 |
| Báo cáo của Công ty Chứng khoán SHS chỉ ra tín dụng đang dồn mạnh vào bất động sản. |
Tín dụng tăng trưởng nhanh và thách thức ổn định vĩ mô
Trong 8 tháng đầu năm 2025, tín dụng tăng mạnh, tạo ra sức ép lớn cho nền kinh tế. Theo Ngân hàng Nhà nước, dư nợ tín dụng cuối tháng 8 đạt 17,14 triệu tỉ đồng, tăng 11,08% so với cuối năm 2024. Điều này đồng nghĩa chỉ trong vòng 8 tháng, khoảng 1,72 triệu tỉ đồng đã được bơm ra thị trường. Các chuyên gia cảnh báo dòng vốn tăng tốc có thể chuyển hóa thành lạm phát trong những tháng tới, nhất là khi áp lực tỷ giá ngày càng lớn.
Báo cáo của Công ty Chứng khoán SHS chỉ ra tín dụng đang dồn mạnh vào bất động sản. Tính đến cuối quý II/2025, dư nợ bất động sản đạt 3,18 triệu tỉ đồng, chiếm 18,5% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Trong đó, khoảng 1,65 triệu tỉ đồng cho vay kinh doanh bất động sản, tăng tới 13% so với cuối năm trước, vượt xa mức tăng tín dụng chung 9,9%. Ngược lại, tín dụng cho sản xuất và kinh doanh thuần túy tăng chậm. Doanh nghiệp trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp ít mặn mà vay vốn, dù lãi suất đã hạ, bởi sức mua yếu, xuất khẩu suy giảm và tồn kho cao.
Ở góc nhìn thận trọng, TS Cấn Văn Lực cho rằng chưa đến mức quá lo ngại về lạm phát. Giá dầu Brent trên thị trường thế giới giảm giúp hạn chế nhập khẩu lạm phát, trong khi Ngân hàng Nhà nước vẫn giữ lãi suất cho vay qua đêm trên 4% ở mức ổn định. Mặc dù lãi suất huy động, vàng hay chứng khoán có thể biến động, nhưng lãi suất cho vay vẫn duy trì ổn định, tạo điều kiện hỗ trợ sản xuất kinh doanh.
Tuy nhiên, ông Lực cũng cảnh báo xuất khẩu có thể chậm lại do nhu cầu toàn cầu yếu đi. Thu hút FDI, kể cả từ Mỹ, ít bị ảnh hưởng bởi thuế suất nhưng lại phụ thuộc nhiều vào rủi ro chính sách toàn cầu, xu hướng bảo hộ thương mại, kiểm soát xuất khẩu công nghệ cao và các biện pháp đối ứng từ các đối tác. Đây là những yếu tố có thể tác động trực tiếp đến động lực tăng trưởng.
Giải pháp nâng cao chất lượng xuất khẩu và giảm phụ thuộc
 |
| 8 tháng đầu năm 2025 xuất khẩu dệt may đạt 30,8 tỉ USD, tăng 7% so với cùng kỳ 2024. |
Trong bối cảnh tăng trưởng xuất khẩu vẫn là trụ cột quan trọng, ngày 23/9, Chính phủ ban hành Chỉ thị 29 về các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm nhằm thúc đẩy xuất khẩu, hướng tới tăng trưởng trên 12% cả năm 2025. Mục tiêu này được kỳ vọng sẽ góp phần đưa GDP cả năm đạt 8,3% - 8,5% và tiến tới hai con số trong những năm tiếp theo. Một trong những nhiệm vụ then chốt là tiếp tục đàm phán Hiệp định Thương mại đối ứng với Mỹ để bảo vệ lợi ích xuất khẩu của Việt Nam.
Ở các ngành hàng cụ thể, dệt may tiếp tục là điểm sáng. Theo ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam, 8 tháng đầu năm 2025 xuất khẩu dệt may đạt 30,8 tỉ USD, tăng 7% so với cùng kỳ 2024. Đáng chú ý, trong 6 tháng đầu năm, xuất khẩu sang Mỹ tăng 17% sau khi thông tin áp thuế được công bố. Mặc dù thuế đối ứng 20% có thể làm tăng giá hàng hóa, song Việt Nam vẫn duy trì được lợi thế cạnh tranh trước Trung Quốc và Ấn Độ.
Ngành da giày cũng duy trì đơn hàng, nhưng chịu sức ép lớn về giá xuất khẩu giảm và chi phí sản xuất tăng. Bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam, cho biết nhiều đơn hàng yêu cầu công nghệ đặc thù mà doanh nghiệp trong nước chưa đáp ứng, buộc các nhà mua hàng vẫn phải đặt tại Trung Quốc. Bà đề xuất đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và nhập khẩu nguyên liệu, phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước như sản xuất vải, nhuộm, đồng thời tháo gỡ thủ tục hoàn thuế và xuất nhập khẩu tại chỗ.
Trong ngành cơ khí, ông Đỗ Trí Tuấn, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Đại Dũng, chỉ ra hạn chế từ quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu và chất lượng sản phẩm chưa cao. Ông kiến nghị Chính phủ xây dựng chiến lược phát triển cơ khí chế tạo, đồng thời áp dụng chính sách tín dụng xanh và ưu đãi thuế cho doanh nghiệp sản xuất thân thiện với môi trường.
TS Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Vietnam, nhấn mạnh một điểm yếu cơ bản là doanh nghiệp Việt, kể cả FDI, vẫn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu nguyên liệu, sản phẩm trung gian và máy móc. Điển hình, toàn bộ giá trị xuất khẩu điện thoại và linh kiện thuộc về khu vực FDI, trong khi 89% linh kiện đầu vào phải nhập khẩu. Điều này khiến hiệu quả lan tỏa đối với nền kinh tế thấp, hạn chế phát triển công nghiệp hỗ trợ và làm doanh nghiệp trong nước thiếu tính chủ động.
Ông Bình cho rằng Việt Nam cần một mô hình tăng trưởng xuất khẩu mới, đặt trọng tâm vào chất lượng, giá trị gia tăng và tính tự chủ thay vì chỉ chạy theo quy mô. Giải pháp cốt lõi là nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, phát triển công nghiệp hỗ trợ, đầu tư đổi mới công nghệ, xây dựng thương hiệu và chú trọng tiêu chuẩn chất lượng. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp Việt đáp ứng các yêu cầu khắt khe của những thị trường lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản về môi trường, lao động và truy xuất nguồn gốc, từ đó củng cố sức chống chịu trước biến động toàn cầu.
