Rau dền- thực phẩm ngon, vị thuốc quý Tác dụng hữu ích của cây kiến cò Loại cây ai cũng nghĩ là cây dại hoá ra vừa làm rau ngon, vừa làm thuốc quý, cảnh đẹp |
Đặc điểm của cây rau bợ
Rau bợ có tên khoa học là Marsilea quadrifolia thuộc họ: Tần/ Rau bợ nước (Marsileaceae), tên gọi khác là tứ diệp thảo, cỏ bợ, tần thái, cỏ chữ điền….
Rau bợ là cây thân thảo, cao khoảng 15 – 20cm, thân nhỏ, mềm, mọc bò, là loài thủy sinh. Trên thân có nhiều mấu, mỗi mấu gồm có 2 lá và mang rễ con, cuống lá dài khoảng 5 – 15cm.
Lá có 4 thùy chéo, các lá chét hình tam giác xếp thành chữ thập (nên còn được gọi là “Cỏ chữ điền”), phiến lá mỏng, mép nguyên.
Quả dạng bào tử, mọc 2 – 3 cái một ở gốc các cuống lá, có kích thước nhỏ và có lông dày.
Cây rau bợ toàn thân có thể được sử dụng để làm thuốc.
Có thể thu hái quanh năm. Để tươi nấu canh, làm rau sống ăn hoặc phơi khô để dùng dần.
Bảo quản dược liệu ở nơi khô ráo thoáng mát.
Cây phân bố nhiều ở những nước có khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới như Đông Nam Á, Nam Á,…
Ở Việt Nam, cây được tìm thấy nhiều ở các vùng đồng bằng và trung du. Cây rau bợ ưa ánh sáng và ẩm, thường mọc hoang ở những ruộng nước, ao, mương, hồ, đầm lầy, những nơi đất ẩm thấp có nước,…
Thành phần hóa học: Rau bợ chứa 84,2% nước, 4,6% Protid, 1,6% Glucid, 0,72mg% Caroten, 76 mg% Vitamin C. Ngoài ra, còn có Cyclaudenol, carbohydrat, các acid hữu cơ, acid amin, caroten, vitamin,…
Theo y học cổ truyền: Rau bợ có vị ngọt, hơi đắng, tính mát, quy vào kinh Can và Thận.Tác dụng tiêu sưng, sáng mắt, thanh nhiệt, lợi tiểu, giải độc, nhuận gan và trấn tĩnh. Với tính mát và tác dụng thanh nhiệt, rau bợ còn có thể dùng để ăn sống, nấu canh, luộc hoặc xào để ăn vào những ngày nắng nóng.
Bài thuốc sử dụng rau bợ
Trị sỏi thận, sỏi bàng quang
Rau bợ tươi giã nát, thêm nước, gạn lấy nước trong, đem uống lúc sáng sớm. Uống 250ml mỗi lần, duy trì trong 5 ngày liên tiếp. Dùng riêng hoặc phối hợp với búp non Dứa dại 20g, Ngải cứu 10g, Phèn đen 10g đều được.
Chữa đái tháo đường
Rau bợ khô, thiên hoa phấn mỗi loại 15g. Tất cả đem sấy khô, tán nhỏ, hòa với sữa uống.
Chữa bí tiểu, tiểu nóng đau tức bàng quang
Dùng 500g rau bợ tươi, phơi ở nơi thoáng mát để khô tự nhiên. Ngày lấy 10 – 15g cây khô sắc với 1 lít nước cho đến khi còn 250ml, chia làm 3 lần uống, mỗi lần cách nhau 3 giờ. Duy trì 2 – 3 ngày nếu đã khỏi, số rau bợ còn lại cứ cách 2 ngày lại sắc một lần uống đến khi hết.
Trị bỏng
Rau bợ tươi đem rửa sạch, giã nát và đắp lên vùng da bị bỏ
Chữa chứng tắc tia sữa ở phụ nữ sau sinh
Lấy 15 – 20g rau bợ khô sắc với 1 lít nước, sắc còn 250ml, chai 2 lần uống trong ngày. Cách nhau 4 giờ mỗi lần uống. Chỗ bã còn nóng dùng vải bọc lại, chườm xuôi từ phía trên ngực xuống.
Trị chứng tiêu khát
Rau bợ nước, rễ cây qua lâu mỗi vị 15g. Đem các dược liệu phơi khô, nghiền nhỏ và hòa với sữa uống mỗi ngày.
Chữa chứng bạch đới
Rau bợ khô 20g đem sắc với 3 bát nước còn lại 1 bát, đem chia thành 3 lần uống. Dùng khi nước còn nóng, mỗi lần uống cách nhau từ 3 – 4 giờ. Đồng thời nên dùng rau bợ khô 32g đem nấu lấy nước ngâm rửa âm hộ.
Trị chứng sỏi đường tiết niệu
Lá phèn đen, ngải cứu mỗi vị 10g, búp non của cây dứa dại 20g và cây cỏ bợ 30g. Tất cả dược liệu tươi đem rửa sạch, nghiền và vắt lấy nước uống vào sáng sớm. Áp dụng bài thuốc trong thời gian dài để nhận thấy hiệu quả.
Chữa sỏi niệu quản, viêm nhiễm đường sinh dục, tiểu buốt, nổi rôm sảy, mề đay, mẩn ngứa
Cỏ bợ 100 – 200g đem rửa sạch, vắt lấy nước cốt. Duy trì liên tục trong vòng 7 – 10 ngày.
Trị chứng nổi mẩn đỏ do nhiệt, sưng lở ngoài da
Một nắm rau bợ tươi đem rửa sạch, nghiền nát và vắt lấy nước bôi lên vùng da cần điều trị.
Lưu ý khi dùng cỏ bợ làm thuốc và nấu ăn:
Do rau bợ mọc sâu dưới bùn nên sẽ tốt hơn nếu chỉ dùng phần lá non và phần trên của cây rau bợ. Trước khi dùng nên ngâm với nước muối loãng để làm sạch đồng thời loại bỏ mùi tanh do bùn để lại.
Lưu ý sử dụng ở những người có tỳ thận dương hư, tỳ vị hư hàn vì cỏ bợ có tính hàn.
Cây rau bợ gần giống với cây me đất nên cần lưu ý phân biệt rõ 2 loại cây, tránh nhầm lẫn khi sử dụng.
Đặc biệt lưu ý, không tự ý dùng rau bợ làm thuốc điều trị bệnh khi chưa có chỉ định hay tư vấn của bác sĩ.
Loại cây ai cũng nghĩ là cây dại hoá ra vừa làm rau ngon, vừa làm thuốc quý, cảnh đẹp |
Rau dền- thực phẩm ngon, vị thuốc quý |
Những loại rau có tác dụng ngăn ngừa ung thư |