| Bức tranh nợ xấu của ngành Ngân hàng trong 9 tháng đầu năm 2020 Các ngân hàng đẩy nhanh tốc độ xoá nợ xấu tại VAMC Ngân hàng Nhà nước: Lo nợ xấu nhưng phải vững mục tiêu |
Để đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu, NHNN đã chỉ đạo VAMC tiếp tục tăng cường phối hợp với các TCTD rà soát, phân loại, đánh giá lại các khách hàng vay, tài sản bảo đảm và các khoản nợ đã mua để xác định các biện pháp xử lý, đồng thời tìm kiếm, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư trong nước và ngoài nước tham gia mua, xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm.
Đặc biệt, NHNN chỉ đạo VAMC chủ động, tập trung mua, bán nợ xấu theo giá trị thị trường theo Đề án cơ cấu lại và nâng cao năng lực của VAMC giai đoạn 2017 - 2020 và hướng tới năm 2022 đã được NHNN phê duyệt, bảo đảm khách quan, minh bạch, tuân thủ quy định của pháp luật và đảm bảo an toàn vốn, tài sản của Nhà nước.
Mới đây, ngân hàng VietinBank đã công bố hoàn thành tất toán toàn bộ nợ xấu tại VAMC. Ngân hàng cho biết, bằng việc tích cực áp dụng đồng bộ các biện pháp xử lý nợ, tăng trích lập dự phòng cho trái phiếu đặc biệt, tháng 10/2020, ngân hàng đã tất toàn toàn bộ trái phiếu đặc biệt VAMC trong chưa đầy 2 năm thay vì 5 năm theo kế hoạch.
Theo đó, VietinBank là ngân hàng thứ 19 đã tất toán toàn bộ nợ xấu VAMC, bên cạnh Vietcombank, Agribank, ACB, VIB, TPBank, Nam A Bank, MB Bank, SeaBank, Techcombank, OCB, VPBank, Kienlongbank, HDBank, LienVietPostBank, BIDV, VietCapital Bank, MSB, VietBank.
 |
| VietinBank là 1 trong những ngân hàng mới sạch nợ xấu tại VAMC trong năm nay |
Ông Đỗ Giang Nam - Phó Giám đốc Công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC), cho biết lũy kế mua nợ bằng trái phiếu đặc biệt đến tháng 8/2020 tại VAMC đạt 329.007 tỷ đồng. Trong đó, mua nợ bằng trái phiếu đặc biệt sau khi Nghị quyết số 42/2017/QH14 có hiệu lực đạt 67.612 tỷ đồng, mua nợ theo giá trị thị trường từ 2017 đến 2020 đạt 8.341 tỷ đồng. Kể từ khi Nghị quyết số 42 có hiệu lực đến 31/8/2020, thu hồi nợ ước đạt 94.370 tỷ đồng, gấp 1,5 lần tổng thu hồi nợ giai đoạn trước đó.
Trong 19 ngân hàng trên, VietinBank, BIDV, HDBank, LienVietPostBank, MSB, VietCapitalBank, VietBank là những ngân hàng mới sạch nợ xấu tại VAMC trong năm nay. Đây là nỗ lực rất lớn của những ngân hàng này, bởi cuối năm 2019, nhiều nhà băng trong số này vẫn còn hàng nghìn tỷ đồng trái phiếu đặc biệt VAMC. Chẳng hạn, cuối năm 2019, mệnh giá trái phiếu đặc biệt tại VietinBank còn tới 12.781 tỷ đồng (trong đó đã được trích lập hơn 6.500 tỷ); BIDV cũng còn 9.312 tỷ đồng trái phiếu đặc biệt VAMC (đã trích lập 6.300 tỷ).
Danh sách những ngân hàng sạch nợ VAMC dự kiến sẽ có thêm nhiều thành viên mới nữa trong thời gian tới khi nhiều ngân hàng khác cũng đặt mục tiêu sớm mua lại toàn bộ nợ đã bán cho VAMC trong năm 2020.
Chẳng hạn, trong kế hoạch kinh doanh năm 2020, Eximbank đặt mục tiêu mua lại toàn bộ nợ đã bán cho VAMC trong năm 2020 theo định hướng tái cơ cấu ngân hàng của NHNN…Hay ABBank tại ĐHĐCĐ thường niên cũng đặt mục tiêu phấn đấu đến cuối năm 2020 không còn nợ xấu bán cho VAMC.
Quan sát BCTC cho thấy, cuối tháng 9/2020, số trái phiếu đặc biệt VAMC tại Eximbank còn 2.775 tỷ đồng, giảm mạnh so với mức 4.434 tỷ đồng hồi đầu năm; trong đó dự phòng trái phiếu đặc biệt là 918 tỷ đồng. Còn tại ABBank, cuối tháng 6/2020, giá trị trái phiếu đặc biệt VAMC mà ngân hàng đang nắm giữ là trên 1.600 tỷ, tăng hơn 600 tỷ so với hồi đầu năm.
Một số ngân hàng đang còn lượng lớn nợ xấu VAMC cũng ghi nhận những kết quả tích cực trong 9 tháng đầu năm 2020. Tại Sacombank, ước tính giá trị trái phiếu VAMC đã giảm hơn 2.600 tỷ trong 9 tháng đầu năm, trong khi ngân hàng tiếp tục tăng dự phòng rủi ro. Còn tại SCB, ngân hàng không đẩy thêm nợ xấu sáng VAMC trong 9 tháng đầu năm, trong khi đó tăng trích lập dự phòng từ 6.900 tỷ lên hơn 8.300 tỷ đồng.
Giai đoạn 5-7 năm trước đây, nợ xấu bán cho VAMC là một trong những giải pháp xử lý về mặt kỹ thuật hạch toán, giúp bảng cân đối của các ngân hàng được đẹp hơn, hỗ trợ cho hoạt động kinh doanh những năm khó khăn chứ chưa giải quyết được bản chất nợ xấu. Trên thực tế, khối nợ xấu VAMC sớm muộn cũng sẽ quay trở lại nhà băng sau khi trái phiếu đặc biệt hết thời hạn. Ngoài ra, đẩy nợ xấu sang VAMC nhưng hàng năm, các ngân hàng vẫn phải tiếp tục trích lập dự phòng với chi phí khá cao.
 |
| Công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC) |
Do đó, trong 2-3 năm gần đây, các ngân hàng bắt đầu đẩy mạnh việc mua lại nợ xấu tại VAMC khi có điều kiện tốt hơn: lợi nhuận cao, tỷ lệ nợ xấu nội bảng giảm.
Việc sớm xử lý được toàn bộ nợ xấu VAMC cũng sẽ giảm bớt gánh nặng cho các nhà băng trong thời gian tới khi nợ xấu nợ bảng có chiều hướng gia tăng do tác động của Covid-19. Bởi thống kê từ BCTC Hợp nhất quý 3/2020 của 27 ngân hàng cho thấy, tổng nợ xấu nội bảng của những ngân hàng này tại ngày 30/9/2020 đã tăng 29,5% so với đầu năm lên hơn 111.000 tỷ đồng. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng trên tổng dư nợ cho vay của 27 nhà băng này cũng đã tăng đáng kể từ 1,45% lên 1,78% trong 9 tháng đầu năm.
Trước thực trạng trên, NHNN đã ban hành Thông tư 08/2016/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số quy định về việc mua, bán và xử lý nợ xấu của VAMC, cho phép các ngân hàng gia hạn thời hạn tất toán trái phiếu đặc biệt của VAMC tối đa lên đến 10 năm.
Tuy nhiên, Thông tư 08 chỉ áp dụng cho các ngân hàng đang tái cấu trúc theo đề án đã được phê duyệt hoặc gặp khó khăn về tài chính mà việc trích lập dự phòng rủi ro cho trái phiếu đặc biệt do VAMC phát hành có thể dẫn đến lỗ trong năm tài chính. Vì thế, không phải ngân hàng nào muốn gia hạn cũng được.
