| Xuất khẩu sầu riêng dự kiến thu về trên 3,2 tỷ USD trong năm 2024 EU tăng tần suất kiểm tra sầu riêng nhập khẩu từ Việt Nam Cảnh báo tình trạng gian lận mã số vùng trồng sầu riêng gia tăng |
 |
| Sầu riêng là lực đẩy giúp xuất khẩu rau quả 2025 lập kỷ lục 8 tỷ USD? |
Xuất khẩu rau quả năm 2024 tăng 27%
Hoạt động xuất khẩu rau quả năm 2024 đem về trên 7 tỷ USD, tăng 27% so với năm ngoái. Đây là năm thứ hai liên tiếp xuất khẩu rau quả thiết lập kỷ lục, vượt so với mục tiêu mà ngành đặt ra là 6-6,5 tỷ USD. Trong đó, mặt hàng sầu riêng đóng góp gần một nửa kim ngạch.
Sự tăng trưởng vượt bậc của sản lượng các loại trái cây chủ lực, kết hợp với việc khai thác hiệu quả thị trường Trung Quốc là những nhân tố đã giúp xuất khẩu rau quả Việt Nam đạt được những thành tích đáng ghi nhận trong thời gian qua.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), cho biết năm nay ngành đặt mục tiêu xuất khẩu tiếp tục lập mốc kỷ lục mới, tăng 15% so với 2024 lên khoảng 8 tỷ USD. Trong đó, sầu riêng tiếp tục đóng vai trò là lực đẩy chính và vẫn còn dư địa tăng trưởng cho năm 2025.
Ông Nguyên cho biết sầu riêng vẫn còn dư địa tăng trưởng trong năm nay nhờ sản lượng có thể tiếp tục tăng khoảng 15%.
“Năm 2025, mặt hàng này vẫn còn dư địa tăng trưởng khi sản lượng dự kiến tăng khoảng 15% nhờ việc người dân trồng gối đầu. Bên cạnh đó, người dân một số vùng trồng, đặc biệt là khu vực Tây Nguyên biết cách tăng năng suất. Cá biệt có một số vườn ghi nhận năng suất khoảng 30 tấn/ha, cao gấp đôi so với thông thường. Ngoài ra, nhiều mã số vùng trồng dự kiến được cấp cho các vườn trong năm nay, đủ điều kiện để xuất khẩu”, ông Nguyên cho biết.
Sầu riêng của Việt Nam đã có bước tăng trưởng vượt bậc kể từ khi Trung Quốc cho phép nhập khẩu chính ngạch từ giữa năm 2023. Đây cũng là thị trường tiêu thụ sầu riêng chủ yếu của Việt Nam. Bên cạnh sầu riêng tươi, hồi tháng 8, nước này cũng “mở cửa” cho mặt hàng sầu riêng đông lạnh cửa Việt Nam. Đây là cơ hội để ngành hàng nâng cao giá trị, tránh được rủi ro khi phụ thuộc vào việc xuất khẩu sản phẩm tươi.
Theo Bộ Công Thương đến nay, Việt Nam đã có 15 mặt hàng nông sản xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc là: sầu riêng, tổ yến, khoai lang, thanh long, nhãn, chôm chôm, xoài, mít, dưa hấu, chuối, thạch đen, măng cụt, vải, chanh dây và dừa tươi.
Trong đó, sầu riêng, thanh long... của Việt Nam rất được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng, lượng nhập khẩu mặt hàng này từ Việt Nam chiếm khoảng 1/5 tổng lượng nông sản nhập khẩu từ ASEAN.
Hiện tại Việt Nam đang phán với Trung Quốc mở cửa thêm thị trường xuất khẩu cho các mặt hàng rau quả khác của Việt Nam như bưởi da xanh, dừa tươi, bơ, dứa, vú sữa, chanh, dưa lưới...
Năm 2024, Trung Quốc đóng góp 4,7 tỷ USD vào tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả. Ông Nguyên kỳ vọng con số này sẽ nâng lên trên 5 tỷ USD trong năm nay.
“Có hai mặt hàng trở thành động lực mới cho năm 2025 là sầu riêng đông lạnh và dừa tươi. Đây là những mặt hàng mới được Việt Nam và Trung Quốc ký nghị định thư xuất khẩu chính ngạch từ tháng 8/2024. Dự kiến từ quý II năm nay, Việt Nam bắt đầu đẩy mạnh xuất khẩu sầu riêng đông lạnh và dừa tươi vào Trung Quốc nhờ nhu cầu tăng mùa cao điểm“, ông Nguyên cho biết.
Nhiều khó khăn, thách thức trong năm 2025
 |
| Ông Nguyên cũng cho rằng, ngành hàng rau quả cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. |
Tuy nhiên, ông Nguyên cũng cho rằng, ngành hàng rau quả cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, trong đó đến từ nhiều đối thủ cạnh tranh trên sân chơi quốc tế như: Thái Lan, Malaysia, Philippines, Campuchia, Australia và một số nước ở Nam Mỹ như Chile, Peru, Ecuador.
Cùng với đó là nhiều thách thức từ các rào cản kỹ thuật khắt khe về chất lượng, về bao bì, truy xuất nguồn gốc của những thị trường nhập khẩu.
Hiện tại Trung Quốc và Indonesia vẫn đang đàm phán để ký nghị định thư xuất khẩu sầu riêng. Có thể thể giữa năm nay, Indonesia sẽ được phép xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc nếu mọi chuyện suôn sẻ. Khi đó, giá xuất khẩu của Việt Nam cũng sẽ chịu áp lực lớn bởi giá sầu riêng Indonesia rất rẻ nhờ sản lượng lớn, trung bình khoảng 60.000 đồng/kg (theo quy đổi sang VND), thấp hơn nhiều so với mức khoảng 100.000 đồng/kg.
Ông Nguyên cho rằng mức giá này “dư sức” bù lại phần chênh lệch chi phí logistics khi xuất khẩu sang Trung Quốc, so với Việt Nam. Mặc dù vậy, xét về chất lượng, sầu riêng của Indonesia vẫn thấp hơn so với Việt Nam và Thái Lan liên quan đến vấn đề giống.
Ngoài đối thủ cạnh tranh mới, căng thẳng thương mại Trung Quốc - Mỹ cũng đang là vấn đề mà ngành rau quả quan tâm.
Theo đại diện của Vinafruit, nếu cuộc xung đột này ảnh hưởng đến nền kinh tế của Trung Quốc, sức tiêu thụ của rau quả nhập khẩu tại thị trường này cũng sẽ ảnh hưởng. Thay vào đó, họ sẽ ưu tiên thụ hàng nội địa. Còn đối với thị trường Mỹ, việc cước tàu tăng cao do ảnh hưởng từ các cuộc xung đột địa chính chị và thương mại cũng vẫn là trở ngại lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả khi bán hàng sang các thị trường châu Âu, Mỹ.
Nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực, năm 2025, toàn ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục tập trung thực hiện việc chuyển đổi mạnh tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, đẩy mạnh cơ cấu lại ngành theo hướng phát triển nông nghiệp sinh thái, xanh, tuần hoàn gắn với xây dựng nông thôn mới hiện đại, phát triển kinh tế nông thôn và nông dân văn minh; trong đó, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch bệnh và biến động thị trường, thiên tai... để gia tăng xuất khẩu, tận dụng tốt cơ hội từ các Hiệp định EVFTA, CTPPP cho hàng nông sản Việt Nam.
 Vượt Thái Lan, Việt Nam trở thành nhà cung cấp sầu riêng lớn nhất cho Trung Quốc |
 Sầu riêng nghịch mùa 200.000 đồng/kg, thương lái lùng khắp các vườn để mua |
 Xuất khẩu sầu riêng giảm mạnh có đáng lo? |
