Loại quả rẻ bèo, ăn mát lịm tận ruột gan, đem muối chua thành đặc sản chỉ nhìn thôi cũng thèm

Người Bắc Ninh bán dưa gang muối cho người đi đường

Dưa gang là loại quả được trồng phổ biến ở các miền quê Việt Nam. Thân cây dưa gang có lông cứng nhám màu trắng trong, lá đơn mọc cách, trên phiến lá nhám có lông. Loại cây này rất dễ trồng, có thể trồng quanh năm, thích nghi được với điều kiện khí hậu ấm áp, khô ráo và đầy đủ ánh sáng. Nếu trồng trong thời tiết mưa ẩm thì dưa gang sẽ sinh trưởng kém và không chịu được thời tiết quá lạnh.

Quả dưa gang ngọt mát, lành, tốt cho sức khỏe, có thể chế biến thành nhiều món ngon. Tại Bắc Ninh, Bắc Giang hay một số tỉnh ở miền Trung, dưa gang được đem muối có hương vị lạ và hấp dẫn.

Chị Minh Anh ở Cầu Giấy (Hà Nội) kể, hồi tôi còn nhỏ, mẹ tôi áo nâu khăn vấn giữa trưa hè nóng nực cắm cúi cắt khoanh dưa gang to tướng rồi chia cho đàn con đội nắng đi học về. Mỗi đứa chỉ một khúc dưa gang mà mát ruột, đỡ cơn khát giữa trưa hè.

Dưa gang Bắc Ninh không phải là hoa quả quý, trái to dài như quả bí đao non, vị ngọt chỉ nhan nhát, phao phảo chứ không hấp dẫn như hoa quả khác, nhưng giá rất 'hạt dẻ". Mùa hè có khoanh dưa gang ăn rất mát ruột, nhưng ăn tới khoanh thứ hai là đã ngán.

Muối dưa gang cũng khá cầu kỳ và mất nhiều thời gian

Quê ngoại tôi ở Bắc Ninh - thủy thổ của dưa gang nên quà quê thứ gì cũng thành ngon. Có lần tôi theo bà ngoại và mẹ về chơi hội làng ngày mùng 8 tháng Giêng âm lịch, thắc mắc hỏi xem làng trồng dưa gang ở đâu?

Mẹ bảo tháng Hai, tháng Ba mới vào vụ trồng dưa gang. Đầu hè thì có quả là vì dưa gang rất dễ trồng và mau lớn, chỉ vài tháng là thu hoạch tốt, quả to và nhiều nước mát lành. Bà con quen nếp thì trồng, chứ cả ruộng dưa bán chả được mấy tiền.

Tháng Tư tháng Năm âm lịch hàng năm là mùa nắng nóng. Những gánh, những xe thồ dưa gang chở về bán đầy trên phố cổ Hà Nội. Trái dưa có màu xanh mát, bóng bẩy, mỡ màng nhìn rất thích mắt. Có những trái dưa còn sót ở đầu cuống chiếc lá giống như lá rau bí ngô xòe cánh nho nhỏ xinh xinh.

Mỗi lần gặp hàng dưa gang mẹ lại suýt xoa thương người nông dân vất vả - vì mùa thu hoạch dưa nắng nóng "vỡ đầu".

Mẹ thường mua nhiều quả to, cắt cho các con ăn chỉ hết vài quả. Còn lại mẹ bổ đôi, bỏ ruột, thái nhỏ rồi xóc với chút muối, chút đường, trộn thêm ớt bột, củ tỏi giã nhỏ, rồi rắc chút rau thơm, mùi tàu vào là thành món rau trộn ngon miệng.

Món dưa gang trộn đưa cay rất khoái khẩu cho bố tôi, hấp dẫn chị em tôi bởi vị chua chua ngọt ngọt. Món dưa gang làm nộm thì nạo nhỏ, bóp dấm - muối - đường vắt nước đi, rồi trộn ớt tỏi, rau thơm, kinh giới vừng lạc... vừa đủ còn thơm ngon hơn nữa.

Theo khảo sát, mỗi hộp dưa gang muối 500gr có giá từ 40.000-70.000 đồng. Không chỉ ở siêu thị, mưa gang muối còn được bán nhiều ở chợ mạng, chợ chung cư và các cửa hàng bán đặc sản vùng miền.

Chị Bích Lân - người bán dưa gang muối ở chợ chung cư ở Đại Thanh, Hà Nội chia sẻ: "Bác tôi ở quê chuyên làm dưa gang muối, đóng thành từng hộp bắt mắt để nhập cho các nhà hàng và một số đầu mối ở Hà Nội. Tôi cũng lấy dưa gang muối lên bán ở chung cư, khách đặt mua rất đông, hàng lên bao nhiêu cũng hết".

Cách làm món dưa gang muối chuẩn vị kinh Bắc

Món ăn dân dã nhìn thôi cũng thấy thèm

Nguyên liệu

Dưa gang: 500g

Sữa tươi: 80ml

Sữa đặc có đường: 50 m

Đá bào: 1 tô

Cách làm

Chọn dưa gang quả tươi, không héo, màu xanh da bát tự nhiên về rửa sạch, gọt vỏ, bổ đôi, bỏ ruột, xắt con chì cho dễ xay.

Cho dưa gang vào máy xay sinh tố. Thêm sữa tươi, sữa đặc, 1/2 chỗ đá bào vào xay cùng. Bật máy và xay nhuyễn hỗn hợp khoảng 3-5 phút là mịn nhuyễn mới ngon.

Cho phần đá bào còn lại vào ly, rồi từ từ trút dưa gang đã xay lên trên là xong ly sinh tố dưa gang.

Trang trí 1 lát dưa gang nhỏ, hoặc một lát chanh nhỏ lên miệng ly cho đẹp. Khi uống trộn đều lên, món này ngon nhất khi uống lạnh.

Hoặc để ly sinh tố trong ngăn mát tủ lạnh khoảng 1 giờ, khi uống cho thêm ít đá để không bị loãng. Món sinh tố dưa gang giải nhiệt, thanh mát rất nên có trong thực đơn đồ uống mùa hè của cả nhà.

Xưa là “rau cứu đói” nhà nghèo, nay đem muối chua là sản phẩm OCOP 3 sao, nấu canh cá tép ăn một lần mê cả đời

Thứ rau một năm chỉ có một lần, ăn luộc thì quá phí, muối chua ngọt ăn Tết thì ngon “hết nước chấm”

Xưa là “món ăn nhà nghèo” nay thành đặc sản vạn người mê, trưa ăn tối lại thèm