Rau càng cua là gì?
Rau càng cua là loại rau có tên tiếng anh là Peperomia pellucida hay Piperaceae thuộc họ hồ tiêu nhóm thân cỏ. Cây mọc hoang thường ở những vùng ẩm thấp sẽ phát triển nhanh. Ở mỗi vùng sẽ có những tên gọi khác nhau như rau tiêu, cúc áo, cương hoa thảo, đơn kim, đơn buốt, châm thảo…
Hình dáng cây dạng mọng nước, màu xanh nhạt, lá mọc so le, phiến dạng màng, cây chia nhiều cành và khá yếu, toàn thân nhớt có tuổi thọ thấp dưới một năm. Ở giai đoạn mới phát triển cây mọc đứng đơn độc cho đến khi già, cây mọc bò thành dây và bắt đầu chia nhánh như càng cua và ra hoa.
Hoa càng cua dạng chùm phấn trắng như hoa rau dền gai. Đến mùa khi hoa này rụng xuống sẽ phát tán ra nhiều cây con. Đây là lý do cây mọc khắp nơi sát nhau và dễ sống.
Rau càng cua trong suốt, lá hình trái xoan hoặc hình tim..Cây có vị mát, thanh, hơi hăng và hơi chua nhẹ mọng nước. Thường dùng để ăn sống trộn cùng hoặc trộn không thêm chanh có vị giòn, ngọt. Chỉ nên ăn đọt non vì khi già cây có vị đắng và hơi dai, cứng.
Rau càng cua thường được chế biến thành nhiều món ăn dân dã bổ dưỡng
Thành phần dược liệu có trong cây càng cua
Theo đông y, cây càng cua vị đắng, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, khu phong, hoạt huyết, tan máu ứ; thường dùng để chữa các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, viêm họng, viêm ruột thừa, viêm gan truyền nhiễm, viêm dạ dày - ruột, tiêu hóa kém, đau nhức xương khớp, sốt rét. Ngoài ra nó còn được dùng ngoài chữa rắn cắn, nhọt lở, chấn thương sưng đau.
Theo lương y Nguyễn Phước Thành, rau càng cua tuy cung cấp nhiều chất nhưng lại ít năng lượng, thích hợp cho người giảm béo, còn được dùng làm vị thuốc. Trong rau chứa nhiều chất sắt, giúp bổ sung cho người thiếu máu do thiếu sắt.
Các chất kali, magiê trong rau tốt cho tim mạch và huyết áp cũng như góp phần trong việc chữa bệnh đái tháo đường, táo bón, cao huyết áp... Người ta có thể nghiền lá ra dùng đắp trị sốt rét, đau đầu, dịch nhầy từ lá dùng uống trị đau bụng. Ngoài ra, toàn cây rau này được dùng làm thuốc trị đau nhức khớp, đòn ngã và được vò nát đắp lên da trị phỏng do lửa hoặc nước sôi.
Do có tính sinh tân, giải nhiệt, nhiều chất bổ, vị hơi chua chua và mọng nước, rau càng cua có tác dụng giải khát tuyệt vời; có tác dụng chữa trị bệnh ngoài da rất tốt, nhất là bệnh ghẻ lở, giã nát, vắt lấy nước, bổ sung chút muối và chấm vào vết thương là da sẽ mau lành, liền miệng.
Rau càng cua - dược lược quý vô cùng bổ dưỡng đối với sức khỏe
Không chỉ là thứ rau ăn ngon miệng, rau càng cua còn được dùng làm vị thuốc
Chống viêm
Rau càng cua là một vị thuốc truyền thống dùng trong điều trị sốt, ho, cảm lạnh, đau đầu và viêm khớp. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy chiết xuất từ loại rau này có tác dụng kháng viêm và giảm đau do có sự hiện diện của chất prostaglandin tổng hợp. Một nghiên cứu khác trên thỏ cho thấy rau càng cua còn có tác dụng hạ sốt tương đương với thuốc aspirin.
Hỗ trợ ngăn ngừa ung thư
Một nghiên cứu đã tiến hành tách các hợp chất từ rau càng cua và phát hiện rau có tác dụng ức chế sự phát triển của một số tế bào ung thư. Điều này cho thấy tiềm năng của loại rau này trong việc điều chế các loại thuốc điều trị ung thư.
Chống oxy hóa
Rau càng cua còn có khả năng thu gom và tiêu hủy các gốc tự do có hại cho cơ thể. Ngoài ra, chất beta caroten trong loại rau này còn là một chất chống oxy hóa tuyệt vời, giúp làm chậm quá trình lão hóa của các tế bào.
Kháng khuẩn
Các chất patuloside A và axanthone glycoside được tìm thấy trong rau càng cua có tác dụng kháng khuẩn phổ rộng.
Loài cây này từ lâu đã được dùng làm nguyên liệu trong các bài thuốc dân tộc
Ngừa viêm khớp
Một nghiên cứu chỉ ra rằng, chiết xuất từ rau càng cua kết hợp với thuốc Ibuprofen có thể giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng của viêm khớp, đặc biệt là các triệu chứng có liên quan đến bệnh viêm khớp gối.
Một nghiên cứu khác cũng cho thấy dịch chiết xuất từ loại rau này có khả năng tăng tốc độ chữa lành các chấn thương như gãy xương. (1)
Giảm nồng độ axit uric trong máu
Một thử nghiệm trên chuột cho thấy chiết xuất từ rau càng cua có thể kiềm hãm nồng độ cao của axit uric trong máu. Trong thí nghiệm trên, những con chuột được uống chiết xuất từ rau càng cua có thể giảm 44% nồng độ axit uric trong máu. Kết quả này cho thấy nhiều hợp chất chiết xuất tự nhiên từ rau càng cua có thể dùng để thay thế cho thuốc allopurinol trong việc điều chỉnh mức axit uric trong máu.
Ức chế chứng rối loạn cảm xúc
Trong một thử nghiệm ở Bangladesh, các nhà khoa học đã cho chuột dùng thuốc Nikethamide để kích thích sự phấn khích. Sau đó, chuột được cho dùng chiết xuất từ rau càng cua. Kết quả từ cuộc thử nghiệm này cho thấy loại chiết xuất này chứa một số hợp chất có tác dụng tốt trong điều trị rối loạn cảm xúc quá mức.
Ngăn ngừa bệnh gout
Nguyên nhân gây bệnh gout chủ yếu do dư đạm và ăn thức ăn nhiều dầu mỡ. Trong khi đó, rau càng cua nhiều chất xơ và nhiều nước, giàu chất sắt sẽ giúp cơ thể hấp thu tốt hơn thay vì đạm. Và có thể làm giảm các cholesterol có hại cho cơ thể gây nên bệnh gout. Nên bổ sung rau càng cua vào bữa ăn để điều chỉnh lượng axit uric trong máu phòng tránh gout.
Yên Thư