| Vượt rào cản chất lượng – Nông sản Việt trên đường vươn tầm quốc tế Xuất khẩu nông sản là sân chơi của tiêu chuẩn Bứt tốc xuất khẩu nông sản cuối năm 2025 |
Doanh nghiệp vướng giấy phép, hàng hóa ùn ứ
 |
| Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam phản ánh, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu, quế, hồi, các mặt hàng gia vị giá trị cao đang bị đình trệ chỉ vì thiếu Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. |
Từ ngày 1/7/2025, Thông tư số 12/2025/TT-BNNMT của Bộ Nông nghiệp và Môi trường chính thức có hiệu lực, chuyển quyền cấp Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho các sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu từ trung ương về cấp tỉnh. Tuy nhiên, do thiếu hướng dẫn triển khai kịp thời, nhiều địa phương rơi vào tình trạng lúng túng trong thực thi, khiến doanh nghiệp “mắc kẹt” ngay khâu hồ sơ.
Hệ quả là hàng loạt lô hàng nông sản không thể hoàn tất thủ tục đúng tiến độ, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động thông quan và thực hiện hợp đồng quốc tế. Với các thị trường yêu cầu khắt khe như châu Âu, việc chậm giấy phép đồng nghĩa với nguy cơ mất cơ hội tiếp cận, thiệt hại tài chính và đứt gãy chuỗi cung ứng.
Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam (VPSA) phản ánh, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu, quế, hồi, các mặt hàng gia vị giá trị cao đang bị đình trệ chỉ vì thiếu Giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hiện có khoảng 250 tấn hàng gia vị tồn kho chờ cấp phép – một con số đáng báo động trong bối cảnh doanh nghiệp đang nỗ lực mở rộng thị trường và tăng tốc xuất khẩu nhóm hàng có giá trị gia tăng cao.
Không chỉ ngành gia vị, các mặt hàng rau quả tươi như thanh long, bưởi, chanh dây… vốn khó bảo quản dài ngày, cũng chịu tổn thất nặng nề do phải nằm chờ thủ tục. Nhiều doanh nghiệp buộc phải ngừng thu mua nguyên liệu, ảnh hưởng dây chuyền tới cả vùng sản xuất và chế biến trong nước. Một khâu thủ tục kỹ thuật tưởng chừng đơn giản nhưng lại gây hệ lụy tới toàn chuỗi cung ứng – từ nông dân đến doanh nghiệp.
Gỡ rào cản hành chính, giữ đà xuất khẩu
 |
| Sản phẩm tiêu đã chế biến, đóng gói chờ xuất khẩu sang châu Âu – kỳ vọng giữ đà tăng trưởng nếu vướng mắc thủ tục sớm được tháo gỡ. |
Trước thực trạng trên, Hiệp hội VPSA đã có văn bản kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường điều chỉnh Thông tư 12/2025/TT-BNNMT, đồng thời đề xuất sớm ban hành quy trình, biểu mẫu thống nhất trên toàn quốc, kết hợp tổ chức tập huấn cho cơ quan địa phương lẫn doanh nghiệp. Điều này không chỉ giúp rút ngắn thời gian làm thủ tục mà còn hạn chế rủi ro pháp lý và giảm tổn thất kinh tế.
Theo đại diện VPSA, cải cách thủ tục hành chính chỉ phát huy hiệu quả khi có sự phối hợp đồng bộ giữa trung ương và địa phương, từ chính sách đến thực thi. Cần thiết lập cơ chế chuyển tiếp rõ ràng để tránh tình trạng doanh nghiệp “tự bơi” giữa khoảng trống pháp lý, từ đó làm suy giảm uy tín quốc gia và năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Một tín hiệu tích cực được ghi nhận từ TP.HCM – nơi Sở An toàn thực phẩm đã chủ động linh hoạt trong xử lý hồ sơ chuyển tiếp. Bà Phạm Khánh Phong Lan – Giám đốc Sở – cho biết cơ quan này đang tạm thời cho phép doanh nghiệp nộp bổ sung kiến nghị kèm hồ sơ cũ để được xem xét cấp phép. Đồng thời, khi có hướng dẫn mới từ trung ương, quy trình sẽ chuyển sang hình thức trực tuyến nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.
Dù vậy, đại diện Sở cũng khẳng định: sự linh hoạt chỉ được áp dụng trong khuôn khổ pháp luật để tránh phát sinh vi phạm. Điều này càng cho thấy tính cấp thiết của việc hoàn thiện quy trình, ban hành hướng dẫn đồng bộ, nếu không muốn cải cách hành chính trở thành rào cản mới trên con đường hội nhập.
Trong bối cảnh ngành nông sản đang từng bước xây dựng thương hiệu quốc gia và nâng cao vị thế trên thị trường thế giới, việc chuỗi cung ứng bị gián đoạn chỉ vì ách tắc thủ tục là điều không thể chấp nhận. Nếu không tháo gỡ kịp thời, chính sách tốt có thể vô tình trở thành "nút thắt" làm chậm lại mọi nỗ lực mà cộng đồng doanh nghiệp đã dày công vun đắp.
