Giao dịch từ 500 triệu đồng sẽ được báo cáo ra sao?

Theo Thông tư 27/2025 của Ngân hàng Nhà nước, các giao dịch chuyển khoản trong nước từ 500 triệu đồng hoặc quốc tế từ 1.000 USD sẽ được các tổ chức tài chính báo cáo.

Nền tảng pháp lý được củng cố, tăng cường hiệu quả quản lý

Thông tư 27/2025 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã quy định rõ về việc báo cáo các giao dịch chuyển tiền điện tử có giá trị lớn. Cụ thể, các giao dịch trong nước có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên và giao dịch quốc tế từ 1.000 USD trở lên (hoặc ngoại tệ khác có giá trị tương đương) sẽ thuộc diện phải báo cáo. Điều quan trọng cần nhấn mạnh là trách nhiệm này thuộc về các tổ chức tài chính như ngân hàng thương mại, tổ chức thanh toán trung gian, chứ không phải cá nhân thực hiện chuyển khoản.

Quy định này không hoàn toàn mới mà là sự kế thừa và hoàn thiện từ Thông tư 09/2023. Theo NHNN, việc ban hành Thông tư 27 nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai, đồng thời đảm bảo Việt Nam thực hiện nghiêm túc cam kết quốc tế về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. Mục tiêu cuối cùng là nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh với tội phạm rửa tiền và các loại tội phạm liên quan khác.

Trên thực tế, việc quản lý các giao dịch lớn đã được Chính phủ chú trọng từ lâu. Trước đó, Quyết định 11/2023 của Thủ tướng Chính phủ đã nâng mức giao dịch tiền mặt phải báo cáo từ 300 triệu đồng lên 400 triệu đồng, áp dụng cho cả tổ chức tài chính và các ngành nghề phi tài chính có liên quan theo Luật Phòng, chống rửa tiền 2022.

Theo Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI, các quy định này không gây khó khăn hay phức tạp cho hoạt động của ngân hàng. Việc báo cáo giao dịch lớn hay giao dịch đáng ngờ (kể cả với số tiền nhỏ nhưng có tần suất bất thường) đã là một phần trong quy trình nghiệp vụ, được thực hiện tự động qua phần mềm. Do đó, các giao dịch hợp pháp của người dân sẽ không bị ảnh hưởng.

Thách thức từ việc thực thi và các loại tài sản "ngầm"

Dù hành lang pháp lý ngày càng hoàn thiện, hiệu quả của công tác phòng chống rửa tiền phụ thuộc rất lớn vào khâu giám sát và thực thi. PGS-TS Nguyễn Hữu Huân từ Đại học Kinh tế TP.HCM nhận định, việc kiểm soát giao dịch qua ngân hàng là cần thiết nhưng chưa thể đảm bảo ngăn chặn được tất cả nguy cơ. Ông chỉ ra rằng thị trường không chính thống, "thị trường chợ đen" vẫn còn tồn tại và là kẽ hở lớn. Nhiều vụ án buôn lậu bị phanh phui cho thấy số tiền vận chuyển trái phép ra nước ngoài lên tới hàng triệu USD, phần lớn không đi qua kênh chính thức. Vì vậy, việc khuyến khích người dân sử dụng các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt là giải pháp căn cơ để hạn chế rủi ro.

Trong khi đó, chuyên gia tài chính, TS Nguyễn Trí Hiếu nhấn mạnh, yếu tố quan trọng nhất là các ngân hàng phải thực hiện nghiêm túc và chi tiết việc báo cáo. Khi đó, NHNN mới có thể phân tích và sớm phát hiện các dấu hiệu đáng ngờ. Ông cũng chỉ ra một thách thức mới nổi là sự bùng nổ của tài sản mã hóa, tiền mã hóa. Đây là kênh có thể bị tội phạm lợi dụng để rửa tiền vì các loại tiền này không do chính phủ phát hành và rất khó kiểm soát. Do đó, cần sớm nghiên cứu bổ sung quy định liên quan đến loại tài sản này.

TS Nguyễn Trí Hiếu cũng nhấn mạnh vai trò của chính các nhân viên giao dịch tại ngân hàng. Họ cần được đào tạo kỹ lưỡng để trở thành chốt chặn quan trọng, thực hiện báo cáo kịp thời và chi tiết. "Chỉ có giám sát và thực hiện nghiêm mới giúp hạn chế được nguy cơ rửa tiền, chuyển ngân lậu và kiểm soát giao dịch tài sản mã hóa, tiền mã hóa," ông Hiếu khẳng định.

Thông tư 27/2025 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/11/2025. Tuy nhiên, các tổ chức tài chính sẽ có giai đoạn chuyển tiếp đến hết ngày 31/12/2025 để điều chỉnh quy trình nội bộ và quản lý rủi ro. Kể từ ngày 1/1/2026, các tổ chức này phải hoàn thiện và cập nhật hệ thống phần mềm để có khả năng quét, lọc giao dịch theo danh sách đen, danh sách cảnh báo và danh sách cá nhân có rủi ro cao.