Gỡ “nút thắt” cho nhập khẩu nguyên liệu chế biến thủy sản

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP), 6 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt 5,8 tỷ USD, tăng 40% so với cùng kỳ năm 2021.

Trong khi xuất khẩu thủy sản 6 tháng đầu năm khá “thuận buồm xuôi gió” thì nửa cuối năm được dự báo có nhiều khó khăn hơn, đặc biệt là vấn đề thiếu nguyên liệu chế biến.

Kể từ đầu năm đến nay, giá xăng dầu tăng 12 đợt liên tiếp khiến 40-50% tàu thuyền phải nằm bờ, nguồn nguyên liệu đầu vào cho các nhà máy chế biến giảm từ 70-80% so với trước. Các doanh nghiệp buộc phải tăng nguồn nguyên liệu nhập khẩu nhưng không đủ cho chế biến.

VASEP cho rằng các chính sách khuyến khích nhập khẩu nguyên liệu thủy sản cho sản xuất, xuất khẩu còn thiếu, các thủ tục cho nhập khẩu vẫn còn khó khăn, vướng mắc.

Do đó, Hiệp hội đề nghị Chính phủ ban hành quy định và chính sách khuyến khích nhập khẩu nguyên liệu thủy sản để sản xuất xuất khẩu, gia công xuất khẩu, hướng tới mục tiêu trở thành “nhà máy gia công” lớn của thủy sản thế giới.

Mặt khác, thủ tục chứng nhận nguồn gốc thuỷ sản khai thác còn nhiều bất cập, các doanh vẫn còn vướng mắc khi sử dụng nguồn nguyên liệu khai thác có chứng nhận.

Tính tới tháng 6, EU vẫn chưa gỡ thẻ vàng IUU cho thủy sản Việt Nam. Vì vậy, VASEP đề nghị Nhà nước cần có chính sách đầu tư hạ tầng nghề cá và nâng cao năng lực thực thi quản lý tàu thuyền, khai thác biển.

Trước mắt là cải tiến cơ sở dữ liệu quản lý tàu thuyền khai thác, sửa đổi quy định ghi nhật ký và số hóa quy trình kiểm tra, cấp xác nhận, chứng nhận khai thác.

Còn về mảng nuôi trồng, VASEP cho biết nuôi trồng đang cung cấp 70% nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu, hầu hết doanh nghiệp đều có nhu cầu mở rộng các vùng nuôi tập trung để tăng nguyên liệu cho chế biến xuất khẩu.

Tuy nhiên, hiện nay các địa phương đang đô thị hoá nên các biến động từ quy hoạch đất cho sản xuất và những quy hoạch về sử dụng đất đang là thách thực lớn cho doanh nghiệp thuỷ sản và người nuôi thuỷ sản.

Trước tình hình trên, VASEP cho rằng cần thúc đẩy nhanh việc sửa Luật đất đai, trong đó cần đặc biệt quan tâm tới vấn đề tích tụ ruộng đất, quy định sử dụng đất, quy hoạch đất để ngành thủy sản phát triển được các vùng nuôi tập trung phù hợp.