Những tấm đậu mỏng thành chỉ khoảng 0,5cm |
Đậu phụ là đặc sản lâu đời, nổi tiếng của làng Kênh, thuộc xã Tây Đô, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Món ăn này được làm từ đậu tương và phổ biến ở nhiều nơi, song qua bàn tay người dân làng Kênh trở thành đặc sản được nhiều người ưa chuộng.
Ông Nguyễn Văn Tự, một trong những hộ sản xuất có tiếng trên địa bàn làng Kênh chia sẻ: Chúng tôi không nhớ đậu làng Kênh có từ bao giờ, chỉ biết đây là nghề cha truyền con nối. Đến đời tôi là đời thứ ba làm nghề này. Làm đậu trước đây vất vả lắm nhưng giờ có máy xay, máy vắt, nồi hơi nên đỡ vất vả, vừa giảm sức lao động vừa đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng. Hiện mỗi ngày gia đình tôi tiêu thụ trên 80kg đậu thành phẩm, cung cấp chủ yếu cho các chợ, trường học trong huyện và một số tỉnh ngoài.
Từ 3 giờ sáng, tiếng máy xay đậu đã rộn rã khắp thôn. Mỗi gia đình 3 - 4 người cùng làm, mỗi người phụ trách một công đoạn, từ ngâm đậu, xay đậu, nấu đậu, pha chua, đóng khuôn... Với đôi bàn tay khéo léo cùng sự kỳ công, miệt mài của những người thợ đã tạo nên những tấm đậu phụ trắng, mềm, thơm. Nét riêng của đậu phụ làng Kênh là miếng đậu mỏng 0,5cm và có vị riêng mà ít nơi nào có được.
Đậu phụ làm ra mềm, thơm và không có chất bảo quản nên rất hút khách trong và ngoài tỉnh |
Gia đình ông Trần Văn Khải làm nghề được 20 năm, một ngày sản xuất 2 tạ đậu phụ thành phẩm xuất bán cho thị trường Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh... Ông chia sẻ: Làm đậu phụ không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho gia đình mà đó còn là niềm tự hào của người dân làng Kênh khi gìn giữ và phát triển được nghề truyền thống. Các bước làm đậu đều như nhau nhưng bí quyết tạo nên thương hiệu chính là khâu pha chua. Để có được những miếng đậu mỏng đều và mịn, mỗi gia đình có một bí quyết riêng.
Theo các hộ dân làm đậu nơi đây, làm đậu không quá phức tạp nhưng phải thực hiện qua nhiều công đoạn, mất nhiều thời gian. Các công đoạn cũng rất cầu kỳ. Hiện nay, nhiều gia đình đã đầu tư máy móc hiện đại thay vì làm thủ công như trước, giúp giảm sức lao động. Điểm khác biệt của đậu làng Kênh so với đậu của nơi khác là ở hương vị thanh mát đặc trưng, dù ăn sống hay chiên rán đều rất hấp dẫn và giữ được hương thơm tự nhiên của đỗ tương.
Món ăn từ đậu Kênh |
Nếu như trước đây đậu làng Kênh thường bán chạy nhất vào thời điểm thu hoạch vụ mùa thì nay xuất bán quanh năm. Đậu làng Kênh thường được bán theo cân với giá từ 25.000 - 30.000 đồng/kg.
Chị Trần Thị Loan, thành phố Thái Bình cho biết: Mỗi lần có dịp về xã Tây Đô, chúng tôi đều mua đậu về thưởng thức và làm quà. Đậu ở đây mềm, ngọt và thơm hơn so với đậu ở nhiều nơi khác nên ai cũng thích.
Vừa gọi điện về quê đặt hàng đậu quen ở Thái Bình vừa tất bật đóng túi trả đơn, khách đặt cách đấy 3 hôm, chị Nhung Cầu Giấy (Hà Nội) cho hay: "Món này ở quê mình, ăn từ bé đến lớn lên Hà Nội không có nên thèm lắm. Trước đây chưa bán thì chỉ lâu lâu về quê, hoặc người nhà có dịp lên chơi mình mới nhờ mua được".
"Vì thích ăn nên mình mới đăng bán trên nhóm chung cư, được mỗi người ủng hộ một chút, giờ thành nghề tay trái luôn. Giờ mỗi chuyến nhập cũng tầm hơn tạ, khách hàng cũng quen vài ngày lại nhắn, đặt đơn tầm 4 ngày lên đơn một lần".
Nếu chị em muốn bảo quản đậu Kênh lâu hơn có thể ngâm nước muối loãng tầm để thêm được tầm 3 ngày, hoặc chiên vàng sơ qua rồi đem cất tủ lạnh tuy nhiên sẽ không được ngon như lúc mới mua về.
Đậu Kênh sốt cà chua |
Mặc dù nghề làm đậu phụ ở làng Kênh có từ lâu và đem lại thu nhập ổn định cho bà con, tuy nhiên, việc sản xuất vẫn mang tính tự phát, các hộ kinh doanh nhỏ lẻ nên hiệu quả chưa tương xứng với công sức người dân bỏ ra.
Đậu phụ làng Kênh có thể chế được thành nhiều món ngon mà lại bắt mắt, như đậu cuốn thịt sốt cà chua, đậu rán cuộn rau củ hay đơn giản chỉ là đậu rán lướt… Khác với nhiều loại đậu phụ chỉ để hôm trước hôm sau là bị hỏng, đậu phụ làng Kênh có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh 3-4 ngày do được làm từ đậu tương nguyên chất.
Đậu phụ làng Kênh dồi dào dưỡng chất cho cơ thể, giúp chắc xương, tăng hàm lượng sắt trong quá trình tạo máu… Sản phẩm có bán tại các chợ, cửa hàng thực phẩm và sàn thương mại điện tử.