 |
| Gạo Việt được nhận định đã có bước thay đổi ngoạn mục về chất. |
Thách thức từ hàng nhái và bảo hộ thương hiệu
Việt Nam đã đạt những bước tiến quan trọng trong ngành lúa gạo, vượt Thái Lan để trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ hai thế giới. Theo thống kê sơ bộ của Cục Hải quan, tính đến hết ngày 15/8, nước ta đã xuất khẩu gần 5,88 triệu tấn gạo, thu về hơn 3 tỷ USD, với giá xuất khẩu bình quân gần 512 USD/tấn – cao nhất trong nhóm 4 nước xuất khẩu gạo hàng đầu, bao gồm Thái Lan, Ấn Độ và Pakistan.
Bên cạnh thành công về sản lượng và giá trị, Việt Nam cũng ghi nhận vị thế ngày càng cao về chất lượng gạo trên thị trường quốc tế. Giải thưởng gạo ngon nhất thế giới năm 2019 và tiếp tục giành giải cao năm 2023 đã làm thay đổi hình ảnh gạo Việt, trước đây vốn bị đánh giá là giá rẻ, phẩm chất thấp. Thương hiệu ST25 – điển hình do ông Hồ Quang Cua sáng lập – trở thành biểu tượng chất lượng, mở ra cơ hội phát triển chuỗi sản phẩm từ gạo và nâng giá trị xuất khẩu.
Tuy nhiên, với uy tín và giá trị ngày càng tăng, ngành gạo Việt Nam phải đối mặt với thách thức từ hàng nhái và vi phạm thương hiệu. Trao đổi với Báo Công Thương, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng, chuyên gia kinh tế và thương mại quốc tế cho biết, việc xuất hiện các sản phẩm nhái như “ST25 – AUVI OCEAN” tại Australia gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng và làm giảm uy tín gạo Việt. Ông Lạng nhấn mạnh: “Khi người tiêu dùng không đủ thông thái, họ có thể hiểu nhầm về chất lượng gạo Việt, làm giảm uy tín và hình ảnh của thương hiệu quốc gia”. Đây là một vấn đề không chỉ của riêng doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị xuất khẩu và thương hiệu quốc gia.
Thực tế này đặt ra câu hỏi: làm thế nào để bảo vệ thương hiệu gạo Việt trên thị trường quốc tế, đồng thời duy trì giá trị gia tăng và uy tín đã đạt được? Việc này càng quan trọng khi ngành gạo Việt đang triển khai “Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”.
Giải pháp bảo vệ thương hiệu và phát triển bền vững
 |
| Bảo hộ thương hiệu gạo Việt ở thị trường nước ngoài không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp mà cần sự vào cuộc của nhiều cơ quan |
Để ứng phó với thách thức từ hàng nhái, các chuyên gia và doanh nghiệp đều nhấn mạnh bảo hộ sở hữu trí tuệ là bước đi sống còn. PGS.TS Nguyễn Thường Lạng cho biết, doanh nghiệp cần đăng ký bảo hộ nhãn hiệu ở các thị trường nước ngoài trước khi xuất khẩu. Ngay cả khi chi phí cao và thời gian thẩm định kéo dài, việc này tạo cơ sở pháp lý để xử lý các vi phạm, ngăn chặn hàng giả, nhái.
Ngoài ra, việc bảo vệ thương hiệu không chỉ dựa vào doanh nghiệp. Ông Lạng nhấn mạnh vai trò của Bộ Công Thương, thương vụ Việt Nam tại nước ngoài, hiệp hội ngành hàng và cộng đồng người Việt trong việc giám sát, xử lý vi phạm và tuyên truyền tới khách hàng quốc tế. Chỉ khi có mạng lưới bảo hộ đồng bộ và thực hiện nghiêm minh từ ngăn chặn sớm đến xử lý triệt để, gạo Việt mới giữ được uy tín và phát triển bền vững.
Cùng với bảo hộ thương hiệu, ngành gạo Việt đang hướng tới phát triển xanh và thịnh vượng, giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Theo ông Bùi Bá Bổng, Chủ tịch Hiệp hội Ngành hàng lúa gạo Việt Nam: “Đề án phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp tại Đồng bằng sông Cửu Long được xem là bước đi tiên phong, mở đường để xây dựng một ngành lúa gạo xanh và thịnh vượng”.
Sự kết hợp giữa bảo hộ thương hiệu quốc tế và phát triển lúa chất lượng cao, thân thiện môi trường sẽ giúp Việt Nam không chỉ duy trì giá xuất khẩu cao, giữ uy tín toàn cầu mà còn trở thành hình mẫu ngành gạo chuẩn mực quốc tế. Đồng thời, điều này còn mở ra cơ hội phát triển chuỗi giá trị gia tăng từ gạo, bao gồm bánh gạo, bún, bánh đa và các sản phẩm khác, góp phần nâng cao giá trị xuất khẩu và thương hiệu Việt trên bản đồ thế giới.
Việt Nam đang đi đúng hướng để trở thành quốc gia dẫn đầu về gạo chất lượng cao, giá trị gia tăng lớn và phát triển bền vững. Tuy nhiên, thành công này gắn chặt với khả năng bảo vệ thương hiệu và chống hàng nhái, đồng thời phát triển ngành gạo theo chuẩn quốc tế, xanh và thịnh vượng. Sự phối hợp giữa doanh nghiệp, hiệp hội, cơ quan quản lý và cộng đồng là yếu tố quyết định để gạo Việt không chỉ vươn tầm quốc tế mà còn giữ vững uy tín, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững lâu dài.
