 |
| Tăng cường liên kết với doanh nghiệp FDI để thúc đẩy chuyển giao công nghệ. |
Thúc đẩy hợp tác chiến lược để hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo
Tại Diễn đàn “Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển các ngành công nghệ chiến lược”, trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo Quốc gia và Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2025, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh: phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là con đường tất yếu để Việt Nam bứt phá. Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng cũng xác định khoa học công nghệ là “đột phá quan trọng hàng đầu”, là “động lực chính” cho mô hình tăng trưởng mới, đặt nền tảng cho sự phát triển bền vững của quốc gia.
Theo Phó Thủ tướng, để phát triển một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, Việt Nam cần hội nhập sâu, hợp tác chiến lược với các nền kinh tế hàng đầu, các tổ chức uy tín và tập đoàn công nghệ toàn cầu. Ông nhấn mạnh tinh thần “Muốn đi nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì đi cùng nhau” – thông điệp thể hiện rõ cam kết của Chính phủ trong việc xây dựng môi trường hợp tác mở, tạo điều kiện để doanh nghiệp, nhà khoa học, viện nghiên cứu và các tổ chức quốc tế cùng chung tay.
Đại diện Ngân hàng Thế giới (World Bank), bà Mariam J. Sherman bày tỏ sự hoan nghênh đối với cam kết của Chính phủ Việt Nam trong việc coi đổi mới sáng tạo là động lực tăng trưởng mới. Theo bà, Việt Nam có nhiều lợi thế song cần một chiến lược bài bản theo mô hình “ba cộng một”: nhân tài công nghệ, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, chuỗi cung ứng gắn kết, và yếu tố cộng thêm là tập trung phát triển một số cụm đổi mới sáng tạo trọng điểm, có chọn lọc.
Bà Sherman khẳng định, hành trình này đòi hỏi sự tham gia đồng bộ của Chính phủ, doanh nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu và các đối tác quốc tế. Ngân hàng Thế giới cam kết đồng hành cùng Việt Nam bằng chuyên môn toàn cầu và nguồn lực tài chính để biến tầm nhìn chiến lược thành kết quả thực tế.
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cũng kêu gọi đội ngũ chuyên gia người Việt và người Việt ở nước ngoài kết nối cùng các tập đoàn công nghệ quốc tế để đề xuất chiến lược, lộ trình phát triển các ngành công nghệ trọng điểm. Đồng thời, ông nhấn mạnh vai trò của mạng lưới đổi mới sáng tạo trong việc trở thành “cánh tay nối dài” của Chính phủ, góp phần tạo ra giá trị và cơ hội mới cho nền kinh tế Việt Nam.
Đẩy mạnh chuyển giao công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia
Theo các chuyên gia, trong ba trụ cột chiến lược – chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực kỹ thuật cao và kết nối doanh nghiệp – viện nghiên cứu – chuyển giao công nghệ là con đường ngắn nhất giúp doanh nghiệp tiếp cận thành tựu tiên tiến, tối ưu hóa sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Ông Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), cho rằng Việt Nam đã xác định công nghiệp công nghệ cao là động lực then chốt để nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia. Thời gian qua, Việt Nam chủ động hợp tác với các quốc gia như Đức, Hàn Quốc, Nhật Bản thông qua các chương trình chuyển giao công nghệ, đào tạo chuyên sâu và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Trong đó, hợp tác với Đức – quốc gia dẫn đầu thế giới về công nghệ chế tạo – đã mở ra cơ hội lớn trong đào tạo nhân lực và xây dựng chuỗi giá trị bền vững. NIC, Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức tại Việt Nam (AHK) cùng Hiệp hội Doanh nghiệp Đức (GBA) đang đóng vai trò cầu nối quan trọng, thúc đẩy hợp tác Việt – Đức, hình thành mạng lưới trung tâm đổi mới sáng tạo công nghiệp, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực then chốt.
Đại diện AHK Việt Nam, ông Bjorn Koslowski khẳng định các doanh nghiệp Đức sẵn sàng đồng hành cùng Việt Nam trong xây dựng năng lực sản xuất hiện đại, hướng tới tiêu chuẩn quốc tế về hiệu quả và phát triển bền vững. Trong khi đó, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki cam kết Nhật Bản tiếp tục là đối tác tin cậy trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo, giáo dục – đào tạo, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và các ứng dụng AI trong kinh tế - xã hội.
Theo đánh giá của World Bank, Việt Nam hiện đang đối mặt với “nút thắt” lớn về nhân lực công nghệ khi có tới 65% nhân tài hàng đầu làm việc ở nước ngoài. Hệ thống nghiên cứu và phát triển (R&D) còn thiếu thốn về cơ sở vật chất, công cụ thiết kế, năng lực tạo mẫu và dây chuyền thí điểm. Để tháo gỡ, World Bank kiến nghị gói giải pháp trọng tâm: mở rộng đào tạo sau đại học; nâng cao chất lượng giảng viên; thu hút nhân tài Việt ở nước ngoài; đầu tư hạ tầng R&D hiện đại; tăng cường liên kết với doanh nghiệp FDI để thúc đẩy chuyển giao tri thức và công nghệ.
Những bước đi đồng bộ ấy, nếu được triển khai quyết liệt, sẽ không chỉ giúp Việt Nam rút ngắn khoảng cách công nghệ với thế giới, mà còn tạo nền tảng cho việc hình thành các ngành công nghiệp then chốt – nơi chuyển giao công nghệ trở thành động lực, đổi mới sáng tạo trở thành bản sắc, và hợp tác quốc tế trở thành sức mạnh cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên mới.
