Nhắc đến bọ xít, chắc hẳn ai cũng nghĩ đó là loài côn trùng hôi hám, dịch của chúng tiết ra nếu tiếp xúc với vùng da mỏng của cơ thể con người sẽ rất dễ gây bỏng, rát.

Thế nhưng, ở Sơn La, bọ xít là đặc sản được bán với giá 450.000 đồng/kg, nhưng không phải ai cũng có cơ hội được thưởng thức.

Theo người dân địa phương, bọ xít sống trên cây nhãn. Khoảng tháng 5 đến tháng 7 hằng năm là mùa bọ xít, vị của nó rất đặc biệt, vừa bùi vừa béo lại ca cay như bạc hà là món nhậu được yêu thích.

Bọ xít non là ngon nhất vì chúng béo múp và chưa mọc cánh cứng. Khi các nhãn, cây vải ra chồi non và ra hoa, cũng là mùa sinh sản của bọ xít.

Đến mùa, người dân cầm trên những chiếc xô, cái chậu cùng nhau lên vườn nhãn bắt ngững con bọ xít non về chế biến thành các món khoái khẩu như: bọ xít rang lá chanh; bọ xít xào măng chua;….

Chuột đồng được biết đến là loài hôi thối, bẩn thỉu, phá hoại mùa màng, ai gặp cũng xua đuổi. Thế nhưng ở nhiều nơi, đặc biệt là vùng La Chí (Hà Giang), thịt chuột lại là món ăn đặc sản không thể thiếu trong đời sống hàng ngày.

Người dân La Chí cho biết, Mùa săn chuột diễn ra vào tháng 2 đến tháng 3 hoặc tháng 8 đến tháng 9 âm lịch – tháng thu hoạch lúa. Mùa lúa chính cũng là lúc chuột có nguồn thức ăn dồi dào, con nào con nấy béo tròn. Lúc đó, nười dân ra đồng đều mang theo bẫy để bắt chuột.

Mùa lúa chính, chuột vào rừng để kiếm thức ăn. Khi đó, những người đàn ông La Chí lại vào rừng đặt bẫy. Thường họ đào hang ở rừng Vầu, rừng tre để bắt chuột.

Sau khi bắt về, những con chuột đã được mổ sạch sẽ được mang chế biến thành các món như hấp, luộc, nướng…, Con nào con nấy cũng bốc lên mùi thơm phưng phức.

Trong bất kỳ lễ cũng gì, từ cúng tổ tiên, cũng lú mới, cúng xuống đồng, hoặc cúng bắt ma, lập bàn thờ, thậm chí cả cưới, món thịt chuột không thể thiếu.

Dơi là loài có hình thù xấu xí, đáng sợ, nhưng lại được xem là đặc sản của người miền Tây, dặc biệt là Đồng nai. Có nhiều loại dơi nhưng người dân nơi đây chỉ sử dụng hai loại chính là dơi sen và dơi quạ để chế biến thành món ăn.

Từ dơi người dân có thể chế biến thành nhiều món ngon như hấp, xào, nướng chao, nướng tha tàu, nấu cháo,… nhưng món dơi xào lăn vẫn ngon hơn cả.

Để bắt được dơi không phải việc đơn giản vì nếu không cẩn thận sẽ bị chúng cắn chảy máu tay. Ban ngày, người ta thường tìm đến những hang động hay trần nhà tối để bát dơi. Thậm chí, trẻ con cũng có thể tìm và bắt những con dơi muốn trú ẩn trong đọt chuối non, nhưng loại dơi này sẽ không được dùng để chế biến món ăn vì thịt không ngon.

Dơi được bắt về được cắt tiết, làm thịt sạch sẽ. Nếu không biết cách làm, thịt dơi sẽ mất hương thơm và vị ngọt đăch trưng. Khi làm thịt dơi phải nhớ không được rửa nước. Người làm bếp có kinh nghiệm chỉ cần nắm cánh dơi, lột da, rồi ngắt phía sau rút hết ruột. Theo kinh nghiệm của người dân, dơi càng hôi thì thịt càng đậm đà.