Tác dụng hữu ích của cây lẻ bạn

Đặc điểm của cây lẻ bạn

Tên khoa học của cây lẻ bạn là Tradescantia discolor L'Hér. (Rhoeo discolor (L'Hér.) Hance), thuộc họ Thài lài (Commelinaceae), tên gọi khác là sò huyết, bạng hoa, sò tím.

Cây lẻ bạn là loại cây thảo, có độ cao đạt khoảng 30-40cm, rộng từ 3-5cm, sống lâu năm. Thân cây to, nhẵn và không phân cành, ở trên thân xuất hiện các ngấn ngang chính là vết tích của sẹo lá.

Lá màu tím ở phía trên và màu xanh lục ở phía dưới lá, có bẹ rộng ôm lấy thân, đầu lá tù hoặc nhọn, dài từ 15 - 30cm, rộng 3 - 5cm.

Hoa lẻ bạn màu trắng vàng, mọc thành từng cụm ở kẽ lá thành tán, được bao bọc bởi 2 mo úp vào nhau. Từng bao hoa chứa 3 lá đài và 3 cánh hoa giống nhau cùng 6 nhị gần bằng nhau, bầu 3 ô.

Quả dạng nang, khi chín sẽ nứt thành 3 mảnh vỏ, khi quả già, hạt sẽ được phát tán ra xung quanh, hạt ráp, có cánh. Cây con sẽ mọc ra khoảng 6-7 tháng. Bên cạnh đó, loại cây này có thể được trồng bằng nhánh con hay một phần thân rễ.

Ở Việt Nam, cây lẻ bạn thường được thấy trồng làm cảnh ngoài công viên hay trong sân vườn.

Cây lẻ bạn sử dụng hoa để làm thuốc. Đôi khi, lá của cây cũng có thể được dùng nhưng không phổ biến như hoa.

Hoa bắt đầu nở vào đầu mùa hè, là khoảng thời gian thích hợp nhất để thu hái dược liệu, hoặc là có thể thu hái hoa vào thời điểm giữa hay cuối mùa. Sau khi thu hái về đem rửa sạch, dùng tươi hoặc phơi hay sấy khô để bảo quản sử dụng.

Bảo quản dược liệu trong túi kín, đặt ở nơi khô thoáng.

Thành phần hóa học: Alcaloides, Flavonoides, Steroides, Saponines, Erpenoides, Tanin, Phenoliques coumpounds, Tinh dầu huile, Anthocyanes, Carotenoides, Chất sáp cires, Oumariniques, Steroidiens

Theo y học cổ truyền: Cây lẻ bạn vị thuốc có vị ngọt, nhạt và tính mát, quy vào kinh Phế. Tác dụng thanh nhiệt, nhuận phế, hoá đờm chống ho, lương huyết giải độc.

Bài thuốc sử dụng cây lẻ bạn

Viêm khí quản mạn tính

Lá lẻ bạn 15g, núc nắc 3g, các vị thuốc đem sắc uống.

Lao bạch huyết: lá lẻ bạn tươi 30-60g sắc uống.

Viêm khí quản cấp

Hoa lẻ bạn 10g, đường và cho nước lượng gấp đôi, đun sôi uống.

Trị viêm khí quản

Cách 1: Hoa lẻ bạn 15g đem rửa sạch, thái nhỏ, trộn với đường phèn hoặc mật ong 10g. Hấp cách thủy trong 15 - 20 phút, để nguội, chia làm 2 - 3 lần, uống trong ngày.

Cách 2: Hoa lẻ bạn 15g, vỏ núc nác 5g, các vị thuốc thái nhỏ, sắc với 550ml nước còn 100ml, chia làm 2 lần, uống trong ngày.

Chữa ho do phế nhiệt, đờm đặc

Hoa lẻ bạn 40g tươi đem rửa sạch, giã nát, thêm nước, gạn uống hoặc phơi khô 30g, cho vào ấm đổ 3 bát nước sắc còn 1 bát uống. Ngày sử dụng một lần, dùng liên tục trong tuần.

Chữa bí tiểu tiện

Hoa lẻ bạn 15g, diếp cá 15g, rau má 20g, rễ cỏ tranh 10g, râu ngô 10g. Tất cả dùng tươi, rửa sạch, sắc với 700ml nước, đun nhỏ lửa còn 250ml, chia làm 2, uống trong ngày. sử dụng liên tục trong 10 ngày.

Chữa cảm sốt, ho, đau đầu

Hoa lẻ bạn 15g, rễ cây chòi mòi 10g, vỏ cây kim phượng hoa vàng 10g, phơi khô, thái nhỏ. Cho tất cả vào ấm đổ 500ml nước còn 100ml, chia uống làm hai lần trong ngày. dùng liên tục 5 ngày.

Lưu ý khi sử dụng

Vì đặc tính dược lý của cây lẻ bạn có tính mát nên đối với người đang cảm lạnh, hay trong người suy nhược, thường xuyên bị lạnh, dễ cảm, ăn uống đầy bụng khó tiêu, đi phân lỏng loãng thì không nên sử dụng vị thuốc có dược liệu trên.

Cần tham khảo từ ý kiến của các bác sĩ khi sử dụng cây lẻ bạn làm thuốc để tránh gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe.

Công dụng chữa bệnh tuyệt vời của rau cải trời

Tác dụng hữu hiệu của cây thạch xương bồ

Tác dụng của cây tu hú