Những thực phẩm nên và không nên ăn vào bữa tối để tốt cho gan Điểm mặt những thức ăn là "kẻ thù thầm lặng" của gan Lá mướp – thuốc quý cho gan, mắt và da nhưng ít người biết |
Gan thường được xem như một "nhà máy hóa chất" vì nó đảm nhận và điều hòa nhiều phản ứng hóa sinh khác nhau trong cơ thể. Tuy nhiên, nhiều thói quen sinh hoạt hàng ngày có thể làm tổn thương gan nghiêm trọng. Dưới đây là một số thói quen hại gan mà bạn cần tránh:
Ăn uống thiếu lành mạnh
Thói quen ăn uống thiếu khoa học là một trong những tác nhân chính gây ra các vấn đề về gan sớm ở người trẻ. Thực phẩm đóng hộp hay các món ăn nhanh nhiều dầu mỡ, gia vị thường chứa nhiều phụ gia và chất bảo quản, buộc gan phải làm việc nhiều hơn để loại bỏ các chất độc hại.
Cùng với đó, thói quen ăn uống không đảm bảo vệ sinh cũng là một yếu tố “đe dọa” đến lá gan. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nguy cơ nhiễm viêm gan A được cho là có liên quan mật thiết đến các vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm, ô nhiễm nguồn nước…
Vì thế, hãy cố gắng xây dựng một thói quen ăn uống lành mạnh bằng cách hạn chế tối đa thực phẩm đóng hộp và đồ ăn nhanh, rời xa các hàng quán vỉa hè không đảm bảo.
Đừng quên ăn thêm thật nhiều rau xanh, trái cây để bổ sung thêm chất chống oxy hóa, hỗ trợ lá gan luôn khỏe mạnh. Đừng quên thường xuyên bổ sung các loại rau lá xanh, củ cải đường, cà rốt, bắp cải… có chức năng giải độc gan rất hiệu quả bạn nhé.
Uống bia rượu thường xuyên
Việc tiêu thụ rượu và bia đồng nghĩa với việc nạp vào cơ thể cồn và các chất kích thích. Khi chúng đi vào cơ thể, gan phải đảm nhận vai trò quan trọng trong việc xử lý và loại bỏ chúng khỏi hệ thống. Điều này tạo ra một gánh nặng lớn cho gan, việc uống quá nhiều rượu và bia có thể gây tổn hại đáng kể cho cơ quan quan trọng này.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ mắc các bệnh về gan và thận ở những người tiêu thụ rượu và bia quá mức có thể tăng đến 4 - 5 lần so với những người tiêu thụ trong mức bình thường.
Uống nước ngọt có ga dễ tổn thương gan
Việc sử dụng thường xuyên nước ngọt có ga sẽ gây ảnh hưởng xấu cho sức khỏe, đặc biệt đối với người bị men gan cao, dễ gây tổn thương gan. Nước ngọt có ga là loại nước giải khát được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, việc sử dụng thường xuyên loại đồ uống này sẽ gây ảnh hưởng xấu cho sức khỏe, đặc biệt đối với người bị men gan cao.
Đồ uống có ga khiến gan phải làm việc vất vả hơn khi đang bị bệnh, khiến tình trạng tăng men gan càng nặng hơn. Đây là những loại đồ uống có thể chứa nhiều chất kích thích, có thể chứa etanol gây ra hủy hoại các tế bào gan khiến cho lượng men gan tăng cao. Đối với những bệnh nhân mắc các bệnh về gan, nếu thường xuyên sử dụng đồ uống này có thể gây ra béo phì và đẩy nhanh quá trình ung thư gan.
Giảm cân thiếu khoa học
Những chế độ ăn kiêng thiếu khoa học cũng có thể khiến quá trình chuyển hóa ở gan trở nên kém hiệu quả. Các cơ quan trong cơ thể, kể cả gan, đều cần năng lượng để hoạt động. Khi chúng ta thường xuyên nhịn ăn, bỏ bữa, gan sẽ không thể tiết ra enzyme thải độc cho cơ thể. Trong thời gian dài, chức năng gan dần suy yếu và dẫn đến hiện tượng tăng cholesterol (gan nhiễm mỡ).
Vì thế, hãy tránh xa ngay các phương pháp giảm cân nhịn ăn thiếu khoa học nếu không muốn lá gan của bạn ngày một suy yếu. Thay vào đó, một thực đơn dinh dưỡng hợp lý kết hợp cùng việc tập luyện điều đủ sẽ giúp bạn sở hữu thân hình cân đối, khỏe mạnh.
Căng thẳng, mệt mỏi kéo dài
Những áp lực và mệt mỏi trong cuộc sống hàng ngày cũng có tác động không nhỏ đến hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, bao gồm gan và thận. Khi cơ thể đối mặt với căng thẳng, thiếu ngủ, mệt mỏi, áp lực máu tăng cao, lượng máu cung cấp cho gan và thận giảm đáng kể, không đủ để duy trì hoạt động bình thường.
Ăn mặn hại gan
Muối từ lâu đã là gia vị không thế thiếu trong các món ăn hàng ngày đồng thời muối rất cần cho cơ thể. Tuy nhiên, muối khi được sử dụng quá nhiều lại gây ra những tác hại không phải ai cũng biết, đặc biệt là với người gan yếu, mắc các bệnh lý về gan.
Thói quen ăn mặn (quá 10-15 g muối/ngày với người lớn và 3-5 g muối/ngày với trẻ nhỏ) có hại cho gan vì lượng muối vào cơ thể quá nhiều sẽ cản trở việc đào thải các chất cặn bã dư thừa ra ngoài, về lâu dài sẽ làm giảm khả năng hoạt động của gan.
Ngoài ra những người có bệnh gan có thể dẫn tới phù nề do bị giữ nước, và tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu thông qua hệ thống mạch máu. Do đó, cần hạn chế muối trong chế độ ăn uống và thậm chí cả từ các loại thực phẩm tự nhiên có hàm lượng muối cao để giảm phù nề và giảm nguy cơ về tim mạch.
Đặc biệt ở bệnh nhân xơ gan đã bị phù nề thì việc giảm lượng muối là cực kỳ cần thiết. Nếu trong giai đoạn này mà người bệnh vẫn ăn mặn thì nguy cơ biến chứng xảy ra là rất cao và gây tử vong ở người bệnh.
Thường xuyên thức khuya
Thức khuya, dậy muộn là thói quen rất có hại cho sức khỏe, đặc biệt là lá gan của chúng ta. Khoảng thời gian từ 11 giờ đêm đến 2 giờ sáng là lúc gan tiến hành thải độc cho cơ thể. Quá trình này chỉ có thể diễn ra hiệu quả khi cơ thể chúng ta ở trạng thái nghỉ ngơi với giấc ngủ sâu. Việc thường xuyên thức khuya không chỉ khiến gan phải làm việc vất vả hơn mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tự phục hồi của cơ thể vào ban đêm. Chỉ với thay đổi nhỏ: ngủ sớm và ngủ đủ bạn đã có thể giảm bớt gánh nặng cho gan.
Không cung cấp đủ nước cho cơ thể
Nước đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ chất thải khỏi cơ thể, ngăn ngừa tích tụ chất độc và bảo vệ gan khỏi tổn thương. Việc uống nước đều đặn giúp làm mỏng máu, tạo điều kiện cho gan lọc, loại bỏ chất độc một cách dễ dàng.
Nhịn tiểu
Ngoài ra, nhịn tiểu cũng gây ra những tác hại tương tự bởi khi chất thải không được đưa ra ngoài, các độc tố sẽ quay trở lại và gây áp lực lớn, khiến gan phải làm việc cật lực hơn. Thay vào đó, bạn nên tự nhắc bản thân uống nước thường xuyên hơn bằng cách cài đặt ứng dụng nhắc uống nước trên điện thoại. Đặt cốc nước hoặc bình nước cá nhân ngay tầm với trên bàn làm việc cũng là một cách đơn giản, hiệu quả để cải thiện thói quen uống nước.
Lạm dụng thuốc, thuốc bổ… gây hại gan
Nhiều người cho rằng thuốc tây chữa các bệnh nếu lạm dụng sẽ hại gan, còn thuốc bổ, vitamin dùng thoải mái vì bổ sung các vi chất thiếu hụt mà cơ thể không tổng hợp được. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn không đúng. Việc lạm dụng thuốc kể cả thuốc bổ cũng hại gan, gây tổn thương gan.
Vì một trong những vai trò của gan là phân hủy các chất mà cơ thể tiêu thụ, kể cả thuốc uống, "thuốc bổ" và thảo mộc. Vì vậy, sử dụng quá nhiều một loại thuốc nào đó có thể dần dần gây hại cho gan. Tổn thương này có thể từ nhẹ đến suy gan hoàn toàn.
Nghiên cứu cho thấy, viêm gan do thuốc là một vấn đề khá phổ biến, với tỷ lệ lên đến 10% trong các phản ứng phụ do thuốc gây ra. Hầu hết thuốc dù được dùng bằng đường uống, tiêm, xịt hít qua mũi hoặc dán trên da… đều được chuyển hóa tại gan; sau đó sẽ được bài tiết qua mật hoặc nước tiểu.
Thói quen tự ý mua và lạm dụng các loại thực phẩm chức năng, thuốc tự điều trị có thể gây ra tình trạng tổn thương hoặc nhiễm độc gan. Do đó, nếu thấy cơ thể xuất hiện các biểu hiện như vàng da, chán ăn, suy nhược… trong quá trình sử dụng, bạn nên ngừng thuốc và đến thăm khám, xét nghiệm tại các cơ sở y tế sớm nhất.
Thói quen ít vận động
Hoạt động thể chất đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và kiểm soát nhiều bệnh mãn tính. Vì vậy, đều đặn thực hiện hoạt động thể chất hàng ngày là rất quan trọng. Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) có thể phát sinh do thiếu vận động hoặc lối sống ít hoạt động.
Một số trái cây nếu ăn thường xuyên sẽ giúp cho gan khỏe mạnh hơn |
Thực phẩm tốt cho gan – “Chìa khóa vàng” cho sức khỏe toàn diện |
Những thực phẩm tốt cho gan |