươi thanh trùng TH true MILK – Bí quyết chăm sóc gia đình của mẹ hiện đại

Làm mẹ trong thời đại mới là hành trình không ngừng học hỏi – từ việc chăm sóc con, tạo lập thói quen ăn uống đến việc lựa chọn từng sản phẩm mỗi ngày. Hiểu rõ nhu cầu ngày càng cao của các bà mẹ, TH true MILK vừa chính thức giới thiệu dòng sữa tươi thanh trùng với hai phiên bản nguyên chất và ít đường, dung tích 950ml, hạn sử dụng lên tới 39 ngày (kể từ ngày sản xuất).

Sản phẩm thiên nhiên Việt Nam trước ngưỡng cửa thị trường BRICS+

Chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Brazil, nơi diễn ra Hội nghị Cấp cao BRICS mở rộng, không chỉ mang thông điệp chính trị và ngoại giao, mà còn mở ra hướng đi chiến lược cho xuất khẩu sản phẩm thiên nhiên Việt Nam, đặc biệt là nông sản, thực phẩm và dược liệu. Trong bối cảnh thế giới dịch chuyển sang tiêu dùng xanh và bền vững, BRICS+ nổi lên như một khối thị trường giàu tiềm năng, mang tính bổ trợ mạnh mẽ với thế mạnh sẵn có của Việt Nam.

Khai mở “mỏ vàng xanh” dược liệu Tây Bắc bằng tư duy chuỗi giá trị và thương hiệu

Vùng núi phía Bắc, đặc biệt là các tỉnh Tây Bắc, được đánh giá có tiềm năng lớn để phát triển ngành dược liệu trở thành kinh tế mũi nhọn nhờ lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng và sự đa dạng sinh học. Tuy nhiên, để “mỏ vàng xanh” thực sự tạo ra giá trị gia tăng bền vững, đòi hỏi sự thay đổi mạnh mẽ về tư duy chuỗi giá trị và chiến lược xây dựng thương hiệu vùng cho các sản phẩm đặc hữu.

Mực nhảy Cửa Lò – Đặc sản tươi rói làm nên thương hiệu biển Nghệ

Đến Cửa Lò mà chưa ăn mực nhảy là coi như bỏ lỡ nửa hồn của biển. Món đặc sản tươi roi rói này không chỉ ngon mà còn mang đến trải nghiệm ẩm thực độc đáo khó quên.

Chuyển đổi tư duy canh tác trong trồng trọt

Chuyển đổi xanh trong nông nghiệp không thể chỉ bắt đầu từ kỹ thuật, mà phải xuất phát từ thay đổi tư duy sản xuất – hành trình dài nhưng bắt buộc nếu muốn nông sản Việt phát triển bền vững và chinh phục thị trường quốc tế.

Ngành rau quả chuyển mình trước thử thách mới

Trước những thay đổi trong chính sách nhập khẩu từ các thị trường chủ lực, ngành rau quả Việt Nam đang chủ động nâng chuẩn sản xuất và mở rộng thị trường, từng bước hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng bền vững trong năm 2025.

Chủ động kiểm soát chất lượng nông sản xuất khẩu

Giữ vững vị thế nông sản Việt tại các thị trường khó tính không thể chỉ trông vào may rủi. Chủ động phòng ngừa rủi ro từ khâu sản xuất đến chế biến, kiểm soát chặt dư lượng hóa chất là yêu cầu bắt buộc nếu muốn tránh cảnh bị trả hàng, mất uy tín.

Ngành dừa trước ngưỡng tái cấu trúc bắt buộc

Giá dừa tăng vọt mở ra cơ hội lớn cho xuất khẩu nông sản Việt. Tuy nhiên, thiếu nguyên liệu, sâu bệnh và sản xuất manh mún buộc ngành dừa phải tái cấu trúc toàn diện để xây dựng chuỗi giá trị bền vững và giữ vững vị thế trên thị trường quốc tế.

Nông nghiệp tuần hoàn mở lối đi xanh cho đất Cố đô

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tài nguyên ngày càng suy giảm, mô hình nông nghiệp tuần hoàn đang trở thành giải pháp tất yếu giúp nông dân tiết giảm chi phí, nâng cao hiệu quả sản xuất và bảo vệ môi trường sống một cách bền vững.

Bắc Giang kết nối vải thiều – lan tỏa thương hiệu nông sản quốc gia

Hội nghị xúc tiến tiêu thụ vải thiều và sản phẩm OCOP tỉnh Bắc Giang năm 2025 diễn ra sáng 28/5, quy tụ đông đảo đại biểu trong và ngoài nước, nhằm kết nối sản xuất – tiêu thụ, đưa vải thiều và nông sản chủ lực vươn xa thị trường trong nước và quốc tế.

Từ nắng gió đến siêu thị: Hành trình của trái dưa lưới Bình Thuận

Từ vùng đất khô hạn tưởng chừng chỉ có nắng và gió, Bình Thuận đang viết nên câu chuyện mới cho nông nghiệp bằng những quả dưa lưới công nghệ cao, ngon ngọt và an toàn. Nhưng để sản phẩm này vươn xa, xúc tiến thương mại phải là chiếc cầu nối vững vàng.

Nông sản Việt nỗ lực thích ứng trong “cuộc chơi” thị trường khắt khe

Nông sản Việt Nam không chỉ cạnh tranh về giá mà còn phải nâng cấp toàn diện để đáp ứng quy định kiểm dịch động thực vật (SPS) ngày càng khắt khe từ EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Indonesia và nhiều thị trường lớn khác.

Quả tai chua – Đặc sản rừng sâu “gây thương nhớ” giữa phố thị

Quả tai chua mọc hoang trong rừng sâu Tây Bắc, được người dân vùng cao săn lùng nhờ vị chua thanh dịu, độc đáo. Loại quả này không chỉ là đặc sản quý hiếm mà còn mang giá trị dinh dưỡng và văn hóa đặc sắc của núi rừng Việt Nam.

Đánh thức tiềm năng nông nghiệp hữu cơ Việt Nam

Nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam đang từng bước phát triển với diện tích canh tác mở rộng và sự quan tâm từ doanh nghiệp, người tiêu dùng. Tuy nhiên, để tạo đột phá, cần chiến lược quốc gia rõ ràng, chuỗi liên kết hiệu quả và hệ sinh thái hỗ trợ đồng bộ.

Bún Xiêm Lo – Vị ngọt đượm tình quê trong từng sợi bún nhỏ

Giữa miền Tây sông nước mênh mang, bún Xiêm Lo không chỉ là món ăn đậm đà hương vị, mà còn là câu chuyện giao thoa văn hóa, tình đất và ký ức sâu sắc – một linh hồn ẩm thực khiến ai từng thưởng thức đều lưu giữ mãi trong lòng.

Trái trường Bảy Núi – Viên ngọc đỏ giữa đại ngàn Tây Nam Bộ

Trái Trường là loại quả rừng nhỏ bé nhưng đầy quyến rũ, đã trở thành đặc sản của Bảy Núi (An Giang). Mùa hè, trái trường không chỉ mang vị ngọt mát, mà còn giúp phát triển du lịch sinh thái và nâng cao giá trị nông sản địa phương.

Tupai King - “Vua mới” của làng sầu riêng, giá gần 800.000 đồng/kg

Trong khi nhiều người vẫn quen với Musang King hay sầu riêng Monthong, thì một giống sầu riêng cao cấp khác đang âm thầm vươn lên dẫn đầu tại Malaysia: Tupai King – loại sầu riêng được mệnh danh là “vua mới” trong làng sầu riêng, có giá lên tới 130 RM/kg, tương đương gần 800.000 đồng/kg.

Dứa Bắc Giang vào vụ thu hoạch, nông dân được mùa, được giá

Với năng suất cao, giá bán tăng và tiêu thụ thuận lợi, cây dứa tiếp tục khẳng định vị thế là nông sản chủ lực, đem lại thu nhập ổn định cho nông dân Bắc Giang.

Lạng Sơn phát triển kinh tế từ cây dược liệu: Hướng đi bền vững, nâng cao giá trị địa phương

Huyện Lộc Bình (Lạng Sơn) đang khai thác hiệu quả tiềm năng cây dược liệu nhờ mô hình liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm. Cách làm này giúp nâng cao giá trị, tạo đầu ra ổn định, góp phần phát triển kinh tế nông thôn bền vững.

Vân Hồ tập trung chăm sóc cây ăn quả

Thời điểm này, nông dân các xã trên địa bàn huyện Vân Hồ (Sơn La) đang tập trung chăm sóc cây ăn quả, điều chỉnh nước tưới, phân bón để quả đạt kích thước, trọng lượng, chất lượng cao.

Xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam xanh, hướng tới thị trường cao cấp

Gạo Việt xanh phát thải thấp là bước ngoặt mang tính chiến lược trong việc xây dựng thương hiệu lúa gạo Việt Nam, hướng tới thị trường cao cấp với tiêu chuẩn khắt khe về phát thải carbon.

Tinh dầu bách xanh, dược liệu quý hiếm giữa đại ngàn

Tinh dầu từ cây bách xanh được chứng minh có hoạt tính kháng oxy hóa cao không chỉ mở ra hướng ứng dụng mới trong lĩnh vực y học, mỹ phẩm tự nhiên, mà còn củng cố giá trị bảo tồn của loài cây đặc hữu đang nằm trong Sách đỏ quốc gia.

Tiếp nhận 6 cá thể sếu đầu đỏ về Vườn quốc gia Tràm Chim

6 cá thể sếu đầu đỏ (3 trống, 3 mái) được chuyển từ Thái Lan, sau khi hoàn thành cách ly ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn đã đưa về bảo tồn, chăm sóc tại Vườn quốc gia Tràm Chim (Đồng Tháp).

Gia Lai mở rộng thị trường nông sản qua không gian mạng

Không chỉ mở ra kênh tiếp cận thị trường mới, phương thức kinh doanh online là cơ hội bứt phá về doanh thu, gia tăng giá trị sản phẩm. Do đó, chuyển đổi số trong hoạt động xúc tiến thương mại là hướng đi tất yếu để mở ra không gian phát triển rộng lớn.

Thanh Hóa: 32,6 ha sắn bị nhiễm bệnh khảm lá ở huyện Ngọc Lặc

Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Ngọc Lặc (Thanh Hóa) đã phối hợp với các địa phương triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh khảm lá trên cây sắn. Niên vụ sắn 2025-2026, huyện Ngọc Lặc có kế hoạch trồng 1.600 ha sắn.

Hải Dương dự kiến đạt khoảng gần 60.000 tấn vải thiều

Tổng sản lượng vải (Hải Dương) dự kiến năm 2025 đạt khoảng gần 60.000 tấn, trong đó vải sớm chiếm 31.500 tấn, chính vụ khoảng 23.500 tấn. Việc sản xuất vải trên địa bàn tỉnh Hải Dương cơ bản tuân thủ theo quy trình an toàn, với 721 ha được chứng nhận VietGAP, GlobalGAP.

Bắt mắt, thơm ngon với 135 món ăn từ thanh trà Vĩnh Long

Ngày hội thanh trà không chỉ là cơ hội thưởng thức những trái thanh trà ngon, những sản phẩm chế biến từ thanh trà mà còn là dịp để các nhà vườn, các cơ sở sản xuất và chế biến nông sản giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Mã số vùng trồng đưa nông sản chủ lực địa phương "bay" xa

Với những quy định khá ngặt nghèo, mã số vùng trồng đang góp phần tăng sức canh tranh cho các mặt hàng nông sản chủ lực của tỉnh Thái Nguyên, thúc đẩy liên kết, hình thành các chuỗi giá trị bền vững và mở rộng thị trường tiêu thụ cho nông sản ở cả trong nước và xuất khẩu.

Phát triển thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp Bến Tre

Để thực hiện các mục tiêu đề ra, tỉnh Bến Tre sẽ tập trung đẩy nhanh xây dựng và hoàn thiện chuỗi giá trị nông sản. Đồng thời, phát triển nền nông nghiệp tập trung, sạch, hữu cơ an toàn, truy xuất nguồn gốc, từng bước ứng dụng công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Xem thêm