 |
| Bộ Công Thương vừa chính thức ban hành Công điện số 7142, một văn bản chỉ đạo quan trọng nhằm tăng cường các giải pháp thúc đẩy sản xuất, đẩy mạnh xuất khẩu và đảm bảo sự ổn định cho thị trường gạo trong nước. |
Bộ Công Thương vừa chính thức ban hành Công điện số 7142, một văn bản chỉ đạo quan trọng nhằm tăng cường các giải pháp thúc đẩy sản xuất, đẩy mạnh xuất khẩu và đảm bảo sự ổn định cho thị trường gạo trong nước. Công điện này không chỉ là một phản ứng kịp thời trước những diễn biến phức tạp của thị trường lúa gạo thế giới mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược dài hạn, quyết tâm xây dựng ngành lúa gạo Việt Nam phát triển bền vững và hiệu quả.
Nội dung công điện đã vạch ra một kế hoạch hành động chi tiết, phân công nhiệm vụ rõ ràng cho các đơn vị trực thuộc, các hiệp hội ngành hàng và cộng đồng doanh nghiệp. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra một hệ sinh thái vận hành đồng bộ, từ khâu chính sách vĩ mô đến hoạt động thực thi tại cơ sở, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia và khẳng định vị thế của thương hiệu gạo Việt Nam trên trường quốc tế.
Mở rộng thị trường xuất khẩu và tận dụng các hiệp định thương mại
Một trong những trọng tâm lớn nhất của Công điện 7142 là các giải pháp nhằm chủ động mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Thay vì phụ thuộc vào các thị trường truyền thống, Bộ Công Thương đặt ra yêu cầu phải khai thác tối đa lợi thế từ các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới.
Cụ thể, Vụ Chính sách thương mại đa biên được giao nhiệm vụ quan trọng là nghiên cứu, đề xuất bổ sung mặt hàng gạo vào lộ trình nghiên cứu ngành hàng trong giai đoạn 2026 của Đề án "Hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng các FTA". Song song đó, Vụ sẽ phải thúc đẩy quá trình đàm phán với Liên minh châu Âu (EU) và Vương quốc Anh để sửa đổi danh sách các loại gạo thơm được hưởng hạn ngạch thuế quan theo Hiệp định EVFTA và UKVFTA. Đây là bước đi chiến lược nhằm giúp gạo Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào các thị trường có yêu cầu cao về chất lượng nhưng cũng mang lại giá trị gia tăng vượt trội. Đồng thời, việc tận dụng lượng hạn ngạch bổ sung trong khuôn khổ Hiệp định CPTPP đến năm 2030 cũng được nhấn mạnh.
Trong khi đó, Vụ Phát triển thị trường nước ngoài có trách nhiệm chỉ đạo hệ thống Thương vụ Việt Nam tại các quốc gia tăng cường nắm bắt, đánh giá và cảnh báo kịp thời về những thay đổi trong chính sách nhập khẩu gạo của nước sở tại. Thông tin này sẽ được truyền về nước một cách nhanh chóng, giúp các cơ quan quản lý và doanh nghiệp có sự điều tiết sản xuất, kinh doanh phù hợp. Vụ cũng sẽ rà soát việc ký kết các biên bản ghi nhớ về thương mại gạo, tìm kiếm và đề xuất ký kết với các đối tác tiềm năng để mở rộng thị trường một cách bền vững.
Để hình ảnh và thương hiệu gạo Việt Nam được biết đến rộng rãi, Cục Xúc tiến thương mại sẽ là đầu mối triển khai các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm đến hệ thống phân phối trong và ngoài nước. Nguồn kinh phí từ Chương trình quốc gia về xúc tiến thương mại sẽ được xem xét bố trí để tổ chức các hoạt động xúc tiến đa dạng, kết hợp linh hoạt giữa hình thức truyền thống và trực tuyến. Cục cũng có nhiệm vụ hỗ trợ Hiệp hội Lương thực Việt Nam xây dựng đề án xúc tiến thương mại cấp quốc gia, đặc biệt nhấn mạnh việc ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số để củng cố thị trường cũ và khai phá thị trường mới.
Cục Xuất nhập khẩu tiếp tục giữ vai trò chủ trì trong việc triển khai "Chiến lược phát triển thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam đến năm 2030". Cơ quan này sẽ phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để xây dựng nghị định thay thế Nghị định 107/2018/NĐ-CP và Nghị định 01/2025/NĐ-CP, tạo ra một khung pháp lý mới phù hợp hơn. Việc theo dõi sát sao diễn biến thị trường gạo thế giới, động thái chính sách của các nước xuất khẩu và nhập khẩu lớn sẽ được Cục thực hiện thường xuyên để kịp thời thông tin, định hướng cho toàn ngành.
Ổn định thị trường trong nước và nâng cao trách nhiệm của các bên
Bên cạnh việc đẩy mạnh xuất khẩu, công điện cũng đặc biệt chú trọng đến việc đảm bảo sự ổn định của thị trường trong nước, bảo vệ quyền lợi của người nông dân và người tiêu dùng.
Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước được giao theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả lúa gạo tại các địa phương. Đơn vị này phải chỉ đạo kịp thời, đề xuất các biện pháp thúc đẩy tiêu thụ, tránh tình trạng ép giá hay cạnh tranh không lành mạnh, đặc biệt là vào vụ thu hoạch rộ. Chương trình đưa gạo Việt vào hệ thống bán buôn, bán lẻ hiện đại, gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” sẽ tiếp tục được đẩy mạnh. Công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường cũng sẽ được tăng cường để ngăn chặn gian lận thương mại, buôn lậu, và kinh doanh gạo kém chất lượng.
Để đảm bảo một môi trường kinh doanh lành mạnh, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia và Cục Phòng vệ thương mại sẽ phối hợp kiểm soát chặt chẽ các hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu gạo, đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật về cạnh tranh và phòng vệ thương mại.
Về phía địa phương, Sở Công Thương các tỉnh, thành phố được yêu cầu phối hợp chặt chẽ với Sở Nông nghiệp và Môi trường để tổ chức sản xuất phù hợp với nhu cầu thị trường, hướng dẫn nông dân sử dụng các giống lúa chất lượng cao và hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình thu mua, vận chuyển, bảo quản.
Vai trò trung tâm của doanh nghiệp và hiệp hội
Công điện nhấn mạnh, thành công của các giải pháp trên phụ thuộc rất lớn vào sự chủ động và trách nhiệm của các hiệp hội ngành hàng và đặc biệt là các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo.
Hiệp hội Lương thực Việt Nam và Hiệp hội ngành hàng Lúa gạo Việt Nam có trách nhiệm quán triệt đến các hội viên về việc thực hiện nghiêm túc chủ trương của Chính phủ, tuân thủ quy định của các nước nhập khẩu để tránh các sự cố đáng tiếc, ảnh hưởng đến uy tín chung của ngành gạo Việt Nam. Các hiệp hội phải là kênh cung cấp thông tin chính xác, cập nhật về cung cầu, giá cả để hỗ trợ hội viên điều hành kinh doanh hiệu quả.
Đối với các thương nhân, công điện yêu cầu phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thu mua, đảm bảo chất lượng và dự trữ lưu thông. Doanh nghiệp cần chủ động mua vào, tạm trữ khi cần thiết và sẵn sàng cung ứng gạo theo các hợp đồng đã ký. Hơn nữa, doanh nghiệp phải nâng cao năng lực sản xuất, chú trọng đào tạo nhân lực, bồi dưỡng kỹ năng đàm phán, ký kết hợp đồng và xử lý tranh chấp thương mại quốc tế.
Đặc biệt, công điện nêu rõ yêu cầu các doanh nghiệp phải tập trung duy trì chất lượng sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn ngày càng khắt khe của nước nhập khẩu. Quan trọng hơn cả là phải coi trọng việc xây dựng và quảng bá thương hiệu gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế, đa dạng hóa sản phẩm để tiếp cận các thị trường ngách, tạo ra giá trị gia tăng cao hơn cho hạt gạo Việt.
Công điện 7142 của Bộ Công Thương đã thể hiện một cách tiếp cận toàn diện, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ và triển khai nghiêm túc từ trung ương đến địa phương, từ cơ quan quản lý đến doanh nghiệp, hướng tới mục tiêu phát triển ngành lúa gạo Việt Nam một cách bền vững, minh bạch và hiệu quả trong bối cảnh mới.
 Gạo Việt vươn tầm nhờ chiến lược chất lượng |
 Gạo Việt vươn xa nhờ nâng tầm chất lượng |
 Giá gạo toàn cầu biến động: Thương hiệu quốc gia nào sẽ trụ vững? |
