Biến đổi khí hậu để lại “vị đắng” cho ngành cà phê

Kinh tế 21/11/2024 22:01 Theo dõi TH&SP trên

Biến đổi khí hậu đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đối với ngành sản xuất cà phê - loại cây trồng nhạy cảm với sự thay đổi của môi trường, nhất là nhiệt độ.

Tăng liên tục rồi lại đồng loạt giảm, vì sao giá cà phê lại có diễn biến lạ như vậy? Hồ tiêu vẫn đang chịu sức ép khi dòng tiền đổ mạnh về cà phê Giá cà phê vọt tăng đến 3 con số

Biến đổi khí hậu để lại “vị đắng” cho ngành cà phê.

Ngành cà phê đối mặt với những thách thức về biến đổi khí hậu

Ngành cà phê của Việt Nam đang phải đối mặt với những thay đổi và thách thức về biến đổi khí hậu khiến việc thúc đẩy mô hình canh tác bền vững trở thành điều tất yếu.

Chia sẻ trên Báo Thanh Niên, ông Lý Thông Hạ ở TT.Di Linh (Lâm Đồng) nói mấy ngày gần đây ở địa phương xuất hiện sương muối. Tuy không ảnh hưởng nhiều đến cây cà phê nhưng khiến những người trồng rau màu phục vụ tết bị ảnh hưởng rất nhiều.

Còn với cà phê thì khốn khổ nhất là tình trạng nắng nóng hồi đầu năm. Thông thường trong mùa khô người dân tưới cà phê 2 - 3 lần. Nhưng mùa khô vừa qua do tình trạng nắng nóng và khô hạn đặc biệt gay gắt nên nhiều người phải tưới đến 5 - 6 lần. Nhưng đã khô hạn thì nhiều nơi không có đủ nước tưới. Nắng nóng và khô hạn gay gắt bắt đầu ngay lúc hoa cà phê vừa rụng, chuyển sang quá trình kết quả, khiến trái trụng dần. Cũng vì thiếu nước nên trọng lượng mỗi trái và hạt cũng nhỏ hơn các niên vụ trước.

Tại thủ phủ cà phê Đắk Lắk, ông Trần Đình Trọng ở HTX cà phê Ea Tu (TP.Buôn Ma Thuột) ước tính nắng nóng và khô hạn khiến năng suất cà phê của HTX và địa phương được nhiều người dự báo giảm khoảng 10%.

Việt Nam là nước sản xuất cà phê hàng đầu thế giới, xếp thứ 6 về diện tích, sau Brasil, Indonesia, Ethiopia, Colombia và Bờ Biển Ngà, với tổng diện tích năm 2022 là 709,6 ngàn ha.

Năng suất cà phê của Việt Nam thuộc nhóm cao nhất thế giới, trung bình từ 2,5-3,5 tấn nhân/ha. Năm 2022, Việt Nam xuất khẩu 1,72 triệu tấn cà phê với kim ngạch đạt 3,95 tỉ USD, hay 17,5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu sản phẩm trồng trọt.

Rõ ràng ngành cà phê Việt Nam là trụ cột quan trọng của thị trường cà phê toàn cầu và đóng góp đáng kể cho nền kinh tế quốc gia, trở thành một ngành đầy niềm tự hào của đất nước.

Dù có hơn 700.000 héc-ta đất cà phê nhưng Việt Nam đang chật vật tìm đất phù hợp để nâng cao sản lượng do lo ngại nạn phá rừng và áp lực đáp ứng các mục tiêu liên quan đến khí hậu.

Số liệu của Cục trồng trọt năm 2023 cho thấy chỉ riêng biến đổi khí hậu năm 2016 đã ảnh hưởng đến 116,4 ngàn hecta cà phê, trong đó Đăk Lăk bị thiệt hại 56,1 ngàn hecta. Diện tích cà phê bị mất trắng do thời tiết là 6,9 ngàn hecta.

Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê ca cao VN (VICOFA): Niên vụ cà phê 2023 - 2024 vừa qua do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu gây nên tình trạng hạn hán, nắng nóng kéo dài đã ảnh hưởng đến sản lượng cà phê một số vùng ở Gia Lai, Kon Tum, Đắk Lắk… Ước sản lượng đạt khoảng 1,6 triệu tấn, tiếp tục giảm thêm từ 5 - 10% so với niên vụ trước. "Thực tế thì sự tác động của biến đổi khí hậu đến cây cà phê cũng như sản xuất nông nghiệp nói chung là rất lớn nhưng để xác định con số và mức độ cụ thể thì rất khó khăn và cần có nghiên cứu khoa học cụ thể để bóc tách từng yếu tố", ông Hải nhận định.

Giải pháp hiệu quả cho tương lai của ngành cà phê

Việc phát triển giống cà phê có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu được xem là giải pháp lâu dài.

Chia sẻ trên Báo Thanh Niên, GS.TS Bùi Chí Bửu, nguyên Phó viện trưởng Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam, phân tích: Biến đổi khí hậu là quá trình không thể đảo ngược. Các nghiên cứu trên thế giới gần đây cho thấy tác động của biến đổi khí hậu gây thiệt hại kinh tế cả trăm tỉ USD mỗi năm. Để làm chậm quá trình này, đầu tiên chúng ta phải có chiến lược làm chậm quá trình ấm lên toàn cầu bằng cách giảm phát thải khí nhà kính. Bên cạnh đó, trong nông nghiệp cần đầu tư mạnh vào công tác nghiên cứu khoa học để phát triển các giống mới thích nghi tốt hơn, có khả năng chống hạn, chịu mặn, có giá trị dinh dưỡng cao hơn.

Trước những áp lực từ biến đổi khí hậu, việc phát triển giống cà phê có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu được xem là giải pháp lâu dài để đảm bảo tương lai ngành cà phê Việt Nam cũng như sinh kế của hàng trăm nghìn hộ nông dân. Đây cũng là hướng nghiên cứu mà WASI theo đuổi từ năm 2010 đến nay.

Năm 2011, WASI đã ký kết hợp tác với Nestlé Việt Nam nhằm nghiên cứu giống cà phê mới có năng suất cao, chống chịu sâu bệnh và chịu hạn tốt để cung cấp cho người nông dân. Theo đó, ngoài hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, công nghệ và thiết bị phục vụ nghiên cứu, Nestlé thông qua Viện nghiên cứu và phát triển Tours (Pháp) còn tài trợ các vật liệu giống kháng hạn để phục vụ công tác nghiên cứu, khảo nghiệm và lai tạo ra các giống có năng suất cao, chất lượng tốt, kháng bệnh, chống chịu hạn và phù hợp với điều kiện canh tác tại Việt Nam cho WASI.

“Từ các nguồn hỗ trợ từ Nestlé và Viện nghiên cứu và phát triển Tours (Pháp), Viện đã tiến hành khảo nghiệm và sử dụng để chọn lọc trực tiếp cũng như lai tạo với các giống thương mại của Việt Nam. Quá trình nghiên cứu bước đầu đã ghi nhận nhiều tín hiệu khả quan. Một số dòng cà phê có thể giúp bà con nông dân giảm một lần tưới, khắc phục được vấn đề thiếu nước, giảm chi phí đầu vào, mà vẫn cho năng suất, chất lượng cao”, Thạc sĩ Đinh Thị Tiếu Oanh - Trưởng bộ môn Cây công nghiệp (thuộc WASI) nói và kỳ vọng có thể sớm công bố các giống mới trong thời gian tới.

Về phía Nestlé Việt Nam, đại diện doanh nghiệp cho biết việc hợp tác với WASI là một phần trong chương trình NESCAFÉ Plan - dự án được Tập đoàn Nestlé triển khai tại các vùng cà phê trọng điểm trên toàn cầu từ năm 2010 và tại Việt Nam vào năm 2011 nhằm đồng hành cùng người nông dân chuyển đổi sang nông nghiệp tái sinh, ứng phó với biến đổi khí hậu và cải thiện sinh kế.

“Quá trình nghiên cứu và chuyển giao vào sản xuất những giống cà-phê thích ứng với biến đổi khí hậu sẽ cần nhiều thời gian để khảo nghiệm. Do đó, việc cần làm trước mắt là giúp bà con sớm tiếp cận với những kỹ thuật canh tác hiện đại, kỹ thuật tưới tiết kiệm nước… để nâng cao chất lượng và độ phì nhiêu của đất, bảo vệ nguồn nước và đa dạng sinh học. Cải tạo đất sẽ giúp tăng khả năng hấp thụ khí CO2 vào đất và tạo ra nhiên liệu sinh khối từ thực vật, từ đó giúp cây cà phê chống chịu tốt hơn và cho năng suất cao hơn”, đại diện Nestlé Việt Nam chia sẻ.

Giá cà phê tăng 6.000 đồng/kg ngay giữa mùa thu hoạch rộ

Chuyên gia dự đoán tuần tới giá cà phê tăng hay giảm?

Giá cà phê quay đầu giảm ngay phiên đầu tuần, vì sao?

Ngọc Anh

Tags:

Cùng chuyên mục

Xuất khẩu nông sản là sân chơi của tiêu chuẩn

Kinh tế giữ đà tăng trưởng trong thách thức

Gỡ rào cản phi thuế quan để hội nhập bền vững

Doanh nghiệp Việt rộng cửa vào Nhật Bản

Dệt may Việt chủ động đón cơ hội FTA

M&A Summit 2025: Thúc đẩy tái cấu trúc doanh nghiệp trong kỷ nguyên chuyển đổi số

Thương mại điện tử Nhật mở lối cho hàng Việt

Phát triển Halal – đòn bẩy nâng tầm sản phẩm Việt

Ngành dừa tỷ đô và nghịch lý nhập khẩu

8 doanh nghiệp cá tra – basa Việt Nam được áp thuế 0% khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Chớp thời cơ thuế ưu đãi, thủy sản bứt tốc xuất khẩu

Biến động địa chính trị và thương mại toàn cầu: Thách thức kép với xuất khẩu Việt Nam

Tin khác

Xuất khẩu sầu riêng và bài toán chất lượng bền vững

Trước sự cố dư lượng kim loại nặng, ngành sầu riêng Việt Nam đang đẩy mạnh nâng chuẩn sản xuất, giám sát vùng trồng và kiểm soát an toàn thực phẩm để giữ vững đà tăng trưởng và uy tín trên thị trường xuất khẩu.

VASEP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải pháp bảo vệ ngành thủy sản xuất khẩu

Kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam tăng mạnh trong 5 tháng đầu năm 2025, nhưng nguy cơ từ mức thuế đối ứng 46% của Mỹ có thể giáng một đòn nặng lên toàn ngành. Hiệp hội VASEP đã gửi văn bản khẩn tới Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành, kiến nghị có giải pháp bảo vệ ngành xuất khẩu mũi nhọn.

Chuyển đổi số HTX không thể làm theo phong trào

Không chỉ là bước thay đổi công nghệ, chuyển đổi số được ví như cuộc cách mạng sống còn của các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Việt Nam. Hành trình ấy đòi hỏi quyết tâm chính trị, nguồn lực đầu tư và lộ trình cụ thể để đưa nông sản Việt vươn xa toàn cầu.

Malaysia dỡ bỏ thuế chống bán phá giá với thép Việt Nam từ ngày 23/6/2025

Bắt đầu từ ngày 23/6/2025, Malaysia sẽ chính thức dỡ bỏ thuế chống bán phá giá và kết thúc các cuộc điều tra liên quan đến hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ hoặc được xuất khẩu từ Việt Nam và Hàn Quốc.

FTA mở rộng đường cho hàng Việt vươn xa

Các hiệp định thương mại tự do (FTA) mở ra cơ hội lớn giúp hàng Việt vươn xa. Doanh nghiệp cần chủ động nâng cao chất lượng, nắm chắc quy tắc xuất xứ và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế để tận dụng hiệu quả các ưu đãi từ cam kết đã ký.

Từ 1/7, số định danh cá nhân chính thức thay mã số thuế

Từ ngày 1/7/2025, số định danh cá nhân sẽ thay thế hoàn toàn mã số thuế đối với cá nhân, hộ gia đình và hộ kinh doanh. Đây là bước cải cách hành chính quan trọng nhằm đơn giản hóa thủ tục, giảm chi phí và tăng tính minh bạch trong quản lý thuế.

Tăng trưởng kinh tế và áp lực tái cấu trúc nền tảng

Mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 đạt ít nhất 8% đòi hỏi Việt Nam phải giữ ổn định vĩ mô, cải thiện nội lực và chuyển đổi mô hình phát triển. Đồng thời thích ứng nhanh với biến động toàn cầu để duy trì đà phục hồi và nâng cao năng lực cạnh tranh dài hạn.

Cao su Việt Nam trước ngưỡng cửa chuyển mình

Xuất khẩu cao su Việt Nam khởi sắc nhờ giá tăng và nhu cầu phục hồi. Tuy nhiên quy định chống mất rừng của EU sắp có hiệu lực buộc ngành phải tái cấu trúc toàn diện chuỗi cung ứng để đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc ngày càng khắt khe từ thị trường quốc tế.

Xuất khẩu thủy sản cần chiến lược dài hạn

Trước biến động chính sách thuế từ Mỹ, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đang chuyển hướng linh hoạt, đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường và sản phẩm chế biến sâu. Đây không chỉ là giải pháp ứng phó ngắn hạn mà còn là chiến lược phát triển bền vững trong dài hạn.

Gạo Việt tìm chỗ đứng bền vững toàn cầu

Dù giá trị xuất khẩu giảm do giá thế giới biến động, gạo Việt vẫn giữ đà tăng trưởng về sản lượng, mở rộng thị trường và định vị rõ phân khúc chất lượng cao. Hướng đi phát thải thấp đang mở ra cơ hội mới cho ngành hàng lúa gạo Việt Nam trên toàn cầu.

VNNPC bứt tốc mùa nắng nóng: Đảm bảo điện an toàn, vượt kế hoạch sản lượng

Bước vào mùa nắng nóng năm 2025, Tổng công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) đã tạo dấu ấn mạnh mẽ khi đảm bảo cung cấp điện ổn định, an toàn và liên tục cho 27 tỉnh, thành phố khu vực miền Bắc.

Vì sao sản xuất vàng miếng không nên là "cuộc chơi" của ngân hàng?

Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) vừa đề xuất không nên để các ngân hàng thương mại tham gia sản xuất, kinh doanh vàng miếng. Đề xuất này không chỉ dựa trên cơ sở pháp lý, mà còn xuất phát từ những bài học thực tiễn và mục tiêu ổn định thị trường tài chính – tiền tệ trong dài hạn.

Đề xuất điều chỉnh quy định kinh doanh vàng miếng: Cần rõ vai trò và giảm rào cản thị trường

Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam kiến nghị không mở rộng đối tượng tham gia sản xuất vàng miếng và đề xuất giảm điều kiện về vốn để tăng tính cạnh tranh, minh bạch thị trường.

Tiểu thương thời số hóa: Từ sổ tay đến máy tính tiền

Việc bắt buộc dùng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền khiến nhiều tiểu thương lo lắng. Nhưng nếu được hỗ trợ đúng cách, đây sẽ là cơ hội để hộ kinh doanh truyền thống thích nghi, đổi mới và vững vàng hơn trong môi trường số hóa ngày càng phát triển.

Hóa đơn điện tử: Hộ kinh doanh được hỗ trợ tối đa, chưa đặt nặng xử phạt

Dù còn không ít bỡ ngỡ trong thời gian đầu triển khai, việc áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền không làm xáo trộn hoạt động kinh doanh hay thay đổi nghĩa vụ thuế của các hộ kinh doanh. Ngành thuế chủ trương đồng hành, hỗ trợ thay vì xử phạt.

Nông sản Việt vững bước trên hành trình chất lượng

Trước yêu cầu ngày càng cao từ thị trường Trung Quốc, nông sản Việt đang từng bước chuyển mình theo hướng chuyên nghiệp và bền vững. Chuẩn hóa vùng trồng, minh bạch chuỗi cung ứng là chìa khóa để khẳng định thương hiệu nông sản Việt trên trường quốc tế.

Chuyển đổi mô hình hộ kinh doanh để phát triển bền vững

Chuyển đổi từ hộ cá thể lên doanh nghiệp đang mở ra cơ hội nâng tầm quản trị, minh bạch hóa hoạt động và tiếp cận chính sách hỗ trợ. Đây được xem là bước đi tất yếu giúp hộ kinh doanh vươn lên chuyên nghiệp, hòa nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị hiện đại.

Mở rộng đường xuất khẩu cho nông sản Việt

Trước đà giảm sâu của kim ngạch rau quả từ đầu năm 2025, việc đa dạng hóa thị trường, mặt hàng và nâng cao năng lực tuân thủ kiểm dịch quốc tế đang trở thành hướng đi tất yếu để nông sản Việt Nam bứt phá và mở rộng đường xuất khẩu bền vững.

Thanh Hóa quyết liệt phòng, chống dịch tả lợn Châu Phi

Ngày 15/6/2025, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ban hành Công văn số 9002/UBND-NN, yêu cầu các sở, ngành, địa phương trên toàn tỉnh khẩn trương triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi nhằm kiểm soát nguy cơ lây lan và bùng phát dịch trên diện rộng.

Gạo Việt vươn tầm nhờ chiến lược chất lượng

Giá gạo xuất khẩu của Việt Nam biến động trong bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều biến chuyển. Tuy nhiên, nhờ định hướng nâng cao chất lượng và mở rộng thị trường, gạo Việt đang khẳng định vị thế ngày càng rõ nét trên bản đồ lương thực thế giới.

Hộ kinh doanh nhỏ trước ngã rẽ hóa đơn điện tử

Việc áp dụng quy định mới theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP khiến nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ lúng túng, thậm chí tạm dừng hoạt động. Khó khăn lớn nhất đến từ hóa đơn đầu vào và nỗi lo bị xử phạt khi chưa kịp thích ứng với yêu cầu mới.

Đàm phán thương mại Việt - Mỹ vòng 3: Tiến gần hơn đến thỏa thuận song phương

Tại vòng đàm phán thứ 3 diễn ra từ ngày 9–12/6 tại Washington D.C, phía Mỹ đánh giá cao thiện chí và nỗ lực của Việt Nam, đồng thời cơ bản thống nhất với các ý tưởng do Việt Nam đề xuất. Đây là bước tiến quan trọng trong tiến trình hướng tới một thỏa thuận thương mại song phương vì lợi ích cân bằng, bền vững cho cả hai quốc gia.

Xử lý tài sản công sau sáp nhập: Hoàn tất trước ngày 30/6/2025

Bộ Tài chính vừa ban hành hướng dẫn chi tiết, yêu cầu các địa phương khẩn trương xây dựng và hoàn tất phương án xử lý tài sản công dôi dư sau sắp xếp đơn vị hành chính, chậm nhất trước ngày 30/6/2025, nhằm tránh lãng phí, thất thoát và sử dụng kém hiệu quả tài sản công.

Xuất khẩu rau quả giảm tốc: Đích đến 8 tỷ USD vẫn trong tầm tay

Dù giá trị xuất khẩu rau quả 5 tháng đầu năm 2025 sụt giảm so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng với những tín hiệu tích cực từ thị trường và nỗ lực của doanh nghiệp, ngành hàng này vẫn đặt kỳ vọng cán đích mục tiêu 8 tỷ USD trong năm nay.

Thanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc nhận định, thanh toán không tiền mặt giúp nâng cao hiệu quả ngân hàng, tăng minh bạch tài chính, hỗ trợ thương mại điện tử và dịch vụ công, từ đó trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế số.

Ưu đãi thuế cho báo chí: Gỡ “nút thắt” tài chính, tạo động lực phát triển

Với 452/453 đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), trong đó quy định áp dụng mức thuế suất ưu đãi 10% đối với thu nhập của các cơ quan báo chí, bao gồm cả quảng cáo. Đây được xem là một động thái tích cực, tạo thêm nguồn lực để báo chí thực hiện sứ mệnh truyền thông, đặc biệt trong bối cảnh nhiều khó khăn tài chính hiện nay.

Quảng Bình nâng cấp hạ tầng, hiện đại hóa công nghệ tại cửa khẩu quốc tế Cha Lo

Là cửa ngõ quan trọng liên thông với các nước trong khu vực Đông Nam Á, Quảng Bình đang nỗ lực nâng cao việc phát triển hạ tầng thương mại biên giới của tỉnh đến năm 2025, tầm nhìn đến 2030 nhằm khai thác tiềm năng, lợi thế.

Quốc hội chốt áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, xăng các loại

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua đã bổ sung nhiều mặt hàng mới vào diện chịu thuế. Đây là bước điều chỉnh quan trọng nhằm định hướng tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thúc đẩy phát triển bền vững.

Xem thêm