Người Việt sợ ung thư nhưng vẫn ngại khám tầm soát

Sợ ung thư nhưng lại ngại tầm soát

Một khảo sát gần đây trên 6 quốc gia Đông Nam Á (với hơn 1.000 người Việt tham gia) đã vẽ nên một bức tranh toàn cảnh về nhận thức và hành động của người dân đối với bệnh ung thư. Dù đại đa số (84%) nhận thức rõ tầm quan trọng của việc phát hiện sớm, tỷ lệ hành động lại vô cùng khiêm tốn.

Bác sĩ tư vấn và hướng dẫn bệnh nhân thực hiện tầm soát ung thư định kỳ để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm.

Khi được hỏi về lý do không tầm soát, các câu trả lời phổ biến nhất bao gồm:

"Cảm thấy không cần thiết": Đây là tâm lý chủ quan phổ biến nhất, không chỉ ở Việt Nam mà còn trong khu vực.

Sợ chi phí đắt đỏ (22%): Rào cản kinh tế vẫn là một vấn đề lớn.

Sợ bị chẩn đoán mắc bệnh (22%): Nỗi sợ hãi, coi ung thư là "án tử" khiến nhiều người chọn cách "không biết thì hơn", một tâm lý né tránh đầy rủi ro.

Điều trớ trêu là hơn một nửa số người được hỏi tin rằng họ có thể mắc ung thư vào một thời điểm nào đó, nhưng niềm tin này lại không chuyển hóa thành hành động phòng ngừa cụ thể.

Khi sự chủ quan và một lần "ngại khám" phải trả giá đắt

Thực tế cho thấy, khoảng 70% bệnh nhân ung thư tại Việt Nam được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, khi việc điều trị trở nên vô cùng thách thức. Nguyên nhân sâu xa đến từ quan niệm sai lầm coi ung thư là "số trời khó tránh" và tâm lý chủ quan với sức khỏe.

Trường hợp của chị P.T.N (39 tuổi, Phú Thọ) là một ví dụ điển hình. Có tiền sử viêm loét dạ dày nhưng chị chủ quan không điều trị dứt điểm. Đến khi các triệu chứng nặng hơn, chị đi khám thì bàng hoàng phát hiện ung thư dạ dày giai đoạn IIB, phải phẫu thuật cắt bỏ một phần dạ dày và hóa trị.

Kém may mắn hơn là chị N.T.L (42 tuổi, Hà Nội). Chị thấy vú trái to và đau nhức bất thường nhưng chỉ nghĩ do thay đổi nội tiết. Khi khối u sưng to và nổi rõ mới đi khám thì đã là ung thư vú giai đoạn cuối, di căn phổi.

Những câu chuyện đau lòng này là lời cảnh tỉnh: "Đừng vì một lần ngại khám mà hối hận cả đời". Những triệu chứng tưởng chừng đơn giản lại có thể là dấu hiệu của những căn bệnh nguy hiểm tiềm ẩn.

Phát hiện sớm, cơ hội chữa khỏi trong tầm tay

Trái ngược với quan niệm "phát hiện ra rồi cũng chết", các chuyên gia ung bướu khẳng định: Ung thư hoàn toàn không phải là "cửa tử" nếu được phát hiện sớm.

Các kỹ thuật tầm soát hiện đại giúp phát hiện tổn thương tiền ung thư, tăng khả năng điều trị thành công.

Với sự tiến bộ của y học, các kỹ thuật tầm soát hiện đại như xét nghiệm máu, chụp X-quang, CT-scan, nội soi... có thể phát hiện mầm bệnh từ giai đoạn rất sớm. Thậm chí, với ung thư cổ tử cung hay đại trực tràng, tầm soát có thể phát hiện các tổn thương tiền ung thư và điều trị dứt điểm 100%, ngăn chặn bệnh hình thành.

Nhờ đi tầm soát, chị Trần Thị T. (34 tuổi, Bắc Ninh) đã may mắn phát hiện các tế bào bất thường ở cổ tử cung giai đoạn tiền ung thư, giúp việc điều trị trở nên đơn giản và hiệu quả.

Tương tự, bác Lương Văn H. (50 tuổi) được phát hiện ung thư thực quản giai đoạn đầu qua nội soi trong một gói khám sức khỏe, giúp tiên lượng điều trị trở nên rất khả quan.

Tầm soát ung thư định kỳ chính là hành động thiết thực nhất để biến nỗi lo thành hy vọng.

Ai là người nên thực hiện tầm soát ung thư?

Các chuyên gia y tế khuyến nghị các đối tượng sau cần đặc biệt quan tâm đến việc tầm soát ung thư:

Từ 25 tuổi trở lên: Cả nam và nữ nên bắt đầu tầm soát các bệnh ung thư phổ biến như ung thư vú, cổ tử cung, phổi, đại trực tràng...

Từ 40 tuổi trở lên: Cần tầm soát ở mức độ chuyên sâu hơn, có thể xem xét các gói tầm soát toàn thân.

Người có tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có người mắc ung thư (đặc biệt từ 2 người trở lên, cùng một loại bệnh và mắc trước 50 tuổi), nên đi tầm soát sớm hơn 10 năm so với độ tuổi người thân mắc bệnh.

Người có yếu tố nguy cơ cao:

Hút thuốc lá nhiều: Nên tầm soát ung thư phổi.

Nhiễm virus viêm gan B, C: Cần tầm soát ung thư gan định kỳ.

Mắc bệnh viêm đại tràng mạn tính, hội chứng đa polyp: Cần tầm soát ung thư đại trực tràng.

Để có kế hoạch tầm soát phù hợp nhất, bạn nên tham khảo ý kiến trực tiếp từ các bác sĩ chuyên khoa ung bướu. Sức khỏe là tài sản quý giá nhất, đừng để sự chủ quan và nỗi sợ vô hình cướp đi cơ hội sống khỏe của bạn và những người thân yêu.

Quyền lợi BHYT học sinh, sinh viên năm học 2025-2026

Tác dụng của việc khởi động ngày mới bằng một ly nước

Hà Nội ghi nhận 161 ca sốt xuất huyết trong một tuần, nguy cơ bùng phát cao