Cải tạo các kênh mương dẫn nước tưới tiêu cho các diện tích trồng cây Thanh Long trong nỗ lực chống hạn tại xã Hàm Chính, Hàm Thuận Bắc
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, trong thời gian này, miền Trung phổ biến ít mưa. Mưa rào và dông tập trung chủ yếu tập trung ở các tỉnh, thành phố từ Thanh Hoá đến Hà Tĩnh với lượng không nhiều, khả năng cao nhất từ ngày 6 đến 8/6.
Từ Quảng Bình đến Bình Thuận phổ biến chỉ có mưa rào cục bộ vài nơi. Tây Nguyên có mưa rào và dông, tập trung vào chiều tối và đêm. Tổng lượng mưa ở Trung Bộ phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN) cùng kỳ 50%, Tây Nguyên phổ biến thấp hơn 10-30%.
Từ ngày 1-10/6, mực nước các sông ở Tây Nguyên có dao động, các sông ở Trung Bộ biến đổi chậm và theo xu thế xuống dần. Trên một số sông có khả năng xuất hiện mực nước thấp nhất trong chuỗi số liệu quan trắc cùng kỳ. Tổng lượng dòng chảy trên các sông phổ biến ở mức thấp hơn TBNN từ 26-65%, một số sông thấp hơn trên 75%.
Cấp độ rủi ro thiên tai do hạn hán tại Trung Bộ và Tây Nguyên ở cấp 1-2. Riêng Ninh Thuận, Bình Thuận ở cấp 2-3.
Như vậy, trước tình hình hạn hán kéo dài, người dân ở nhiều địa phương trong tỉnh Bình Thuận hiện đang gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc sống do thiếu nước sinh hoạt, đặc biệt là ở những vùng sâu, vùng xa.
Không chỉ gặp khó khăn trong cuộc sống, nhiều vườn thanh long cũng đang phải đối mặt với tình trạng tóp cành, héo úa vì thiếu nước tưới. Tuy nhiên tại xã Tiến Thành, thành phố Phan Thiết, nhiều vườn thanh long ở đây vẫn đủ nước tưới, xanh tốt và cho trái chín thu hoạch bởi người trồng đã biết áp dụng các biện pháp để chủ động nguồn nước tưới.
Điển hình, vườn thanh long của ông Trần Văn Ngà, tại thôn Tiến Hòa (xã Tiến Thành) rộng khoảng 3 ha, trồng hai loại thanh long ruột đỏ và thanh long ruột trắng. Hiện tại vườn vẫn xanh mướt, không hề chịu tác động của đợt nắng hạn này.
Để đảm bảo nguồn nước tưới cho gần 3.000 trụ thanh long, ông Ngà đã khoan giếng và đào hai ao để tích trữ nước. Mỗi ao chứa nước được đào sâu 3 mét, diện tích khoảng 100 m2, được trải bạt dưới đáy để hạn chế việc thẩm thấu, thất thoát, miệng ao được xây thành xi măng để đảm bảo an toàn.
Trước đây, khu vực này nguồn nước tưới để phục vụ sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào nước trời nên chủ yếu trồng những cây ngắn ngày. Từ khi quyết định chuyển đổi sang trồng cây thanh long ông Ngà đã tính toán đến bài toán nguồn nước tưới nên đã chủ động đào và bố trí ao cho hợp lý.
Khi có ao, mùa mưa thì ông Ngà tích trữ nước để mùa nắng dùng. Ngoài ra, còn nguồn nước giếng khoan nên vườn thanh long vẫn dồi dào nước tưới. Thêm vào đó, việc tích trữ nước trong ao còn góp phần lắng đọng được chất phèn, vôi khiến nguồn nước đảm bảo hơn, ông Ngà cho biết.
Điều đặc biệt là khoảng 2 năm trở lại đây, cũng như nhiều nông dân trong vùng, ông Ngà đã mạnh dạn đầu tư hệ thống tưới tiết kiệm. Đây được coi là cách làm mang lại hiệu quả vượt trội không chỉ về tiết kiệm nước mà còn giảm chi phí sản xuất.
Ông Ngà cho hay, trước đây, gia đình áp dụng cách tưới tràn truyền thống vừa tốn công tưới vừa lãng phí nước, nhất là vào mùa khô hạn. Tuy nhiên, năm 2018 gia đình đã mạnh dạn đầu tư gần 200 triệu đồng lắp đặt hệ thống tưới tiên tiến. Một hệ thống tưới phun mưa tự động trên cành và một hệ thống tưới phun sương quanh gốc trụ thanh long. Nhờ cách làm này mà gia đình yên tâm sản xuất trong mùa khô đồng thời tiết kiệm được công tưới.
Theo ông Mai Đức Tiến, Phó Chủ tịch Hội nông dân xã Tiến Thành, địa hình của xã là đồi dốc, đất cát và không có hệ thống thủy lợi vì vậy để giữ được nguồn nước chỉ có cách đào ao lót bạt trữ nước. Toàn xã hiện có khoảng 300 hộ trồng thanh long và tất cả đều có ao, hồ chứa nước. Nhờ vậy đợt hạn hán năm nay, 400 ha thanh long của xã vẫn đủ nước tưới, tránh được thiệt hại.
Hiện nay tại nhiều địa phương trong tỉnh như huyện Hàm Thuận Nam, Hàm Tân…, người dân đã chủ động áp dụng các biện pháp sử dụng nước hợp lý như: Đào ao, cải tạo ao đìa, bê tông đáy ao hoặc dùng bạt trải trong ao đất, áp dụng phương pháp tưới tiết kiệm…
Điều này cho thấy người dân ở Bình Thuận đã có những bước chủ động để đảm bảo nguồn nước cho sản xuất và dần thích nghi với thời tiết ngày càng nắng nóng, khô hạn.
Gần 200 hộ dân ở hai thôn Dân Hiệp và Dân Lễ, xã Thuận Hòa, huyện Hàm Thuận Bắc được Bộ CHQS tỉnh Bình Thuận cấp nước sinh hoạt miễn phí
Trước đó, trước tình hình thiếu nước sinh hoạt diễn ra hết sức gay gắt, nhất là các khu vực khó khăn về nguồn nước thuộc các huyện Hàm Tân, Hàm Thuận Bắc, Bắc Bình…Trước thực tế này, một số địa phương đã triển khai việc hỗ trợ, cung cấp nước ngọt miễn phí cho bà con.
Tại huyện Hàm Tân, mực nước ngầm bắt đầu thiếu hụt, các giếng đào, giếng khoan đang dần bị khô cạn. Theo báo cáo của UBND huyện Hàm Tân, đến thời điểm này, toàn huyện có 1.848hộ/7.321 khẩu đang bị thiếu nước sinh hoạt, phải đi mua nước sinh hoạt, trong đó có 396hộ/1.311 khẩu thuộc hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách, đồng bào dân tộc thiểu số của 5 xã/10 xã, thị trấn thiếu nước sinh hoạt. Một số khu vực người dân đã phải đi mua nước sinh hoạt, nhất là khu vực xã Sơn Mỹ; thôn 4, thôn 5 xã Tân Phúc với giá 100.000 đồng/m3. Còn để dùng nấu ăn, nhiều hộ phải mua nước đóng bình (loại 20 lít) với giá từ 8-10 nghìn đồng/bình/ngày.
Ông Trác Xuân Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện Hàm Tân cho biết, UBND huyện đã có văn bản chỉ đạo từ ngày 27-4-2020, Ban quản lý công trình Công cộng huyện dùng xe bồn chở nước từ Nhà máy nước Tân Minh về cung cấp miễn phí cho 300 hộ dân khu vực thôn 4, thôn 5 xã Tân Phúc bốn chuyến/tuần, một thôn/2 chuyến/tuần. Đây là hai thôn chưa có hệ thống nước sinh hoạt mà nguồn nước tại các giếng khoan, giếng đào đã cạn kiệt, người dân phải đi mua nước. Xe bồn sẽ cung cấp nước cho các điểm: Hội trường thôn 4, điểm trường mẫu giáo xã Tân Phúc, trường tiểu học Tân Phúc. Những điểm này đã có sẵn bồn chứa nước chống hạn bằng inox được hỗ trợ từ năm 2016. Xe bồn chở nước của Ban quản lý Công trình công trình Công cộng tiếp nước vào các bồn để người dân đến lấy và sử dụng.
Theo kế hoạch, từ nay đến khi có nguồn nước ngầm trở lại, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Bình Thuận chỉ đạo cho phòng Hậu cần bảo đảm phương tiện, Đại đội kho H60, đơn vị đóng quân trên địa bàn, tiến hành cung cấp nước đến ba điểm đặt bồn nước của xã để người dân có nhu cầu đến lấy về dùng. Bên cạnh cấp nước đến các điểm tập trung, những nhà dân ở xa khu trong tâm, trường học bán trú bộ đội chở nước đến tận nơi, bơm vào các bồn chứa.
Hồng Nga