| Rau tiến vua giúp hỗ trợ tim mạch, tăng cường trí nhớ Bưởi đỏ 'tiến vua" giá tăng gấp đôi do mất mùa Bưởi đỏ "tiến vua" tăng giá sốc trước Tết |
Câu chuyện về chiếc bánh bác
 |
| Trước đây bánh bác là sản vật tiến vua, nay được người dân khắp nơi biết đến và thường mua vào dịp Tết để bày lên mâm cỗ |
Ẩm thực Việt Nam ta vốn rất đa dạng và phong phú, mỗi vùng miền lại có những món đặc sản nổi tiếng mang bản sắc riêng. Trong đó, làng Giang Xá là một làng cổ có lịch sử lâu đời khi được coi là “quê hương thứ hai” của vua Lý Nam Đế. Những câu chuyện về vua không chỉ tồn tại ở ngôi đền thờ cổ linh thiêng giữa làng, mà còn được truyền lại qua đặc sản bánh bác người dân gìn giữ đến ngày nay.
Xưa kia, để biểu thị lòng tôn kính, người làng Giang Xá đã sáng tạo ra bánh bác để dâng vua. Đặc biệt, con gái Giang Xá lấy chồng sẽ thách cưới nhà trai bằng tráp bánh bác. Người xưa còn có câu “Dù ai chồng chán, vợ chê/Ăn miếng bánh bác lại về với nhau”.
Sau này, người dân truyền tai nhau cách làm, rồi bánh bác trở thành một thứ quen thuộc, xuất hiện trên mâm cỗ các ngày lễ Tết và các dịp quan trọng của người dân làng Giang Xá. Từ đặc sản địa phương, giờ đây bánh bác được người dân khắp nơi biết đến. Dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ vừa qua hay vào những ngày rằm, mùng 1, nhiều người đặt mua bánh bác về để thắp hương. Loại bánh này có màu đỏ đẹp mắt và mang nhiều ý nghĩa phong thủy nên rất được ưa chuộng.
 |
| Bánh bác có màu sắc bắt mắt, hợp với những ngày Tết đến xuân về. |
Đăng bán bánh bác trên chợ mạng, chị Ngọc Thương (ở Hoài Đức, Hà Nội) chia sẻ: "Không biết mọi người thấy sao chứ mình cứ nhìn thấy những chiếc bánh bác tròn tròn, màu đỏ tươi là như lúc nào cũng thấy như Tết đến gần. Bánh bác khi ăn có vị thơm bùi, vị dẻo thơm của gạo nếp quyện với vị ngọt thanh mát của đậu xanh kho đường đem đến cho thực khách một cảm giác thật khó tả về chiếc bánh bình dị thôn quê nhưng đậm đà truyền thống. Mình bán bánh bác có 2 loại, bán theo tày hoặc theo hộp. Một tày có giá 80.000 đồng, còn một hộp bên trong có 6 chiếc bánh nhỏ thì có giá 50.000 đồng".
"Mọi người thường đặt theo hộp vì đã được chia thành từng chiếc nhỏ, tiện hơn. Còn theo tày thì mọi người phải dùng dao để cắt ra từng miếng nhỏ. Mình bán bánh bác quanh năm, chuyên sỉ lẻ đi các tỉnh thành. Thời điểm Tết Nguyên đán là khách đặt mua nhiều nhất, có ngày mình bán được số lượng hơn 500 cả tày và hộp. Hàng của mình luôn mới vì làm đến đâu bán hết đến đó, không có bánh cũ", chị Thương nói thêm.
Cách thức làm nên món bánh bác
 |
| Để làm ra một chiếc bánh bác thì “bác bột” là công đoạn quan trọng nhất. |
Gọi là bánh bác bởi người Giang Xá nói chệch “bác” từ “rán, chiên”, thế nhưng bánh bác lại không hề giống bánh rán... Bánh bác gồm có ba lớp: hai lớp bánh ngoài, một lớp nhân đỗ phía trong. Để làm ra được một “tày” bánh bác ngon, người lựa chọn rất kỹ nguyên liệu, từ gạo nếp cái hoa vàng, gấc, đỗ xanh, tới đường nâu, mỡ thăn lợn, thậm chí là lá chuối và chiếc lạt buộc bánh. Gạo nếp được ngâm 2 - 3 tiếng rồi đem xay cho thật mịn, dùng gấc trộn với nửa số bột để tạo màu sắc đỏ trắng đan xen, sau đó bác từng lớp bánh trên chảo…
Để làm ra một chiếc bánh bác thì “bác bột” là công đoạn quan trọng nhất. Những khoanh bột được thấu cho dẻo và nặn tròn. Chảo “bác” bánh thường làm bằng gang. Ở đó, người làm phải lật giở bột nếp trên chảo mỡ nóng…. bằng tay không. Mỡ dùng để rán bánh phải là mỡ lợn thăn, không được dùng dầu ăn, tỷ lệ mỡ và độ lửa sẽ quyết định độ dẻo, thơm của bánh.
 |
| Việc làm ra một miếng bánh bác ngon theo đúng phương thức truyền thống là không hề đơn giản. |
Đầu tiên, cho khoảng nửa muôi mỡ dải đều mỏng khắp chảo, sau đó cho miếng bột nếp dẻo đã trộn áp xuống mặt chảo. Dùng bàn tay để giở bánh sao cho thật mỏng đều khắp bề mặt của chảo. Đặc biệt, bánh phải được nén bằng tay và lật liên tục khi rán. Qua công đoạn “bác”, bột gạo nếp chín được tán mỏng trên mặt bàn đã trải lớp bóng kính cho nguội, phần bột trộn với gấc được trải bên dưới phần bột không trộn.
Đậu xanh sau khi nấu chín được trộn cùng đường kính hoa mai, cán thành hình trụ với đường kính 3 - 5cm. Đậu xanh được dùng làm nhân sẽ được đặt sau cùng trên lớp bột bánh. Cuối cùng, người làm cuộn 3 lớp: bột gạo trộn gấc, bột gạo trắng và nhân đậu xanh thành hình như khúc giò và gói trong lá chuối. Để có được một “tày” bánh bác, người làm phải mất tổng cộng khoảng 5 tiếng.
Mỗi “tày bánh” sau khoảng 2 tiếng đồng hồ ủ bên trong lá chuối sẽ dùng dao sắc cắt khoanh từ 2-3 cm để thành một “khẩu” bánh. Những “khẩu” bánh bác y như một bông hoa sặc sỡ sắc màu khoe sắc với nhị vàng xen lẫn với những hạt vừng lốm đốm, lớp bánh đỏ màu gấc đan vào nhau nhưng không lẫn lộn với lớp bánh trắng mịn của gạo nếp.
 |
| Trải qua hàng trăm năm, đến nay bánh bác vẫn giữ được hương vị và vẻ đẹp ấn tượng. |
Đẹp mắt là vậy, bánh bác còn vô cùng hấp dẫn bởi hương vị thơm bùi. Cắn miếng bánh vẫn còn âm ấm, vị dẻo thơm của gạo nếp quyện với vị ngọt thanh mát của đậu xanh kho đường đem đến cho thực khách một cảm giác thật khó tả về chiếc bánh bình dị thôn quê nhưng đậm đà truyền thống dân tộc.
Trải qua hàng trăm năm, đến nay bánh bác vẫn giữ được hương vị và vẻ đẹp ấn tượng, trở thành một đặc sản không lẫn với bất cứ thứ quà quê nào được tạo nên nhờ sức sáng tạo, đôi bàn tay khéo léo của người dân trên mảnh đất Kinh kỳ.
Bánh chỉ được đun bằng gốc rạ hoặc củi, độ nóng vừa đủ. Nếu dùng bếp ga hay bếp than, bánh rán sẽ không được thơm, mùi vị gạo nếp, màu đỏ tươi của gấc sẽ không còn. Ngày nay, bánh bác vẫn được nhiều người làng Giang Xá sử dụng để cung tiến trong những ngày lễ, Tết. Người dân khắp nơi cũng có thể chọn mua về làm quà.
