 |
| Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung chia sẻ tại hội nghị. |
Thúc đẩy chuyển đổi sản xuất nông nghiệp phát thải thấp
Tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa tổ chức Hội nghị Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt giai đoạn 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050” và tham vấn dự thảo kế hoạch hành động triển khai đề án. Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Hoàng Trung nhấn mạnh: trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, yêu cầu phát triển nông nghiệp bền vững và đóng góp vào “Đóng góp do quốc gia tự quyết định” (NDC) là nhiệm vụ trọng tâm, mang tính chiến lược lâu dài.
Theo Quyết định số 4042/QĐ-BNNMT ban hành ngày 29/9/2025, Đề án đặt mục tiêu thúc đẩy hệ thống sản xuất trồng trọt phát thải thấp, thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao năng lực cạnh tranh và thu nhập của người dân, hướng tới nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại và bền vững. Đây cũng là bước đi cụ thể để thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải khí nhà kính, khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong chuyển đổi xanh.
Đề án xác định đến năm 2035, lĩnh vực trồng trọt phải góp phần giảm ít nhất 15% tổng lượng phát thải khí nhà kính so với năm 2020, đồng thời xây dựng thương hiệu “phát thải thấp” cho sản phẩm trồng trọt. Mỗi tỉnh, thành cần triển khai tối thiểu một mô hình sản xuất giảm phát thải có khả năng nhân rộng và thí điểm ít nhất 15 mô hình canh tác có khả năng phát triển tín chỉ carbon đạt chuẩn quốc tế, tạo tiền đề để hình thành thị trường carbon trong nông nghiệp.
Bên cạnh đó, Đề án đặt trọng tâm vào đào tạo và chuyển giao kỹ thuật. Ngành sẽ xây dựng ít nhất 5 gói kỹ thuật giảm phát thải cho các cây trồng chủ lực như lúa, cà phê, mía, cây ăn quả, rau màu; đồng thời hình thành cơ sở dữ liệu phát thải quốc gia, phục vụ công tác đo lường, báo cáo và thẩm định minh bạch. Khoảng 3.000 cán bộ kỹ thuật, khuyến nông, doanh nghiệp và nông dân sẽ được tập huấn bài bản để nắm vững các quy trình, công cụ đo phát thải, giúp việc triển khai đồng bộ và hiệu quả hơn ở địa phương.
Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Huỳnh Tấn Đạt cho biết, Đề án xác định 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm gồm: chuyển đổi cơ cấu cây trồng linh hoạt phù hợp với từng vùng sinh thái; phát triển và áp dụng các gói kỹ thuật giảm phát thải; xây dựng mô hình sản xuất quy mô vùng và chuỗi giá trị; thiết lập và vận hành hệ thống MRV (đo lường - báo cáo - thẩm định); nâng cao năng lực và chuyển đổi nhận thức; đồng thời kết nối thị trường cho sản phẩm phát thải thấp.
Tạo giá trị gia tăng và cơ hội vươn xa cho nông sản Việt
 |
| Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt” khẳng định hướng đi tất yếu của ngành nông nghiệp Việt Nam trong thời kỳ kinh tế xanh. |
Để đạt mục tiêu đề ra, 7 nhóm giải pháp đồng bộ được Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định, bao gồm: tăng cường năng lực quản lý Nhà nước; đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ; tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu phát thải; huy động nguồn lực tài chính xanh; phát triển đào tạo và truyền thông; và mở rộng hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tín chỉ carbon, tiêu chuẩn môi trường và thương mại xanh.
Theo các chuyên gia, nếu được triển khai đúng hướng, Đề án sẽ tạo cú hích lớn cho nông nghiệp Việt Nam chuyển đổi từ “sản xuất nhiều” sang “sản xuất thông minh và bền vững”. Việc áp dụng các kỹ thuật canh tác như tưới ngập khô xen kẽ (AWD), quản lý phân bón hợp lý, sử dụng vật tư sinh học giúp giảm chi phí đầu vào từ 5 - 15% so với phương pháp truyền thống. Đặc biệt, sản phẩm nông nghiệp có truy xuất nguồn gốc carbon và chứng nhận môi trường có thể tiếp cận các thị trường cao cấp như EU, Nhật Bản, Bắc Mỹ – nơi người tiêu dùng sẵn sàng trả giá cao hơn 10 - 25% cho nông sản “xanh”.
Ước tính, nếu thực hiện hiệu quả các giải pháp tổng thể từ Đề án, Việt Nam có thể giảm 8 - 11 triệu tấn CO₂ tương đương mỗi năm – một con số có ý nghĩa không chỉ với mục tiêu NDC quốc gia mà còn góp phần định vị hình ảnh Việt Nam như một quốc gia nông nghiệp có trách nhiệm với môi trường. Ngoài ra, việc phát triển nông nghiệp phát thải thấp còn giúp cải thiện độ phì đất, giảm suy thoái tài nguyên, hạn chế ô nhiễm do đốt phế phụ phẩm, đồng thời tạo việc làm, nâng cao thu nhập và ổn định sinh kế cho người nông dân, đặc biệt là phụ nữ và thanh niên nông thôn.
Quan trọng hơn, Đề án “Sản xuất giảm phát thải lĩnh vực trồng trọt” khẳng định hướng đi tất yếu của ngành nông nghiệp Việt Nam trong thời kỳ kinh tế xanh. Việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “sản lượng” sang “giá trị và bền vững” không chỉ giúp Việt Nam đáp ứng các yêu cầu quốc tế mà còn tạo cơ hội định vị thương hiệu nông sản “xanh” trên thị trường thế giới. Khi tiêu chuẩn phát thải thấp trở thành thước đo mới, nông sản Việt hoàn toàn có thể vươn xa, khẳng định vị thế trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu, đặc biệt tại thị trường châu Âu – nơi đề cao tính bền vững và trách nhiệm môi trường trong từng sản phẩm.
