Hương bài có độc nhưng là cây giúp nhà nông thoát nghèo

Khởi nghiệp 21/11/2023 15:56 Theo dõi TH&SP trên

Cây hương bài sở dĩ có tên như vậy là do rễ cây này được dùng làm hương đốt trong những ngày tết, dáng cây trông giống như cỗ bài.

Làng làm hương truyền thống tại xứ Thanh hối hả những ngày giáp Tết

Cây hương bài là một loại cây thảo mộc.

Cây hương bài là một loại cây thảo mộc, sống tự nhiên trên các vùng đồi và triền cát. Hương bài (Dianella Ensifolia DC) còn có tên gọi khác là: Cát cánh can, lưỡi đòng, huệ rừng - Hương lâu, rẻ quạt, xương quạt, sơn gian lan, bạch mao hương. Chúng phân bổ hầu khắp từ Bắc đến Nam Việt Nam.

Cây hương bài sở dĩ có tên như vậy là do rễ cây này được dùng làm hương đốt trong những ngày tết, dáng cây trông giống như cỗ bài.

Hương bài là một loại cỏ sống dai, có thân rễ nằm ngang, thân cao chừng 40-50cm, có thể tới 1m. Lá mọc so le, ôm lấy thân theo hai bên thân hình nan quạt giấy trông như chiếc quạt hay quân bài, do đó có tên rẻ quạt hay hương bài. Lá hình mác dài 40-70cm, rộng 1,5-3,5cm, không cuống, phía dưới thành bẹ dài ôm lấy thân. Cụm hoa tận cùng, dài 10-20cm (không kể cuống) mọc thành thùy xim ngắn. Hoa màu vàng nhạt hay hơi tím nhạt, khi còn là nụ có hình trứng, 3 lá đài, 3 cánh tràng, 6 nhị, bầu hình cầu, 3 ngăn, quả mọng màu đỏ tía sẫm hay xanh đen, hình cầu đuờng kính 8- 9mm ngăn có 1-3 hạt hình trứng.

Từ xa xưa và lưu truyền cho đến ngày nay, người dân phía Bắc và miền Trung đã sử dụng cây hương bài để làm nguyên liệu chế biến nhang (nhang hương bài có mùi thơm rất đặc trưng, thường sử dụng trong những dịp đặc biệt). Hiện giá 1 kg rễ cây hương bài khoảng 25.000 đồng. Cứ 1 ha hương bài nhà nông có thể thu được trên dưới 4 tấn rễ khô. Như vậy, với giá 25.000 đồng/kg hương bài là loại cây mang lại nguồn lợi kinh tế không nhỏ. Và trên thực tế, cây hương bài đã giúp nông dân nhiều tỉnh thoát nghèo.

Việc nhân giống cây hương bài không khó. Có thể nhân bằng hạt, giâm hom, tách gốc... Trồng cây hương bài cũng như trồng sả, trồng thuần hoặc trồng xen dưới tán rừng khi cây rừng chưa khép tán. Sau khi trồng khoảng 1 năm hoặc hơn là có thể thu hoạch.

Bà Ngô Thị Sâm ở thôn 7, xã Quỳnh Thắng, huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An) cho biết, gia đình bà trồng 2 ha cây hương bài, hiện đã thu hoạch được 5 sào, giá bán tại nhà 45.000 đồng/kg khô. Cây hương bài được trồng thâm canh trên đất đồi, sau khi đào cả bộ rễ lên, làm sạch đất, cắt hết phần lá, để phần cùi và bộ rễ dài khoảng 15 cm, sau đó ép máy, đưa ra phơi khô dưới nắng đến đâu đóng bì đến đó để bán cho thương lái.

"Nếu bán nguyên cả vườn hương bài cho thương lái tự thu hoạch thì có giá 8 triệu đồng/sào; nhưng do nhà mình có nhân công nên tự thu hoạch, sơ chế, phơi khô thì có thể bán được 10 triệu đồng/sào", bà Ngô Thị Sâm chia sẻ.

Thu hoạch rễ hương bài.

Anh Lê Công Nghĩa - chủ vườn hương bài chia sẻ: Việc trồng, chăm sóc và thu hoạch cây hương bài không vất vả lắm, nhưng mất nhiều công đoạn. Để trồng 1 sào hương bài, cần đầu tư khoảng 2 triệu đồng mua phân bón, còn giống không cần phải mua, bởi sau khi thu hoạch, tách mỗi bụi 2 nhánh để làm giống vụ tới.

Do thu hoạch đến đâu trồng lại đến đó, nên cây hương bài ở xã Quỳnh Thắng cho thu hoạch quanh năm. Nhưng theo kinh nghiệm của bà con, thời điểm nào rễ hương bài được giá mới tiến hành thu hoạch, nếu rớt giá là cứ để vậy, chờ thị trường khởi sắc. Lượng tiêu thụ mạnh nhất vẫn là từ tháng 11 đến hết tháng 5, bởi thời điểm này các làng nghề, làng có nghề sản xuất hương cần nhiều nguyên liệu, trong đó, rễ hương bài là nguyên liệu chính để sản xuất hương Tết.

Hương bài nổi tiếng Hải Phòng.

Gia đình bà Hà Thị Quyết ở thôn Tất Thắng, xã Tân Bình, huyện Như Xuân (Thanh Hoá) là một trong những hộ dân trong xã tham gia trồng thử nghiệm 4 sào cây hương bài. Bà cho biết: “Trước đây, phần lớn diện tích vườn đồi của gia đình tôi chủ yếu trồng cây luồng và một số loại cây lâm nghiệp khác, nhưng hiệu quả kinh tế không cao. Năm 2022, được UBND xã Tân Bình vận động, gia đình tôi quyết định chuyển đổi 4 sào đất vườn đồi sang trồng cây hương bài. Gia đình được tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây hương bài do hội nông dân xã tổ chức. Do được chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật và phù hợp với chất đất, khí hậu nên cây hương bài phát triển tốt. Hiện, cây hương bài bắt đầu cho thu hoạch, lợi nhuận cao hơn rất nhiều lần so với các loại cây trồng khác. Dự kiến trong năm 2023 này, gia đình tôi tiếp tục mở rộng diện tích trồng cây hương bài”.

Bỏ phố về quê trồng cỏ lạ, chăm nhàn mà kiếm hàng chục triệu/tháng khiến cả làng phục lăn

Minh Anh

Cùng chuyên mục

Cà phê quê nhà và hành trình 9X khởi nghiệp bền vững

Nâng cao vị thế sản phẩm nhờ đòn bẩy thương mại số

Nông dân 8x làm giàu từ cây na nhờ ứng dụng công nghệ cao

Chàng kỹ sư bỏ phố về quê, xây dựng thương hiệu giấm mơ trà xanh Bách Cốc

Từ anh thợ điện đến chủ doanh nghiệp tỏi Lý Sơn OCOP 5 sao

Khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng, chàng trai trẻ đổi đời nhờ con “mắn đẻ”

Biến đất ruộng bỏ không thành "vựa" rau xanh, hướng đi mới nâng cao thu nhập

Từ xưởng mộc nhỏ đến chuẩn OCOP vươn tầm thế giới: Bí quyết nằm ở đâu?

Từ kỹ sư phố thị thành nông dân: Bí quyết 9X "hồi sinh" giống gà 6 ngón Nà Vàng

Mô hình nuôi cá trong ruộng giúp nông dân An Giang lãi gấp ba lần

Khởi nghiệp từ lá chúc, chàng trai miền Tây thu nhập 20 triệu/tháng

Biến đất đồi thành vùng nguyên liệu tiền tỷ nhờ cây sương sâm

Tin khác

Hành trình biến vùng cát trắng Quảng Trị thành vựa khoai deo tiền tỷ

Không khuất phục trước cái nghèo trên vùng cát bỏng rát xã Cam Hồng (Quảng Trị), vợ chồng cựu chiến binh Phan Xuân Lâm đã tiên phong gây dựng thương hiệu khoai deo Lâm Hường đạt chuẩn OCOP, mở hướng làm giàu bền vững cho 900 hộ nông dân.

Chỉ trồng dưa lạ, không cần chiêu trò: Chàng trai Nghệ An "chốt đơn mỏi tay" nhờ bí quyết gì?

Khởi nghiệp nông nghiệp luôn đối mặt với bài toán đầu ra, nhưng anh Chu Văn Quân tại Nghệ An đã tìm thấy lối đi riêng. Bằng việc kết hợp giống dưa hấu ruột vàng độc đáo và chiến lược chuyển đổi số thực chiến, anh không chỉ thắng lớn trên sân nhà mà còn mở ra hướng đi bền vững cho nông sản địa phương.

Đầu tư che chắn, gieo bầu giúp nông dân vụ đông sớm bội thu giữa mùa mưa ẩm

Giá rau xanh tại Ninh Bình tăng vọt 2-5 lần so với năm trước do thị trường khan hiếm. Nhờ linh hoạt áp dụng các kỹ thuật như làm bầu, che chắn nilon ngay từ đầu vụ, nhiều hộ nông dân đã bảo toàn được năng suất giữa thời tiết mưa ẩm bất thường, gặt hái lợi nhuận lớn.

Mô hình trồng sơ ri mở hướng làm giàu bền vững

Trước những thách thức của biến đổi khí hậu và hiệu quả kinh tế thấp từ cây lúa, nhiều hộ dân tại ấp Phong Lưu, xã Đông Hưng (Tỉnh An Giang) đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Mô hình trồng sơ ri không chỉ thích ứng tốt với điều kiện thổ nhưỡng mà còn mang lại nguồn thu nhập cao, mở ra hướng đi đầy triển vọng cho kinh tế địa phương.

Nông dân Lâm Đồng trồng loại cà phê gì mà bán tới 300.000 đồng/kg, đạt chuẩn OCOP 3 sao?

Thương hiệu cà phê Chư Mui của anh Liêng Jrang Ha Hoang, người K’Ho ở Lâm Đồng, đã vượt qua giai đoạn khó khăn để đạt chuẩn OCOP 3 sao và có giá bán sản phẩm chế biến sâu lên tới 300.000 đồng/kg.

Hiệu quả kép từ mô hình cộng sinh lúa và rươi ven sông Luộc

Nhờ thổ nhưỡng ưu đãi, rươi Vĩnh Thuận to khỏe, béo ngậy, tạo nên hương vị khó quên trong các món chả, mắm truyền thống. Xã đang hướng tới chuẩn hóa quy trình VietGAP, đưa đặc sản này trở thành niềm tự hào của nông sản Việt.

Từ thứ quả bé xíu đến mô hình làm giàu bền vững miền núi

Sương mù bao phủ, thung lũng Kho Mường (Pù Luông) rực vàng sắc quýt hoi, cam bản địa. Loại cây hơn trăm năm tuổi nay trở thành "lộc trời", mở ra cơ hội làm giàu bền vững cho hàng trăm hộ dân vùng đệm Khu Bảo tồn thiên nhiên.

Từ đam mê "cây tỷ đô" đến thu nhập hàng tỷ: Hành trình của nông dân xứ cù lao

Với niềm đam mê cây sầu riêng và khát vọng làm giàu trên mảnh đất cù lao Thanh Bình, anh Huỳnh Văn Hiệp đã vượt qua nhiều khó khăn, kiên trì tái thiết vườn cây và trở thành nông dân Vĩnh Long thu lợi hàng tỷ đồng mỗi năm.

"Ngược dòng" bỏ lúa trồng ổi hồng, lão nông Thành phố Cần Thơ thu 400 triệu đồng/năm

Từng bị can ngăn khi phá bỏ lúa để trồng loại cây giá rẻ, ông Nguyễn Văn Bé đã chứng minh tư duy khác biệt mang lại thành công lớn. Với mô hình trồng ổi ruột hồng lấy nước ép, ông không chỉ thu lãi hàng trăm triệu đồng mà còn giúp nông dân địa phương làm giàu bền vững.

Điểm sáng kinh tế Sơn Động: Khi nông dân liên kết sản xuất để vươn xa

Không chỉ dừng lại ở việc thoát nghèo, nông dân xã Sơn Động (Bắc Ninh) đang khẳng định vị thế với những mô hình sản xuất quy mô và chuyên nghiệp. Từ nuôi thỏ xuất khẩu, chế biến gỗ đến xây dựng thương hiệu OCOP 3 sao, người dân nơi đây đang chủ động nắm bắt thị trường để phát triển kinh tế bền vững.

Thu nhập kép từ bí đỏ: Bán cả hoa, ngọn và quả, thương lái "cân tại bờ"

Cây bí đỏ đang trở thành cây trồng chủ lực tại Phú Thọ nhờ đặc tính dễ trồng và mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội, cao hơn hẳn so với cây lúa. Việc phát triển bí đỏ vụ Đông góp phần quan trọng vào việc nâng cao thu nhập cho người dân.

Từ đất lúa kém hiệu quả đến thủ phủ xoài xuất khẩu: Sức bật từ tư duy "dám nghĩ dám làm"

Nằm biệt lập giữa hai nhánh sông Tiền, Cù Lao Giêng (tỉnh An Giang) là một vùng đất trù phú được phù sa bồi đắp. Từ một vùng chuyên canh lúa nhưng hiệu quả kinh tế bấp bênh, người nông dân nơi đây đã mạnh dạn chuyển mình, biến những chân ruộng kém hiệu quả thành các vườn xoài bạt ngàn. Giờ đây, Cù Lao Giêng đã trở thành "thủ phủ" xoài xuất khẩu chủ lực của tỉnh, nâng cao thu nhập cho người dân và mở ra một hướng đi mới cho du lịch sinh thái miệt vườn.

Gieo sức sống mới cho kinh tế nông thôn từ những mô hình sản xuất hiệu quả

Bằng kinh nghiệm, sự cần cù và ý chí vượt khó, nhiều người cao tuổi tại tỉnh Phú Thọ đã xây dựng các mô hình sản xuất hiệu quả, không chỉ mang lại thu nhập ổn định mà còn khẳng định vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế địa phương.

Thu Lũm chuyển mình từ đất bạc màu thành "vựa" dược liệu

Tận dụng và phát huy tối đa những lợi thế đặc thù về điều kiện tự nhiên, đặc biệt là khí hậu mát mẻ quanh năm và quỹ đất rừng rộng lớn, xã Thu Lũm (tỉnh Lai Châu) đã và đang tập trung nguồn lực để phát triển mạnh mẽ mô hình trồng cây dược liệu quý dưới tán rừng. Đây được xem là một bước đi chiến lược, không chỉ mở ra cơ hội phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững cho địa phương mà còn trực tiếp giúp cộng đồng người dân nơi đây nâng cao thu nhập, từng bước cải thiện và nâng tầm chất lượng cuộc sống.

Làng nghề chè đổi mới, nâng tầm thương hiệu từ sản xuất hữu cơ

Các làng nghề chè tại Thái Nguyên đang tích cực chuyển đổi, vừa giữ gìn giá trị truyền thống vừa thích ứng thị trường, qua đó nâng cao giá trị sản phẩm và khẳng định vị thế thương hiệu.

Kỹ sư Đồng Tháp biến đất khó thành vườn OCOP 4 sao

Giữa vùng đất khô nóng Tân Hồng (Đồng Tháp), kỹ sư Trương Văn Mai đã thành công cải tạo đất, trồng nên giống vú sữa Nam Hương đặc biệt: trái to, không mủ và ăn được cả vỏ. Từ tâm huyết gần một thập kỷ, khu vườn của ông không chỉ được cấp nhãn hiệu sở hữu trí tuệ mà còn trở thành điểm du lịch sinh thái OCOP 4 sao, mang lại giá trị kinh tế cao và niềm tự hào cho địa phương.

Lan tỏa mô hình nông nghiệp công nghệ cao, tuần hoàn

Các mô hình "cánh đồng không dấu chân", chăn nuôi tuần hoàn, thâm canh VietGAP... đang được khuyến nông Lâm Đồng đẩy mạnh, thúc đẩy liên kết và nâng cao giá trị nông sản.

Biến 50ha vườn tạp thành "thủ phủ" dược liệu sạch, nông dân thu 70 triệu/năm

Từ khát vọng phát triển vùng dược liệu sạch và nâng cao thu nhập cho người dân quê hương, đầu năm 2024, y sĩ trẻ Hoàng Văn Lương đã thành lập HTX Nam dược Hoàng Lương tại xã Tiền Hải. Với mô hình liên kết chặt chẽ, bao tiêu toàn bộ sản phẩm, HTX không chỉ 'hồi sinh' những khu vườn hoang mà còn xây dựng thành công thương hiệu OCOP, giúp 45 thành viên làm giàu trên chính mảnh đất của mình.

Nâng tầm giá trị "sản phẩm" bưởi da xanh, mít Thái từ tư duy "dám nghĩ, dám làm"

Thay vì tư tưởng trông chờ, ỷ lại, đồng bào dân tộc thiểu số tại Khánh Vĩnh tỉnh Khánh Hòa đang chủ động thay đổi tư duy, mạnh dạn chuyển đổi sang các "sản phẩm" cây ăn quả có giá trị kinh tế cao.

Nhân rộng mô hình lúa hữu cơ: Lợi nhuận tăng 30%, hướng tới sản xuất bền vững

Mô hình sản xuất lúa hữu cơ tại Gia Lai đang giúp nông dân tăng lợi nhuận 30% so với canh tác cũ, nhờ sản phẩm an toàn bán được giá cao hơn thị trường 2.000-3.000 đồng/kg.

Xây dựng các vùng nông nghiệp hiện đại từ công nghệ cao

Với 20 dự án (vốn hơn 3.550 tỷ đồng) và 27.000 ha ứng dụng CNC, nông nghiệp Quảng Ngãi đang có bước chuyển mạnh mẽ, hình thành các vùng sản xuất hiện đại gắn với chế biến sâu.

Nông nghiệp hàng hóa: Đòn bẩy nâng cao thu nhập cho nông dân

Nhờ chuyển dịch sang các mô hình quy mô lớn, ứng dụng công nghệ và liên kết chuỗi, thu nhập bình quân khu vực nông thôn Thanh Hóa năm 2025 ước đạt 55 - 60 triệu đồng, gấp đôi so với năm 2015.

Phát huy tiềm năng vùng núi, phát triển kinh tế lâm - nông nghiệp và dịch vụ

Tận dụng lợi thế đất đai, một xã ở Đà Nẵng đang đẩy mạnh các mô hình lâm - nông nghiệp và dịch vụ, đặt mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao vào năm 2030.

Cây trẩu mang lại sinh kế kép, hướng tới xuất khẩu bền vững

Cây trẩu đang mang lại giá trị kép ở vùng cao Quảng Trị: vừa giúp phủ xanh đồi trọc, chống sạt lở, vừa tạo nguồn thu nhập ổn định cho đồng bào Vân Kiều, Pa Kô.

Nghịch lý tôm càng xanh An Giang: Sản xuất sạch, sản lượng lớn, vì sao lợi nhuận mỏng?

Dù áp dụng quy trình sản xuất sạch, an toàn sinh học và đạt sản lượng lớn, nông dân nuôi tôm càng xanh tại An Giang vẫn đang đối mặt với một nghịch lý lớn: lợi nhuận thu về rất mỏng. Nguyên nhân cốt lõi được cho là giá cả đầu ra quá bấp bênh và tình trạng bị thương lái ép giá kéo dài.

Tuần lễ Giáo dục Châu Âu 2025: Tri thức là nguồn năng lượng cho sự đổi mới và phát triển bền vững

Tiếp nối thành công của năm 2024 với gần 5.000 lượt đăng ký tham dự, Tuần lễ Giáo dục châu Âu 2025 trở lại từ 1 - 3/11/2025, tiếp tục khẳng định sức hút của châu Âu như một điểm đến học tập và nghiên cứu hàng đầu đối với sinh viên Việt Nam.

Biến phế phẩm nông nghiệp thành 'vàng'

Tận dụng các nguồn phế, phụ phẩm có sẵn như rơm rạ, thân cây bắp, bã mía... để tự sản xuất phân bón hữu cơ không chỉ giúp nông dân tại Lâm Đồng tiết kiệm chi phí sản xuất đáng kể.

Người "thổi hồn" cho hành tím, củ cải Vĩnh Châu vươn ra biển lớn

Chứng kiến cảnh nông sản quê nhà liên tục rơi vào vòng luẩn quẩn "được mùa, mất giá", ông Trương Ngọc Ẩn đã từ bỏ sự nghiệp với mức lương cao ở thành phố để trở về khởi nghiệp. Với tâm huyết và tư duy đổi mới, ông đã xây dựng thành công thương hiệu cho hành tím, củ cải trắng, đưa những sản phẩm bình dị này đạt chuẩn OCOP và mở ra hướng đi bền vững cho nông dân.

Hợp tác xã nông nghiệp xanh: Chuyển đổi để vươn tầm phát triển

Hành trình xanh hóa nông nghiệp của các hợp tác xã (HTX) đang đối mặt nhiều thách thức về giá, vốn, công nghệ và thị trường. Chuyển đổi xanh là tất yếu nhưng cần sự đồng bộ giữa chính sách, công nghệ và hành vi tiêu dùng để tạo sức bật bền vững.

Xem thêm

Hương bài có độc nhưng là cây giúp nhà nông thoát nghèo

Cùng chuyên mục

Tin khác

Tin theo ngành hàng

Tin đọc nhiều

Thương hiệu nổi bật