Trà hoa vàng hay còn được gọi là kim hoa trà, trà trường thọ, trà rừng,... là loại cây thuộc họ Chè, có tên khoa học là Camellia chrysantha. Cây trà hoa vàng là loại dược liệu quý có xuất xứ từ tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Giống cây này còn có nhiều tên gọi khác như cây kim hoa trà, cây trà trường thọ, cây trà rừng,…
Thời xa xưa, trà hoa vàng chỉ được dùng cho Vua Chúa và người trong giới Hoàng Tộc. Do đó mà chúng được ưu ái với tên gọi “nữ hoàng” của các loại trà.
Trà hoa vàng là loài cây thân gỗ, thân cây có màu xanh, hoa màu vàng, cao từ 2-5m. Lá cây mọc cách nhau, có hình tròn, dài và hẹp, dài từ 11-14cm. Lá có các răng cưa nhỏ, không có lông, cuống lá từ 6-7mm.
Trên mỗi cuống lá là một bông hoa trà hoa vàng mọc đơn lẻ, có từ 8-10 cánh. Hoa có đường kính từ 5-6cm và thời điểm nở hoa là từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau.
Ở những vùng đất tơi xốp, độ thoát nước thấp là điều kiện lý tưởng để cây trà hoa vàng sinh trưởng. Tại Việt Nam, giống cây này được phân bố chủ yếu tại Ninh Bình, Tuyên Quang, Quế Phong - Nghệ An, Ba Vì - Hà Nội, Vĩnh Cửu - Đồng Nai,...Đặc biệt, huyện Ba Chẽ tỉnh Quảng Ninh là “thủ phủ” của cây trà hoa vàng với tổng diện tích trồng của toàn huyện đạt khoảng 205 ha. Trong đó, có khoảng 100 ha đang cho thu hoạch.
 |
| Người dân Nà Mổ nỗ lực bảo vệ quần thể hơn 1.000 cây trà hoa vàng |
Dưới những tán rừng già của thôn Nà Chí Phàng, xã Lùng Thẩn (huyện Si Ma Cai, Lào Cai) có khoảng 1.000 cây trà hoa vàng mọc hoang mà người dân nơi đây coi như báu vật.
Nà Mổ trước đây là thôn riêng, nằm chon von bên dốc núi (cái tên Nà Mổ để chỉ vùng đất rất khó đi), sau đó được sáp nhập với các thôn lân cận và mang tên chung là thôn Nà Chí Phàng. Dẫu địa giới hành chính hay cách gọi thôn thay đổi thì cánh rừng tự nhiên vẫn được người dân xung quanh gìn giữ và gọi với cái tên thân thuộc: Rừng Nà Mổ.
Rừng Nà Mổ như một định danh không thể thay thế dù đây không phải khu rừng cấm đậm chất tâm linh như ở các thôn, bản vùng cao khác. Địa danh “bất khả xâm phạm” này dù không phải cánh “rừng thiêng” cần thờ cúng mỗi năm nhưng người dân trong thôn, trong xã ai cũng biết tới vì trong đó lưu giữ một báu vật, đó là trà hoa vàng.
Tại một số tỉnh, thành phố, trà hoa vàng đã được chế biến thành một loại trà cao cấp với giá bán rất đắt. Tại Si Ma Cai, trà hoa vàng duy nhất có ở rừng Nà Mổ.
Dưới tán rừng Nà Mổ, quần thể trà hoa vàng hiện có khoảng 1.000 cây, mọc hoang dã, phân bố rải rác, xen lẫn với những cây rừng khác. Những năm trước, khi phát hiện đây là loại trà quý, chính quyền xã mới bắt đầu có phương án bảo tồn.
Tác dụng của trà hoa vàng
 |
| Trà hoa vàng |
Thanh lọc cơ thể, giải độc gan
Uống trà là một cách tuyệt vời để giải độc gan và thanh lọc cơ thể hiệu quả, đặc biệt trà hoa vàng chứa nhiều flavonoid - giúp ngăn chặn sự xâm nhập của các loại virus.
Giảm căng thẳng và stress
Một ly trà ấm chắc chắn sẽ khiến bạn thoải mái hơn và giảm bớt stress, xoa dịu tinh thần. Ngoài ra trà hoa vàng còn giúp cải thiện giấc ngủ, hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ khá hiệu quả.
Duy trì vẻ đẹp trẻ trung
Trong trà hoa vàng có chứa polyphenol, saponin, flavonoids, vanadium, vitamin C, vitamin E,... là những chất hỗ trợ chống oxy hóa, cân bằng các chuyển hóa trong cơ thể. Đặc biệt EGCG có trong cây vô cùng hiệu quả trong việc điều trị sạm da, đem lại làn da khỏe mạnh, tươi sáng từ bên trong.
Hỗ trợ điều trị ung thư
Theo "Camellia International Journal" – tạp chí chuyên nghiên cứu về trà hoa vàng của thế giới, cây trà hoa vàng có khả năng ức chế sự sinh trưởng các khối u lên đến 33,8%, một tỉ lệ khá cao trong điều trị ung thư hiện nay. Đây là loại thuốc được sử dụng để hỗ trợ trong điều trị ung thư giai đoạn cuối.
Hỗ trợ bảo vệ sức khỏe tim mạch
Cũng theo "Camellia International Journal" – tạp chí chuyên nghiên cứu về Trà hoa vàng của thế giới, các hoạt chất trong cây trà hoa vàng có thể giúp giảm đến 35% hàm lượng cholesterol trong máu, hỗ trợ điều trị xơ vữa động mạch. Ngoài ra, các chất như polyphenol, polysaccharide trong trà hoa vàng cũng giúp hỗ trợ ổn định huyết áp, bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Giúp hạ đường huyết ở người bị tiểu đường
Các hợp chất chống oxy hóa trong cây trà hoa vàng sẽ ức chế các gốc tự do trong cơ thể, hỗ trợ giảm các biến chứng do bệnh tiểu đường gây nên, trong đó có chứng hạ đường huyết. Trà hoa vàng cũng giúp thúc đẩy quá trình trao đổi chất, đốt cháy mỡ trong cơ thể.
