Đặc điểm của củ bình vôi
Củ và thân bình vôi là một loại cây có kết cấu thành phần lạ hơn so với các loại thực vật dạng củ khác.
Củ bình vôi chính là phần rễ được phát triển của cây bình vôi. Giữa củ và cây có một đoạn thân phình to, thường bị hiểu lầm là phần củ của cây bình vôi. Thân là dây leo, có màu xanh, dài từ 1m-6m. Lá cây mọc so le nhau, có hình dạng giống như lá sen. Hoa có màu xanh nhạt và có kích thước nhỏ.
Thành phần hóa học của củ bình vôi
Trong cuốn sách “Dinh dưỡng chữa bệnh bằng rau củ” của tác giả Susan Curtis có nhắc đến các thành phần hóa học giúp cải thiện bệnh hiệu quả có trong củ bình vôi như sau.
Thành phần ancaloit cụ thể là chất rotundin là thành phần chính của loại củ này, chiếm đến 60% thành phần, có tác dụng an thần, điều hòa hệ thần kinh và giúp ngủ ngon giấc hơn. Đây cũng là một loại thành phần thường được các nhà khoa học sử dụng để điều chế thuốc ngủ với liều lượng an toàn.
Trong củ bình vôi có chứa chất L-tetrahydropalmatin có tính kháng viêm cao, giúp giảm đau hiệu quả.
Hàm lượng chất Cepharanthin có trong củ của bình vôi giúp kích thích cơ thể sản sinh tế bào bạch cầu và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
Thu hoạch và sơ chế củ bình vôi
Củ của bình vôi có thể được thu hoạch quanh năm khi đã đủ độ lớn. Với bất kỳ điều kiện thời tiết hay khí hậu nào, cây và củ cũng có thể phát triển được tốt.
Sau khi thu hoạch, mọi người thường xắt mỏng củ bình vôi và phơi khô với 2 lần nắng cho đến khi củ hết ẩm. Khi củ của bình vôi đã đạt độ khô cần thiết, mọi người thường sử dụng nó để sắc thuốc hoặc ngâm rượu dùng dần. Cứ với 5kg củ tươi sẽ được 1kg củ khô đã qua sơ chế.
Tác dụng của củ bình vôi đối với sức khỏe
Với những thành phần hóa học có tác dụng tốt đối với sức khỏe, củ bình vôi thường được đưa vào dụng như một vị thuốc giúp hỗ trợ cải thiện nhiều chứng bệnh như mất ngủ, rối loạn tiêu hóa, bệnh gout và chứng viêm loét dạ dày.
Củ bình vôi có tác dụng giúp an thần, hỗ trợ ngủ ngon
Loại dược liệu này thường xuyên được dân gian sử dụng làm một vị thuốc giúp an thần, hỗ trợ giấc ngủ hiệu quả
Hàm lượng L – tetrahydropalmatin có trong củ bình vôi có tác dụng điều hòa hệ thống thần kinh giúp ngủ sâu và ngon giấc hơn.
Theo Đông y, củ có vị đắng ngọt, tính lương có khả năng an thần rất tốt, giúp làm chậm sự hoạt động của não bộ, hạn chế kích thích như lo lắng, tâm thần, trầm cảm.
Cách dùng: Mỗi ngày nên sử dụng 1-2 chén rượu trắng ngâm củ bình vôi vào trong các bữa ăn để cải thiện chứng mất ngủ và điều hòa hệ thần kinh.
Củ bình vôi có tác dụng ngăn ngừa bệnh rối loạn tiêu hóa
Sử dụng nước sắc từ loại củ này thường xuyên sẽ giúp ngăn ngừa và cải thiện chứng bệnh rối loạn tiêu hóa một cách hiệu quả.
Với hàm lượng tinh bột và chất xơ cao, chiếm khoảng 20% thành phần, loại củ này giúp hỗ trợ tiêu hóa tốt, ngăn ngừa tình trạng đầy bụng, khó tiêu, táo bón.
Lượng stepharin có trong củ bình vôi giúp kích thích enzyme tiết ra giúp tiêu hóa thức ăn tốt hơn, giảm các chứng bệnh liên quan đến đường tiêu hóa.
Cách dùng: Mỗi ngày sử dụng từ 2-3 cốc nước đã sắc từ củ để uống, uống liên tiếp trong 1 tuần thì nghỉ 1 tuần và tiếp tục theo chu kỳ này.
Củ bình vôi hỗ trợ cải thiện bệnh gout
Đối với những bệnh nhân mắc bệnh gout lâu năm, bên cạnh việc sử dụng thuốc để cải thiện bệnh thì người bệnh cũng có thể kết hợp sử dụng thuốc sắc từ củ bình vôi để mau chóng thuyên giảm tình trạng bệnh.
Theo nhóm chuyên gia khoa học Y tế (MWF) cho biết, hợp chất L-tetrahydropalmatin có trong loại củ này giúp kháng viêm, ức chế hàm lượng acid uric dư thừa trong máu, giảm tình trạng viêm khớp ở bệnh gout.
Đặc biệt, hàm lượng vitamin C, tinh bột có trong củ bình vôi có chứa lượng purin an toàn với người bệnh gout, giúp hỗ trợ cải thiện bệnh một cách hiệu quả.
Cách dùng: Vào mỗi buổi sáng sau khi ngủ dậy và buổi tối trước khi đi ngủ, nên uống 1 cốc nước đã sắc từ củ để uống. Sau 2 tuần uống liên tục thì nghỉ 1 tuần và tiếp tục chu kỳ này cho đến khi tình trạng bệnh thuyên giảm.
Củ bình vôi giúp cải thiện bệnh viêm loét dạ dày
Với tình trạng viêm loét dạ dày gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt hằng ngày, chúng ta nên sử dụng rượu ngâm củ bình vôi vào trong mỗi bữa ăn để làm dịu cơn đau từ vết loét nhanh chóng.
Với tính sát khuẩn cao từ hợp chất L-tetrahydropalmatin giúp tiêu diệt tế bào vi khuẩn HP gây ra bệnh dạ dày, đồng thời làm dịu các vết sưng đau do viêm loét, kích thích các mô tế bào phát triển và nhanh liền hơn.
Dịch nhựa trong củ bình vôi giúp tạo ra một lớp màng bảo vệ dạ dày khỏi dịch vị acid và sự xâm nhập của tế bào vi khuẩn lạ gây ra viêm loét dạ dày.
Cách làm: Sử dụng từ 1-2 chén rượu ngâm trong mỗi bữa ăn để làm dịu dạ dày khỏi sự kích thích với thức ăn, đồng thời tạo ra lớp màng bảo vệ dạ dày.
Một số cách sử dụng củ bình vôi phổ biến
Củ bình vôi thường được dân gian phơi khô để tích trữ sắc thuốc dùng dần hoặc đem ngâm với rượu, sử dụng như một loại rượu thuốc bổ và quý
Củ bình vôi sắc nước uống
Đây là phương pháp thông dụng nhất được dân gian sử dụng, bởi nước được sắc lên sẽ dễ uống hơn đối với trẻ nhỏ và phụ nữ không sử dụng được rượu.
Bước 1: Thu hoạch củ bình vôi, cạo lớp vỏ mỏng bên ngoài và xắt nhỏ thành từng lát với độ dày là 1mm.
Bước 2: Rải đều từng lát bình vôi đã xắt ra trước nắng, phơi khoảng 2 ngày nắng cho đến khi lát cứng lại.
Bước 3: Nghiền nát các lát bình vôi ra thành bột vụn, bảo quản trong một hộp/túi kín khí, bảo quản nơi mát mẻ.
Bước 4: Mỗi lần sử dụng, múc 1 thìa bột với 20gr cam thảo đun với 500ml nước và sử dụng.
Củ bình vôi ngâm rượu
Bình vôi khi kết hợp với rượu trắng sẽ cho ra một loại rượu thuốc vô cùng bổ, giúp cải thiện nhiều chứng bệnh và tăng cường sức đề kháng cho người sử dụng.
Bước 1: Thu hoạch củ bình vôi, cạo sạch vỏ và cắt lát dày khoảng 2cm.
Bước 2: Phơi nắng trong 1 ngày cho đến khi phần vỏ ngoài khô nước thì có thể sử dụng.
Bước 3: Cho toàn bộ các lát bình vôi đã phơi khô vào 2 lít rượu trắng, ngâm trong khoảng 1 tháng cho đến khi rượu ngả sang màu vàng là có thể sử dụng. Ngâm càng lâu thì rượu càng bổ.
Những lưu ý khi sử dụng củ bình vôi
Để có thể sử dụng bình vôi chữa bệnh một cách hiệu quả, chúng ta cần lưu ý những thông tin như sau.
Những người không nên sử dụng củ bình vôi: Trẻ em dưới 1 tuổi. Phụ nữ đang trong thời gian mang thai và đang cho con bú. Những người hay gặp tình trạng hạ huyết áp.
Đối với trẻ em trên 1 tuổi đến 10 tuổi, 1 ngày chỉ nên sử dụng tối đa 10mg, người lớn chỉ dùng tối đa là 25-30gr.
Không nên sử dụng liên tiếp củ bình vôi trong 1 tháng, cứ sau 1 tuần dùng liên tiếp nên có 1 tuần nghỉ.
Trên đây là toàn bộ những thông tin về củ bình vôi. Tuy nhiên, trước khi sử dụng loại dược liệu này moi người nên tham vấn ý kiến của bác sĩ hay các thầy thuốc Đông y có chuyên môn, để có thể sử dụng loại dược liệu này một cách hợp lý, bảo vệ sức khỏe cho bản thân, tránh gây tác dụng phụ và đạt được hiệu quả cao nhất.
Yên Thư
