 |
| Bác sỹ Trung tâm Chống độc thăm khám cho bệnh nhân. |
Bệnh nhân (62 tuổi, ở Hà Nội) chia sẻ rằng sau khi tìm hiểu trên internet, biết cây me đất có tác dụng thanh mát, giải độc, và thấy cô ruột thường dùng để chữa sỏi thận, tiểu đường, nên đã ra vườn nhổ về dùng.
Bệnh nhân thu hoạch khoảng 0,5kg cây me đất, rửa sạch cả rễ và thân, rồi đun với 1,5 lít nước. Sau khi đun, thu được 600ml nước, chia thành 3 cốc. Bệnh nhân uống 2 cốc và để 1 cốc cho mẹ già 85 tuổi cùng uống.
Bệnh nhân cho biết nước cây me đất có vị chát, chua, dù không thêm bất kỳ thành phần nào khi nấu. Sau khi uống một thời gian ngắn, bệnh nhân cảm thấy khó chịu, buồn nôn và nôn ra dịch. Sáng hôm sau, bệnh nhân vẫn sinh hoạt bình thường nhưng cảm thấy mệt mỏi, đau đầu và choáng. Sau hai ngày, do cảm thấy mệt và ăn uống kém, bệnh nhân đã đến bệnh viện kiểm tra.
Tại Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân tỉnh táo, không sốt, không yếu liệt, không buồn nôn, nôn, không đau bụng, đại tiểu tiện bình thường nhưng vẫn bị đau đầu âm ỉ. Tiền sử bệnh nhân chỉ có thoát vị đĩa đệm, tuy nhiên, kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số creatinine trong máu cao gấp nhiều lần bình thường, cho thấy bệnh nhân bị tổn thương thận và suy thận cấp.
 |
| Đây là trường hợp đầu tiên ghi nhận và chẩn đoán một bệnh nhân bị ngộ độc do uống loại cây chứa axit oxalic dẫn đến suy thận. |
Các bác sĩ tại Trung tâm Chống độc cho biết, mẫu cây me đất mà bệnh nhân mang đến đã được gửi tới chuyên gia và xác định là cây me đất hoa đỏ, với tên khoa học là Oxalis corymbosa DC. Kết quả xét nghiệm từ Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm Quốc gia cho thấy cây này chứa axit oxalic, đây là nguyên nhân gây ra tình trạng suy thận khi bệnh nhân uống quá nhiều.
Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, axit oxalic (muối oxalat) là một axit hữu cơ có tính axit rất mạnh, gấp khoảng 10 nghìn lần axit acetic. Trong điều kiện bình thường, axit oxalic tồn tại dưới dạng tinh thể, dễ tan trong nước tạo dung dịch không màu và có vị chua. Khi tiêu thụ ở liều cao, axit oxalic có thể gây kích thích niêm mạc ruột, và nếu dùng ở liều nguyên chất với hàm lượng 4-5g, nó có thể gây ngộ độc cấp tính, thậm chí dẫn đến tử vong.
"Trung tâm đã từng tiếp nhận bệnh nhân bị ngộ độc axit oxalic và suy thận do uống trực tiếp hóa chất này. Tuy nhiên, đây là trường hợp đầu tiên chúng tôi ghi nhận và chẩn đoán một bệnh nhân bị ngộ độc do uống loại cây chứa axit oxalic dẫn đến suy thận. Tìm kiếm trong y văn trên thế giới, chúng tôi chưa thấy có báo cáo hay nghiên cứu nào ghi nhận trường hợp ngộ độc từ loại cây này", TS.BS Nguyễn Trung Nguyên thông tin.
Liều ngộ độc (LD50) của axit oxalic nguyên chất ước tính khoảng 378 mg/kg thể trọng, tương đương với khoảng 22,68g đối với người nặng 60kg. Khi axit oxalic kết hợp với canxi, nó tạo ra canxi oxalat, có thể kết tủa và lắng đọng, tạo thành sỏi ở các cơ quan tiết niệu, gan, mật, tụy hoặc đọng lại ở các khớp xương.
Axit oxalic có thể tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm hàng ngày như khế, chanh, nho, me, củ cải đường, ca cao, cải bó xôi, lá chè, cải thìa, cần tây... Một cách dễ dàng để nhận biết thực phẩm chứa axit oxalic là qua vị chua, chát. Tuy nhiên, khi tiêu thụ các thực phẩm này trong chế độ ăn uống bình thường, lượng axit oxalic đưa vào cơ thể không ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cũng nhấn mạnh rằng đây là một ví dụ điển hình về việc một loại cây, dù được ghi nhận là có thể ăn uống bình thường, nhưng khi sử dụng quá nhiều vẫn có thể dẫn đến ngộ độc.
Ông cũng lưu ý rằng việc dùng cây cỏ để chữa bệnh, dù được coi là thảo dược và có vẻ lành tính, nhưng khi đã trở thành thuốc, chúng cần phải tuân theo các nguyên tắc khám chữa bệnh, quản lý thuốc và sử dụng thuốc đúng cách. Khi gặp vấn đề về sức khỏe, người dân cần đến khám hoặc tham khảo ý kiến từ các nhân viên y tế, bao gồm cả các thầy thuốc y học cổ truyền được cơ quan quản lý và chuyên môn công nhận (có giấy phép hành nghề chính thức). Sau khi khám và chẩn đoán bệnh, nhân viên y tế sẽ kê đơn và chọn thuốc phù hợp với loại bệnh và liều lượng thích hợp.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cảnh báo rằng người dân tuyệt đối không nên tin vào các thông tin trên mạng hoặc truyền miệng, để tránh những hậu quả đáng tiếc.
 Cụ ông suýt mất mạng do vừa ăn vừa cười |
 Bộ Y tế cảnh báo khẩn về 21 loại thuốc giả vừa bị triệt phá ở Thanh Hóa, |
 Bộ Y tế chỉ đạo rà soát tình trạng kê đơn và tư vấn sữa giả tại bệnh viện |
