Vì sao gấc được gọi là loại quả đến từ thiên đường?

Quả gấc (tên khoa học là Momordica cochinchinensis) một loại quả phổ biến ở Việt Nam, được trồng ở nhiều địa phương, cho thu hoạch dài ngày và có thể bảo quản ngăn đá để sử dụng quanh năm.

Ở Việt Nam, người ta thường trồng cây gấc trong nhà để lấy bóng mát cho sân. Phần thịt gấc màu đỏ đậm thường để làm xôi cho những dịp lễ hội. Gấc cũng được sử dụng như một vị thuốc trong các bài thuốc cổ truyền.

Miền Bắc có khoảng 18 tỉnh thành có trồng gấc theo quy mô hộ gia đình, trồng phân tán và rãi rác. Năm 2018, diện tích canh tác nhiều và tập trung ở tỉnh Hải Dương với diện tích canh tác khoảng 500ha tận dụng; Thái Bình trên 100ha, Bắc Giang diện tích còn lại khoàng 120 ha, Hưng Yên diện tích khoảng 200 ha, các tỉnh còn lại ở Phía Bắc khoảng 150ha. Thời tiết khí hậu ở miền Bắc gấc chỉ cho trái từ tháng 8, 9 hàng năm và thu hoạch từ tháng 11 đến tháng 1 hàng năm.

Tại miền Nam, các tỉnh trồng gấc như Tây Ninh, Long An, Tiền Giang, Đồng Nai,... Do thời tiết khí hậu ôn hòa, thuận lợi kết hợp với độ ẩm không khí cao, độ ẩm trong đất cao là yếu tố giúp cây gấc phát triển tốt, liên tục cho nên, gấc trồng ở khu vực này cho trái quanh năm.

Hiện nay, nhu cầu ngày càng cao về thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thảo dược của người tiêu dùng ngày càng cao, đặc biệt đối với các nước phát triển. Các sản phẩm từ trái gấc của Việt Nam đã chinh phục hơn 10 quốc gia và khu vực trên toàn thế giới. Trong đó, Trung Quốc được coi là thị trường lớn và tiềm năng cho sản phẩm gấc của Việt Nam.

Theo nghiên cứu Đông y được ghi trong sách "Bản thảo cương mục" của Trung Quốc, gấc tính ôn, vị đắng thiên ngọt, có độc, tác dụng tiêu sưng, giải độc, chủ trị các loại bệnh liên quan đến u nhọt, đau, sưng phù do độc tố, trĩ tắc mạch, là thành phần dược liệu để bào chế ra những loại thuốc viên hoặc thuốc đông y.

Trong sách Đông y của Trung Quốc chép rằng, gấc còn được gọi với nhiều cái tên như quả vợ chồng, quả thiên đường, quả trường sinh, quả âm dương. Khi quả chín có màu đỏ tươi rất đẹp.

Hãng tin CGTN (Trung Quốc) từng có bài viết về loại trái cây Việt Nam độc đáo tạo nên cơn sốt ở nước này, cho biết, ở Trung Quốc những năm gần đây, có nhiều sản phẩm chiết xuất từ gấc và được ưa chuộng.

Do giá trị dinh dưỡng cao, gấc được mệnh danh là loại quả đến từ thiên đường.

Nông dân ở Đài Loan (Trung Quốc) You Zonghan cho biết: "Gấc có nhiều loại. Gấc ở Việt Nam và Thái Lan tròn và lớn hơn. Gấc ở Đài Loan thì nhỏ và có hình bầu dục. Loại gấc của Việt Nam nhiều thịt, mềm hơn và mùi nồng hơn."

Phải mất 6 năm, Trang trại Cải cách Nông nghiệp Đài Đông (Đài Loan, Trung Quốc) mới nhân giống được loài gấc bản địa đầu tiên.

Tờ Zaobao (Singapore) ghi lại tâm sự của một người nông dân 70 tuổi nâng niu cây gấc như báu vật: "Một ngày nọ, nhóm bạn của chúng tôi tới một hòn đảo xa xôi để nghỉ ngơi. Chúng tôi đã theo chân ông He tới trang trại của ông. Dưới tán cây rợp bóng xanh, lần đầu tiên tôi thấy loại quả quý hiếm này.

Những quả gấc được che bằng túi ni lông và lưới nhựa bên ngoài, ông He nói là để ngăn côn trùng và chim mổ. Quả gấc được mệnh danh là "quả từ thiên đường".

Tờ Orientaldaily (Malaysia) cho biết, dựa vào giá trị dinh dưỡng cao, quả gấc được nhiều người ưa chuộng, thậm chí còn có người trực tiếp đem về vườn trồng, không chỉ để lấy quả mà còn để trang trí cảnh quan.

Tại Malaysia, trước đây không có nhiều người biết đến gấc, nhưng do bị thu hút bởi công dụng của loại quả, mọi người bắt đầu tự trồng ở nhà.

Chị Chen Meibao ở Malaysia cho biết, sau khi biết đến gấc và được một người bạn cho uống thử nước từ quả gấc, chị đã đem giống về trồng ngay lập tức.

Ngoài khu vực châu Á, châu Âu và Mỹ cũng đang ưa chuộng loại quả này. Tạp chí Sức khỏe của Mỹ từng viết cả một chuyên đề về trái gấc Việt Nam, với tiêu đề "Gấc, kho báu châu Á chứa đầy ắp chất chống ôxy hoá, cho sức khoẻ của bạn".

Theo các nhà khoa học, trong 100g thịt gấc (màng đỏ) chứa 15mg carotene và 16mg lycopen. Các chất này là nguyên liệu để sản xuất ra các sản phẩm chức năng chống suy dinh dưỡng, làm sáng mắt, chống lão hoá, phòng chữa sạm da, trứng cá, khô da, rụng tóc ...

Một số nghiên cứu cho thấy các hợp chất của carotene, lycopen, vitamin E (-cotopherol) có trong dầu gấc còn có tác dụng làm vô hiệu hóa 75% các chất gây ung thư, nhất là ung thư vú.

Ngoài những lợi ích kể trên, những giá trị dinh dưỡng khác của gấc được liệt kê sau đây cũng khiến nhiều người thán phục.

Tăng cường sinh lực, kéo dài tuổi thọ

Từ xưa đến nay, gấc luôn được các chuyên gia dược liệu Đông Tây y xem là một vị thuốc tốt vì tác dụng tăng cường tinh lực, kéo dài tuổi thọ, thúc đẩy và bảo vệ sức khỏe của cơ và khớp, và tăng cường các mô cơ thể. Duy trì sự toàn vẹn của da và màng niêm mạc, ngăn ngừa da khô và thô sạm.

Tăng cường sức khỏe tuyến tiền liệt, chống ôxy hóa

Trong phần thịt gấc chứa chất lycopene với hàm lược cao hơn cà chua tới 10 lần. Chất này có hiệu quả cao trong việc tăng cường sức khoẻ cho tuyến tiền liệt, đồng thời tăng cường khả năng chống oxy hóa cho toàn bộ cơ thể.

Bổ sung vitamin tổng hợp

Gấc chứa chất được biết đến như là chất dinh dưỡng tiền vitamin A - carotenoid và retinol. Đây là loại tiền Vitamin có thể giúp cơ thể tổng hợp các vitamin cần thiết khác. Tiêu thụ một lượng gấc vừa đủ cũng giống như bạn uống một loại vitamin tổng hợp.

Bổ mắt

Tinh hoa dinh dưỡng tốt nhất trong gấc có thể giúp cơ thể tăng cường hệ thống miễn dịch, cải thiện đáng kể các nguyên nhân khiến cơ thể suy yếu. Ngoài ra, gấc còn chứa các chất giúp cấu thành nên các tế bào thị giác, vật chất cảm quang, vì thế nó được đánh giá là rất tốt để hỗ trợ thị lực.

Cải thiện hệ miễn dịch, ngừa ung thư

Các hợp chất hoạt tính sinh học trong gấc có thể thúc đẩy sự hấp thụ và vận chuyển β-carotene, duy trì và tăng cường chức năng miễn dịch, qua đó tăng cường hệ thống miễn dịch và nâng cao sức khỏe tổng thể.

Chất β-carotene giống như có trong cà rốt, có tác dụng ngăn ngừa và ức chế tế bào ung thư phổi. Khi carotene vào trong cơ thể người, sẽ được chuyển hóa thành vitamin A. Mỗi phân tử carotene có thể được chuyển thành hai phân tử vitamin A.

Phát triển xương, cơ, tránh dị tật thai nhi

Tinh dầu gấc không chỉ được sử dụng để thúc đẩy và tăng cường sức khoẻ của phụ nữ mang thai và cho con bú, mà còn hỗ trợ quá trình tăng trưởng và phát triển, thúc đẩy hiệu quả sự phát triển của tế bào, ngăn ngừa sự thiếu hụt hoặc dị tật bẩm sinh, nâng cao sự phát triển lành mạnh của xương và răng.

Dễ dàng hấp thụ vào cơ thể

Hoạt tính sinh học lycopene và vitamin, β-carotene trong gấc có tính linh hoạt cực kỳ cao, chúng rất dễ dàng được cơ thể hấp thụ, vì thế, ăn một lượng nhỏ gấc cũng có thể mang lại tác dụng đáng kể so với việc ăn cùng lúc nhiều loại hoa quả khác.

Hạt gấc là một bảo dược

Không chỉ phần thịt gấc có giá trị dinh dưỡng cao với sức khỏe, mà hạt gấc cũng được Đông y xem là một loại bảo dược (thuốc quý) để chữa các bệnh liên quan đến gan và lá lách, chữa bệnh, trĩ, bầm tím, phù nề và dưỡng ẩm.

Loại cây được thiên nhiên ban tặng là món ngon, thuốc quý

Loại quả là "thần dược" cho mắt nhưng lại được ít người sử dụng

Hạt của quả đến từ “thiên đường” có nhiều lợi ích cực tốt bạn đã biết chưa?