| Ngành thép "cửa sáng" phục hồi tăng trưởng trong năm 2024? Ngành thép dự báo tăng trưởng 10% trong năm 2024 Ngành thép bước vào xu hướng phục hồi |
Xuất khẩu suy yếu, thị trường trong nước giữ vai trò trụ cột
 |
| Giá thép nội địa trong quý II/2025 duy trì ổn định, góp phần bảo đảm biên lợi nhuận cho doanh nghiệp. |
Từ đầu năm 2025, ngành thép Việt Nam bước vào giai đoạn đầy thử thách khi kim ngạch xuất khẩu sụt giảm mạnh bởi hàng loạt biện pháp phòng vệ thương mại từ nhiều thị trường lớn. Đồng thời, thép giá rẻ từ Trung Quốc ồ ạt tràn vào khu vực ASEAN đã tạo ra áp lực cạnh tranh vô cùng gay gắt.
Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp đầu ngành đã chủ động điều chỉnh chiến lược, tập trung khai thác thị trường nội địa để tìm kiếm dư địa tăng trưởng mới. Theo báo cáo từ Công ty Chứng khoán MBS, sản lượng tiêu thụ thép trong nước trong nửa đầu năm 2025 dự kiến đạt khoảng 7,1 triệu tấn, tăng 22% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, thép xây dựng và thép cuộn cán nóng (HRC) chiếm khoảng 60% tổng sản lượng, phản ánh nhu cầu tăng vọt từ các dự án hạ tầng và bất động sản.
Việc Chính phủ đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án giao thông trọng điểm, đã góp phần thúc đẩy tiêu thụ thép xây dựng, với sản lượng dự kiến đạt 3,1 triệu tấn trong quý II/2025, tăng 14% so với cùng kỳ. Là doanh nghiệp dẫn đầu ngành, Hòa Phát ghi nhận sản lượng thép xây dựng tăng 15%. Riêng tiêu thụ HRC trong quý II được dự báo đạt 2,2 triệu tấn, tăng tới 40% nhờ đóng góp từ nhà máy Dung Quất 2 và hiệu quả của chính sách thuế chống bán phá giá.
Đáng chú ý, tỷ trọng HRC sản xuất trong nước sử dụng cho sản xuất tôn mạ đã tăng lên 40%, gần gấp đôi so với cùng kỳ năm 2024. Thị phần HRC nội địa cũng tăng mạnh từ mức 40% lên 65%, cho thấy năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước đang ngày càng được củng cố nhờ tận dụng tốt các chính sách hỗ trợ và sự phục hồi mạnh mẽ của nhu cầu nội địa.
Một tín hiệu tích cực khác đến từ kết quả kinh doanh khả quan của các doanh nghiệp lớn. Hoa Sen – một trong ba ông lớn của ngành – dù doanh thu thuần quý II/2025 giảm nhẹ 8,6% so với cùng kỳ, nhưng đã đạt tỷ lệ hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận cao nhất toàn ngành, lên tới 131% trong 9 tháng đầu năm tài chính. Lũy kế hai quý đầu năm, doanh thu thuần của doanh nghiệp này đạt gần 18.674 tỷ đồng (tăng 1,91%), lợi nhuận sau thuế xấp xỉ 371 tỷ đồng, tương ứng 74,2% kế hoạch năm.
Bên cạnh đó, giá thép nội địa trong quý II/2025 duy trì ổn định, góp phần bảo đảm biên lợi nhuận cho doanh nghiệp. Giá thép xây dựng gần như đi ngang so với cùng kỳ, chỉ tăng nhẹ 1% so với quý trước. Giá HRC cũng không biến động lớn, nhờ nhu cầu tiêu thụ cao và tác động tích cực từ các chính sách phòng vệ thương mại.
Theo đại diện Tập đoàn Hòa Phát, sức tiêu thụ trong nước hiện đã vượt năng lực sản xuất của doanh nghiệp. Lượng hàng tồn kho từ quý trước gần như đã được giải phóng hoàn toàn, mở ra dư địa tăng trưởng khả quan trong nửa cuối năm. MBS nhận định nhu cầu nội địa sẽ tiếp tục là động lực chính cho tăng trưởng ngành trong bối cảnh giá thép Trung Quốc chưa cho thấy tín hiệu phục hồi rõ rệt.
Hàng rào phòng vệ thương mại phát huy hiệu quả
 |
| Phòng vệ thương mại là chính sách chủ đạo để bảo vệ ngành sản xuất nội địa. |
Trước làn sóng cạnh tranh ngày càng gay gắt, đặc biệt từ thép nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc và Hàn Quốc, việc thiết lập các biện pháp phòng vệ thương mại đang trở thành yếu tố then chốt để bảo vệ ngành sản xuất trong nước.
Ông Trần Việt Hòa – Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) – nhấn mạnh: “Phòng vệ thương mại là chính sách chủ đạo để bảo vệ ngành sản xuất nội địa”. Theo ông Hòa, Bộ Công Thương đang tích cực triển khai đồng bộ các biện pháp như chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ đối với các sản phẩm thép và thép mạ nhập khẩu.
Mới đây, Bộ đã ban hành Quyết định số 914/QĐ-BCT về áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời đối với một số sản phẩm thép mạ có xuất xứ từ Trung Quốc (tối đa 37,13%) và Hàn Quốc (cao nhất 15,67%). Đây được đánh giá là một bước đi cứng rắn nhằm bảo vệ thị trường nội địa trước sự cạnh tranh không lành mạnh.
Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho rằng, triển vọng ngành thép trong nửa cuối năm 2025 sẽ phụ thuộc chủ yếu vào tốc độ giải ngân vốn đầu tư công và tiến độ triển khai các dự án hạ tầng, đặc biệt là các công trình giao thông công cộng. Trong bối cảnh nền kinh tế hướng tới mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay và trên 10% từ năm 2026, nhu cầu về thép xây dựng và thép công nghiệp dự báo sẽ tiếp tục tăng ổn định.
Đồng thời, VSA khuyến nghị các doanh nghiệp trong ngành cần chủ động tìm kiếm các thị trường xuất khẩu mới để giảm thiểu sự lệ thuộc vào các thị trường truyền thống đang ngày càng gia tăng rào cản kỹ thuật. Bên cạnh đó, việc nâng cao chất lượng sản phẩm, tối ưu hóa chi phí sản xuất và tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại sẽ là chìa khóa giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh mới.
Các chuyên gia kinh tế cũng nhận định rằng để ngành thép phát triển bền vững, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan, đặc biệt là Bộ Khoa học và Công nghệ. Việc xây dựng một hệ thống chính sách phòng vệ thương mại toàn diện, kết hợp với chuẩn hóa kỹ thuật và ứng dụng khoa học công nghệ sẽ tạo nên “lá chắn” hiệu quả trước những biến động khó lường của thị trường quốc tế.
Sau cùng, nội lực vẫn là yếu tố quyết định. Khi các doanh nghiệp trong nước tận dụng tốt nhu cầu nội địa từ các dự án đầu tư công và bất động sản, đồng thời không ngừng nâng cao năng suất, đổi mới công nghệ, ngành thép Việt Nam hoàn toàn có thể tiếp tục giữ vững đà phục hồi và hướng tới tăng trưởng bền vững trong giai đoạn tới.
