 |
| Rau mọc hoang xưa nhổ vứt đi không xuể, nay thành đặc sản được săn lùng |
Rau kèo nèo (hay còn gọi là cù nèo, nê thảo) là loại cây dại, mọc ở vùng sông nước khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Chúng khá giống với lục bình với phần gốc bám sâu dưới lớp bùn đất, cành ngọn vươn lên khỏi mặt nước. Vào mùa nước lũ dâng cao, nước dâng lên tới đâu thì cành ngọt vươn lên đến đấy.
Thân kèo nèo mọc ngầm, rễ dày và ngắn, mang nhiều chồi để mọc cây mới. Bẹ lá ở trên mặt đất tạo thành thân giả. Cây trưởng thành cao khoảng 45-60cm và độ sâu tối đa là 15cm. Rễ chùm, mọc ở đất bùn mềm. Cây sống ở đầm lầy, vùng nước nông, đọng nước, độ sâu tối đa 15cm. Nếu trồng kèo nèo trong chậu thì đất phải có nhiều mùn. Lá mọc thẳng, mọc đối, không nổi trên bề mặt nước, thường cao hơn cán hoa.
Lá có hình bầu dục, phiến tròn (5-30 x 4-25 cm), màu xanh tươi, gân chính cong. Cuống lá có bẹ dài (dài 10-75cm), xốp (chứa không khí), mặt cắt ngang có 3 khía hình tam giác.
Phiến lá kèo nèo có hình dạng thay đổi. Hình mác đến hình elip thuôn dài hoặc hình bầu dục rộng. Đỉnh lá nhọn, ở ngọn mỏng hơn, mép lá hơi cong, mép lá gợn sóng. Có 4 - 6 đôi gân dọc gần như song song và tụ lại theo hướng ngọn. Một dãy gân ngang song song và vuông góc với gân dọc và gân chính ở giữa tạo thành mạng lưới mảnh.
 |
| Hoa có cuống dài, màu vàng tươi với 1 - 4 cụm hoa ở cuống |
Cụm hoa dạng tán, hoa có cuống dài, màu vàng tươi với 1 - 4 cụm hoa ở cuống. Mỗi chùm hoa có từ 2-12 hoa trong tổng bao là lá bắc. Cuống hoa nhỏ, kéo dài, có mặt cắt hình tam giác ở đỉnh. Mỗi hoa có 3 cánh hoa màu vàng nhạt đến vàng tươi, hình bầu dục rộng hoặc tròn, mang 15-20 nhụy (dài 1,2 cm) và nhiều noãn. Quả nhỏ (đường kính 1,5 - 2cm), có đài hoa bao phủ. Nó sinh sản, phát tán bằng hạt và phát triển quần thể bằng sinh sản vô tính.
Trước đây kèo nèo được hái về cho lợn ăn. Nhưng sau khi khám phá được vị ngon và công dụng của loại rau dại này, người dân miền Tây đã chế biến nó thành món ăn dân dã trong các bữa cơm gia đình như luộc chấm mắm chua cay, lẩu...
Với kèo nèo luộc chấm nước mắm chua cay, du khách sẽ không thể cưỡng lại nổi vì hương vị quá hấp dẫn. Cọng giòn giòn cùng hương vị đậm đà, cay cay, mằn mặn của nước mắm tạo cảm giác vô cùng lạ miệng
Đặc biệt món lẩu mắm miền Tây không thể thiếu rau kèo nèo. Mặc dù lẩu mắm ăn kèm với nhiều loại rau như rau đắng, rau muống, cà tím, hoa súng… Nhưng nó sẽ trở nên mất vị ngon khi thiếu kèo nèo giòn, xanh mơn mởn.
Còn kèo nèo muối chua là món ăn thân thuộc. Nó có cách chế biến tương tự như cải hoặc dọc mùng muối. Nó mang vị chua chua mặn mặn, để lâu dùng trong nhiều ngày và được ăn kèm với các món chính như thịt kho, cá chiên…
Hiện rau củ nèo được rao bán khắp các chợ ở miền Tây hoặc siêu thị, các trang thương mại điện tử với giá từ 35.000 – 50.000 đồng/kg.
 |
| Kèo nèo chế biến được nhiều món ăn ngon |
Theo y học dân gian, kèo nèo có vị ngọt và tính mát. Tác dụng hạ nhiệt, nhuận tràng, lợi tiểu, tiêu viêm. Kinh nghiệm dân gian thường dùng kèo nèo chữa viêm đường tiết niệu, nam giới di tinh, mộng tinh, khí hư của nữ giới có màu trắng đục. Rau kèo nèo là một loại rau có tính mát, chữa các chứng nhiễm trùng tiểu, tiểu khó, tiểu buốt và các chứng liên quan đến thấp nhiệt.
Theo y học hiện đại, giá trị dinh dưỡng của kèo nèo tương đương với cây dọc mùng. Không những thế, nó cũng là một loại rau trong bữa ăn hàng ngày của người dân Nam Bộ. Nhưng được ưa dùng: Làm rau sống, luộc, xào, bóp gỏi, nấu canh chua, nấu lẩu, muối chua.
