Cây móng tay, dược liệu tuyệt vời cho bệnh ngoài da

Đặc điểm của cây móng tay

Cây móng tay còn được gọi là cây móng tay nhuộm, cây lá móng hay tán mạt hoa, có tên khoa học Lawsonia inermis – thuộc họ Tử vi (Lythraceae).

Thân nhỏ, vỏ nhẵn, chiều cao từ 3 tới 4m, trên các đầu cành có gai song gai này không nhọn.

Chiều dài lá từ 2 tới 3cm và mọc đối xứng nhau, có hình trứng, dẹt hai đầu, phiến lá rộng từ 1 - 1,5cm và cuống ngắn.

Hoa thường mọc đầu cành thành chùm, hình thùy, khi mới nở có màu trắng và về già chuyển đỏ, vàng sậm. Hoa của loại cây này có mùi thơm hăng hắc.

Quả cây thuộc dạng quả nang có hình cầu, kích thước khoảng bằng hạt tiêu có 4 cạnh dọc và bên trong có 4 ngăn. Vỏ quả dai và dày, bên trong chứa nhiều hạt;

Việc trồng trọt có thể được thực hiện qua ươm hạt.

Lá cây là bộ phận được dùng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh. Ngoài ra, rễ và hoa cây cũng được sử dụng nhưng ít phổ biến hơn. Dược liệu có thể được thu hái ở những cây từ 2 – 3 tuổi. Khi thu hái cần lưu ý cắt cả cành, đem phơi khô hoặc sấy khô rồi bảo quản ở điều trị thoáng mát, khô ráo. Mỗi năm có thể thu hoạch 2 lần, tuy nhiên cần cắt cách gốc cây khoảng 50cm để giúp cây phát triển tiếp. Ngoài ra, nếu thu hái đúng cách có thể thu hoạch dược liệu liên tục từ 10 – 30 năm.

Cây thường sống ở vùng có khí hậu nóng, ẩm, trước đây được trồng để làm bờ rào hoặc làm cảnh.

Cây móng tay có nguồn gốc từ Ai Cập, sau đó được di thực và trồng nhiều ở các quốc gia có khí hậu nhiệt đới và á nhiệt đới. Ở nước ta, cây được trồng và mọc hoang ở nhiều nơi.

Thành phần hóa học

Hoa cây chứa khoảng 0.02% tinh dầu có mùi thơm, màu nâu sẫm nên được dùng trong sản xuất nước hoa, mỹ phẩm;

Lá cây chứa hoạt chất Lawsone cấu trúc quinone, có tác dụng kháng sinh mạnh. Ngoài ra, trong lá cây còn chứa 6% tinh dầu, 7 – 8% tanin, 2 – 3% chất nhựa, 1.2% tinh dầu, 2% chất màu có tinh thể hình kim màu da cam. Tinh thể này dưới tác động của ánh sáng và không khí sẽ chuyển thành màu đỏ, vì vậy lá cây khi bào chế thành bột thường có màu xanh nhạt ở giữa và màu đỏ xung quanh.

Bài thuốc chữa bệnh từ cây móng tay

Trị mất kinh hay bế kinh

Dùng 50g lá móng tay, 30g nghệ đen và 40g ích mẫu. Hỗn hợp dược liệu được rửa sạch, đem sắc với 500ml nước đến khi còn khoảng 200ml thì dừng. Dùng nước thuốc sắc được uống 3 lần trong ngày. Để đạt hiệu quả cao, người bệnh nên sử dụng bài thuốc trước kỳ kinh nguyệt khoảng 15 ngày.

Trị sưng đau tỳ vị, đau vùng hông và hạ sườn

Dùng 20g lá cây móng tay tươi, 15g cỏ nhọ nồi và 20g rau má tươi. Lá móng tay được cắt khúc dài 3cm. Đem tất cả dược liệu được rửa sạch, để ráo nước, đem sao khử thổ sau đó sắc với 1 lít nước đến khi cong 300ml nước thuốc thì dừng. Nước thuốc được chia uống 3 lần mỗi ngày, sử dụng bài thuốc liên tục trong 4 tuần.

Trong y học cổ truyền

Cây đã được chứng minh có tác dụng cầm máu, kháng khuẩn, chống viêm nên thường được dùng trong trường hợp điều trị lở ngứa, một số vấn đề về da liễu hoặc giảm đau, cầm máu tại các vết thương,...

Trong y học hiện đại

Tác dụng của chúng cũng đã được chứng minh qua các nghiên cứu, kiểm nghiệm khoa học. Theo đó, dịch chiết và các hoạt chất từ cây mang lại tác dụng tốt trong chống viêm, giảm đau, hạ sốt khi được thí nghiệm trên chuột.

Bên cạnh đó, các dịch chiết từ lá, hoa, quả của chúng còn có tác dụng kháng khuẩn và hoạt động tốt trong tiêu diệt trực khuẩn ecoli, coli bethesda, shiga, typhi hay sonnei,...

Giảm sưng

Lá móng tay 10g, ngải cứu, huyết giác, mỗi vị 12g và tô mộc 10g, nghệ 8g sắc uống.

Điều trị viêm gan

Lấy 30g lá móng tay, ích mẫu mộc thông, dành dành, huyền sâm, mỗi vị 15 – 20g. Sắc uống.

Chữa bệnh nấm da kẽ chân

Lá móng tay 100g, rửa sạch, giã nát với ít muối, đắp băng lại. Nên sử dụng vào ban đêm để tránh việc đi lại. Thay đổi thuốc hàng ngày trong tuần đầu tiên. Tuần thứ hai, áp dụng 2 ngày một lần và tuần thứ ba, áp dụng 3 ngày một lần.

Trị hắc lào, ghẻ lở

Dùng 100g lá sả, 100g lá ổi và 200g lá móng tay. Hỗn hợp dược liệu được rửa sạch, đem sắc với 3 lít nước. Nước sắc được hòa loãng thêm bằng nước lạnh, dùng tắm mỗi ngày sẽ giúp trị hắc lào, ghẻ lở. Người bệnh nên thực hiện bài thuốc liên tục trong 14 ngày để đạt hiệu quả cao.

Bên cạnh đó, dùng lá móng tay tươi đã được rửa sạch, để ráo nước và giã với 1⁄2 thìa muối tinh, thêm 3 thìa giấm nuôi rồi đem chắt lấy nước uống, bã dùng đắp lên vị trí da bị tổn thương. Thực hiện bài thuốc 2 lần mỗi ngày, liên tục trong 10 ngày.

Chữa chấn thương do té ngã, đau nhức cột sống

Dùng 10g cam thảo, 50g cốt toái bổ (dược liệu đã được cạo sạch lông, cắt lát mỏng và phơi trong 3 nắng), 50g cây lá móng tay (dùng toàn cây), 15g ngũ gia bì và 15g cẩu tích. Hỗn hợp được liệu được rửa sạch và sắc với 1 lít nước đến khi còn lại khoảng 300ml thì dừng. Nước thuốc được chia thành 4 lần uống trong ngày (sáng, trưa, chiều, tối), sử dụng bài thuốc liên tục trong 30 ngày.

Giúp mọc tóc, trị hói đầu

Dùng lá cây móng tay tươi đem rửa sạch, phơi trong bóng mát đến khi khô rồi tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 60g bột thuốc đem hòa tan với 250g dầu mù tạt, đun nóng rồi lọc qua vải thưa, bảo quản trong lọ kín. Dùng một ít thuốc thoa lên vùng da đầu bị hói hàng ngày, duy trì sử dụng bài thuốc đến khi đạt được kết quả mong muốn.

Lưu ý

Có thể nói, để cây phát huy được tác dụng tốt và không gây ảnh hưởng cho sức khỏe, bạn nên lưu ý:

Phân biệt rõ cây móng tay và bông móng tay (bóng nước) bởi tên gọi gần như nhau nhưng đặc điểm, tác dụng hoàn toàn khác nhau.

Không dùng dược liệu cho trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có chứng ứ huyết.

Hiện tại các nghiên cứu về tác dụng của cây lá móng tay còn nhiều hạn chế. Vì vậy bạn nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc để biết thêm thông tin về liều lượng và các bài thuốc của dược liệu này.

Mướp khía - Loại cây "dễ tính" có nhiều lợi ích với sức khỏe

Cây thanh táo - Dược liệu trị các bệnh ngoài da

Không chỉ làm hoa trang trí, tầm xuân còn mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe