 |
| Giống gà H’Mông là giống gà quý hiếm, có đặc điểm là thịt đen, xương đen. Ảnh TTXVN |
Gà H’Mông hay còn gọi là gà Mông, gà Mông đen hay gà Mèo hay gà xương đen là một giống gà nội địa của Việt Nam có nguồn gốc ở miền núi phía Bắc, được dân tộc H’Mông nuôi thả quảng canh, chúng nuôi giữ giống gốc là một trong những giống gà đặc sản.
Giống gà H’Mông là giống gà quý hiếm, có đặc điểm là thịt đen, xương đen, hàm lượng mỡ trong thịt ít, thịt chắc và thơm ngon vào bậc nhất trong các giống gà ở Việt Nam hiện nay. Ngoài việc sử dụng làm thực phẩm, người đồng bào H’Mông còn nấu cao để bồi bổ sức khoẻ. Hiện nay gà H’Mông thương phẩm được coi là món ăn đặc sản.
Đây là giống có ngoại hình cao to, mào dâu, mào cờ, nhiều lông, phổ biến nhất là lông màu hoa mơ, đen, trắng tuyền, gà H’Mông lượng mỡ rất ít, thịt dai chắc, thơm ngọt, xương, thịt có thể làm thuốc chữa bệnh, nhìn chung, chúng có thịt, xương có màu đen, chân có bốn móng, hàm lượng mỡ trong thịt ít nên ăn không bị ngán.
Đặc biệt là ăn thịt chắc, giòn, thơm ngon. Trung bình mỗi con gà trưởng thành nặng từ 2 kg đến 3 kg. Gà nuôi khoảng hơn 5 tháng, trọng lượng đạt từ 1,5-1,8 kg bắt đầu đẻ trứng.
Gà con 1 ngày tuổi cả con trống và con mái đều có màu lông hung nâu, hung đen và sọc dưa. Gà trưởng thành có hình dáng cân đối, chân cao màu đen, màu sắc lông đa dạng, phần lớn có màu da thịt đen và phủ tạng đen, số ít da trắng, thịt trắng. Gà H’Mông có chất lượng thịt thơm ngon, ít mỡ và được người tiêu dùng coi như là một giống gà thuốc và bồi bổ cơ thể.
Gà Mông đen rất giống với gà rừng, gà ác nên trên thị trường hiện nay, có rất nhiều loại gà Mông đen, nhưng là loại lai tạp.
Điểm khác biệt lớn nhất là gà Mông đen chính gốc có đầu, mào, chân 4 ngón, máu và nội tạng đen hoàn toàn. Cân nặng trung bình gà Mông đen trưởng thành từ 2 kg đến 3 kg/con, cá biệt có những con nặng hơn 3.5 kg,hàm lượng mỡ trong thịt ít, thịt săn chắc. Trong khi gà ác chân có 5 ngón, mào đỏ hoặc có lông trên mào, lông ống chân.
 |
| Anh Lưu Văn Đức giới thiệu về sản phẩm gà Hmông tới khách hàng. Ảnh: T.Mai |
Năm 2005, anh Lưu Văn Đức quyết định quyết định rời TP. Hồ Chí đến buôn Cuôr, xã Ea M’droh, huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk làm nông nghiệp để lập nghiệp. Từ hai bàn tay trắng, anh đã thành công trong chăn nuôi giống gà H'mông và được mệnh danh là "vua gà" ở địa phương.
Với số vốn dành dụm được, anh mua 1,2 ha đất trồng các loại cây ăn trái kết hợp chăn nuôi nhằm phát triển kinh tế gia đình. Tháng 5-2008, sau khi tìm hiểu một số mô hình chăn nuôi, anh Đức mua 200 con gà giống Hmông từ các tỉnh miền núi phía Bắc về nuôi và sau đó tự gây dựng con giống. Nhờ tuân thủ các quy trình chăm sóc, phòng bệnh và biết cách phối trộn thức ăn cho vật nuôi nên đàn gà sinh trưởng tốt.
Sau 4 tháng chăn nuôi, gà đạt trọng lượng trung bình 1,7 kg/con. Với giá bán 120.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí, anh thu lãi hơn 50 triệu đồng.
Theo anh Đức, với đặc điểm dễ chăm sóc, đầu tư ít vốn, tận dụng được nguồn thức ăn có sẵn, nuôi gà Hmông mang lại giá trị kinh tế cao hơn gấp 2 lần so với giống gà nuôi thả vườn khác. Do đó, anh Đức đã mở rộng quy mô chăn nuôi lên 9.000 con gà thương phẩm. Từ mô hình chăn nuôi này, mỗi năm gia đình anh lãi hơn 600 triệu đồng.
Không chỉ làm giàu cho gia đình, với mong muốn hình thành chuỗi liên kết sản xuất giống gà Hmông, tháng 8-2018, anh Đức đã đứng ra vận động một số nông dân thành lập Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp và thương mại dịch vụ Đại Phúc với 9 thành viên. HTX hoạt động theo nguyên tắc “4 chung”: chung giống, chung kỹ thuật, chung nguồn thức ăn và chung giá bán. Việc tuân thủ nguyên tắc “4 chung” đã giúp việc chăn nuôi gà của các thành viên HTX phát triển đồng đều cả về trọng lượng và chất lượng. Sản phẩm gà đen của HTX đã được UBND tỉnh cấp Giấy chứng nhận sản phẩm OCOP đạt 3 sao đợt 1 năm 2020.
Để tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm gà Hmông của HTX, anh Đức đã tích cực phối hợp với các ban, ngành, hội nông dân các cấp đem sản phẩm tham gia các hội chợ, triển lãm trong và ngoài tỉnh để quảng bá thương hiệu.
Ngoài ra, HTX còn liên kết với các nhà hàng trên địa bàn tỉnh và một số tỉnh lân cận như Đắk Nông, Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định… để tiêu thụ sản phẩm. Bình quân mỗi tháng HTX cung ứng ra thị trường khoảng 2.500 con gà với giá bán ổn định 110.000 đồng/kg.
Cùng với tạo điều kiện tăng thu nhập cho các thành viên, HTX còn liên kết với một số hộ nông dân và giúp đỡ 10 hộ nghèo trong xã về con giống, vật tư, thức ăn chăn nuôi, kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm; tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động nhàn rỗi với mức thu nhập mỗi tháng gần 5 triệu đồng/người.
