Mới đây, Trung tâm Bệnh nhiệt đới – Bệnh viện Nhi Trung ương thông tin rằng đơn vị đã tiếp nhận bệnh nhi 1,5 tháng tuổi nhập viện trong tình trạng ho khò khè, ho tím đỏ mặt, phải thở máy.

Ngay sau khi thực hiện xét nghiệm PCR đơn mồi, các bác sĩ xác định bệnh nhi dương tính với ho gà.

Theo chia sẻ của người nhà bệnh nhân: “Trước khi nhập viện, gia đình thấy con có dấu hiệu ho có đờm, ho đỏ mặt gần 2 tuần nhưng gia đình chủ quan, cho là con bị ho bình thường nên đình tự mua thuốc về điều trị. Cũng không nghĩ con mắc bệnh ho gà bởi cháu còn nhỏ và chưa tiếp xúc với bên ngoài. Đến khi thấy con ho tím tái, gia đình mới cho con đến bệnh viện khám”.

Thông tin về ca bệnh, TS. BS Đào Hữu Nam – Trưởng khoa Điều trị tích cực, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi trung ương cho biết: "Bệnh nhi nhập viện trong tình trạng nặng, ngưng thở và phải thở máy".

Nhiều biến chứng nguy hiểm khi mắc ho gà

Ho gà là một bệnh truyền nhiễm gây ra bởi vi khuẩn Bordetella pertussis xâm nhập vào đường hô hấp. Bệnh có thể lây qua đường hô hấp thông qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết ở họng, niêm mạc mũi của người bệnh khi hắt hơi, ho.

Theo thống kê y khoa, có đến 50% trẻ em trẻ dưới 1 tuổi bị mắc bệnh ho gà phải nằm viện để tiến hành điều trị. Trong đó, có khoảng 25% trường hợp bệnh chuyển biến nặng và chuyển biến sang viêm phổi, cứ 100 trẻ lại có 1 trẻ bị tử vong do ho gà.

Phương thức lây truyền của bệnh ho gà là do tiếp xúc trực tiếp qua đường hô hấp có các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng bệnh nhân khi ho, hắt hơi. Tính lây truyền rất cao ngay sau khi phơi nhiễm với giọt nước miếng của bệnh nhân, có thể lây cho 12 - 17 người, nhất là với những người sinh hoạt trong cùng một không gian khép kín lâu dài như gia đình, trường học,…

Các triệu chứng của bệnh ho gà thường xuất hiện trong vòng 5-7 ngày sau khi phơi nhiễm, nhưng đôi khi thời kỳ ủ bệnh kéo dài 3 tuần. Bệnh thường khởi phát bởi triệu chứng giống như cảm lạnh, có những cơn ho nhẹ, sau đó trẻ bắt đầu ho nhiều hơn và chảy nước mũi và có thể có sốt nhẹ.

Sau 1-2 tuần, bắt đầu ho nhiều hơn. Không giống như cảm lạnh, ho gà có biểu hiện một loạt các cơn ho liên tục trong nhiều tuần. Nếu không được phát hiện sớm và điều trị, bệnh trở nên nặng hơn, gây ho nặng hơn, xuất hiện nhiều đờm dãi. Ho kéo dài dẫn tới việc trẻ nôn ọe, không ăn được, mệt mỏi, chảy nước mắt, nước mũi, kiệt sức. Cơn ho dai dẳng khiến cho trẻ đỏ bừng mặt hay tím tái cả người, vì vậy, có thể bị suy hô hấp, tử vong do nghẹt thở.

Cần lưu ý là ở trẻ sơ sinh, ho rất ít xuất hiện hoặc thậm chí không ho nhưng có thể có hiện tượng ngừng thở tạm thời trong một thời gian ngắn. Vì vậy, ho gà là bệnh nguy hiểm nhất đối với trẻ nhỏ. Do ho dai dẳng, kéo dài làm cho trẻ bị kiệt sức, nhất là ở trẻ sơ sinh bởi sức đề kháng còn yếu chưa đủ để chống lại bệnh. Bệnh thường gây ra tình trạng thiếu oxy cho cơ thể dẫn tới nhiều biến chứng như suy hô hấp, viêm phổi, thiếu oxy não, viêm não, xuất huyết kết mạc, thậm chí gây tử vong nếu không phát hiện và điều trị sớm.

Thiếu niên và người lớn cũng có thể bị biến chứng do bệnh ho gà. Biến chứng thường ít nghiêm trọng hơn ở những lứa tuổi này, đặc biệt với những người đã được tiêm vắc -xin phòng bệnh ho gà. Biến chứng ở thiếu niên và người lớn thường gây ra bởi bản thân các cơn ho. Viêm phổi là biến chứng cần được lưu ý. Các biến chứng phổ biến nhất của một nghiên cứu khác ở người lớn mắc bệnh ho gà là: Sút cân, mất kiểm soát bàng quang, bất tỉnh,..

Chuyên gia đưa ra khuyến cáo

Theo TS. BS Đào Hữu Nam, từ đầu năm 2024 đến hiện tại, Trung tâm Bệnh nhiệt đới đã tiếp nhận khoảng hơn 1.000 bệnh nhân mắc ho gà. Riêng từ đầu tháng 7/2024 đến nay tiếp nhận gần 400 trẻ mắc bệnh ho gà đến khám và điều trị. Trong đó, phần lớn các trường hợp mắc là trẻ em dưới 1 tuổi chưa tiêm phòng hoặc tiêm chưa đủ mũi vaccine phòng bệnh.

Từ trường hợp trên, TS. BS Đào Hữu Nam khuyến cáo: Đối với trẻ nhỏ, khi cha mẹ thấy con có biểu hiện ho, kho khè, sốt thì cần cho trẻ đến các bệnh viện thăm khám và làm các xét nghiệm cần thiết. Các bậc phụ huynh không nên chủ quan khi thấy con ho sốt mà tự ý điều trị tại nhà tránh những biến chứng cho trẻ.

"Hiện, có 2 phương pháp để dự phòng ho gà. Phương pháp đầu tiên là dự phòng không đặc hiệu như vệ sinh mũi họng, đeo khẩu trang, tránh tiếp xúc với những người có tình trạng ho cơn kéo dài. Phương pháp thứ hai là dự phòng đặc hiệu như tiêm vaccine 5 trong 1 trong chương trình tiêm chủng mở rộng và tiêm vaccine cho phụ nữ mang thai" - TS. BS Đào Hữu Nam nói.

Theo các chuyên gia y tế khác, ho gà rất dễ lây truyền do tiếp xúc trực tiếp qua đường hô hấp có các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng bệnh nhân khi ho, hắt hơi, và khả năng lây truyền rất cao đối với những người sinh hoạt trong cùng một không gian như hộ gia đình, trường học… Vì vậy, bên cạnh việc tiêm phòng cần lưu ý thực hiện tốt các biện pháp khác như:

- Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi.

- Giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng cho trẻ hàng ngày.

- Đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng.

- Hạn chế để trẻ đến những nơi đông người, tránh tiếp xúc với những người bị bệnh đường hô hấp, đặc biệt là người bệnh ho gà.

- Chủ động tiêm vaccine phòng bệnh ho gà

Các bậc phụ huynh cũng cần lưu ý đưa trẻ đi tiêm chủng vaccine phòng bệnh ho gà đầy đủ, đúng lịch:

- Mũi thứ 1: Tiêm khi trẻ 2 tháng tuổi.

- Mũi thứ 2: Sau mũi thứ nhất 1 tháng.

- Mũi thứ 3: Sau mũi thứ hai 1 tháng.

- Mũi thứ 4: Khi trẻ 18 tháng tuổi.