Người trẻ nói gì về báo chí hôm nay?

Em đọc tin qua TikTok và Facebook

Nguyễn Đức Duy (sinh năm 2003), sinh viên Học viện Phụ nữ Việt Nam, chia sẻ rằng mạng xã hội là kênh chính để em tiếp cận thông tin. “Facebook và TikTok là hai nền tảng em dùng hàng ngày để cập nhật tin tức. Tivi em rất ít xem, còn báo in thì gần như không còn động đến.”

Với Duy, điều khiến em chọn mạng xã hội thay vì báo chí truyền thống nằm ở yếu tố tốc độ và sự tiện lợi. “Em không truy cập báo điện tử thường xuyên, trừ khi thấy bài nào nổi bật được đề xuất trên TikTok hay Facebook. Em bị thu hút bởi tiêu đề hay, hình ảnh bắt mắt. Đó là điều khiến em quyết định bấm vào đọc.”

Tuy cập nhật tin tức chủ yếu từ mạng xã hội, Duy vẫn ý thức được tầm quan trọng của nguồn tin chính thống. “Em thường kiểm tra xem bài có dấu tích xanh không, có được nhiều trang báo lớn đăng không. Nếu không thấy nguồn đáng tin, em sẽ nghi ngờ.”

Nói về báo chí phản ánh giới trẻ, Duy cho rằng: “Em thấy báo chí viết khá đúng. Giới trẻ bây giờ năng động, sáng tạo nhưng cũng có lúc hơi bốc đồng. Báo chí phản ánh đúng thực tế là điều cần thiết.”

Tin nhanh, trình bày gần gũi sẽ giữ chân người đọc trẻ

Nguyên Minh Nguyệt (sinh năm 2006), sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền, cho rằng báo chí chính thống vẫn là nguồn tin đáng tin cậy nhưng cần đổi mới cách thể hiện để gần hơn với người trẻ.

“Em theo dõi báo Tuổi Trẻ, Thanh Niên, cả trên website lẫn fanpage Facebook. Ngoài ra, các bản tin ngắn trên YouTube hay TikTok giúp em nắm thông tin nóng một cách nhanh chóng.”

Dù không đọc báo in, Nguyệt vẫn duy trì thói quen đọc báo điện tử mỗi ngày. “Với em, báo điện tử tiện lợi và cập nhật liên tục. Quan trọng là nội dung phải chạm được cảm xúc người đọc, dùng ngôn ngữ thân thiện, gần gũi nhưng vẫn đảm bảo chính xác.”

Nguyệt cho rằng báo chí muốn tiếp cận người trẻ thì phải hiểu họ quan tâm gì. “Một bài viết hay không chỉ cần nội dung tốt mà còn cần định dạng phù hợp. Podcast, video, ảnh động, infographics, các nền tảng như Instagram hay TikTok đều là kênh để báo chí truyền tải nội dung tốt hơn.”

Về tin thật - giả, cô sinh viên ngành báo chí nhấn mạnh: “Chỉ cần nhìn cấu trúc bài viết, nguồn trích dẫn, tên miền trang báo và cách trình bày là em có thể nhận ra đâu là báo chính thống.”

Muốn người trẻ quan tâm, báo chí phải gắn với cuộc sống của họ

Là một điều dưỡng tại Thái Bình, Cao Hoàng Anh (sinh năm 2000) thường xuyên tiếp cận thông tin qua điện thoại trong thời gian nghỉ ngơi. “Tôi chủ yếu đọc báo điện tử để cập nhật các thông tin liên quan đến y tế và xã hội. Báo điện tử tiện lợi và dễ theo dõi, đặc biệt là có nhiều chuyên mục rõ ràng.”

Không còn đọc báo in, Hoàng Anh cho rằng muốn giữ chân người đọc trẻ, báo chí cần đổi mới cả nội dung lẫn hình thức. “Nội dung phải gần gũi, có tính ứng dụng và phản ánh đúng hơi thở đời sống. Hình thức thì nên có thêm podcast, video, đồ họa để truyền tải sinh động hơn.”

“Tôi luôn phân biệt được tin giả và tin thật qua cách viết. Báo chính thống thường rất chỉn chu, có người chịu trách nhiệm, còn tin giả thường giật tít, thiếu nguồn dẫn, dễ nhận ra lắm.”

Hoàng Anh đánh giá báo chí hiện nay đã quan tâm đến giới trẻ nhiều hơn, nhất là trong lĩnh vực khởi nghiệp, giáo dục và sức khỏe tâm thần. Tuy nhiên, anh cũng mong muốn: “Báo chí nên phản ánh nhiều chiều, chứ không chỉ xoáy vào hành vi tiêu cực để tạo sự chú ý.”

AI hay mạng xã hội cũng không thể thay thế nhà báo

Trần Anh Quang (sinh năm 1996), một YouTuber làm nội dung Anime, cho rằng mạng xã hội và trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi mạnh mẽ cách báo chí vận hành.

“Mạng xã hội giúp người trẻ tiếp cận thông tin nhanh, nhưng cũng là nơi tin giả lan truyền chóng mặt. Còn AI thì giúp rút ngắn thời gian viết tin, tổng hợp dữ liệu tốt, nhưng nếu lạm dụng thì báo chí sẽ mất chất người – mất cảm xúc và tư duy phản biện.”

Với Quang, vai trò của người làm báo hôm nay càng quan trọng hơn: “Họ không chỉ đưa tin, mà còn là người định hướng và phân tích. Nếu chỉ dựa vào AI, tin tức sẽ lạnh lùng và thiếu sự đồng cảm.”

Người trẻ cần báo chí dẫn đường, không chỉ cung cấp thông tin

Từ góc độ người làm nghề, phóng viên Ngọc Mai (sinh năm 1996, Tạp chí Tin học và Đời sống) cho rằng, báo chí muốn “bắt sóng” với người trẻ cần hiểu rằng: “Họ không chỉ muốn biết cái gì đang xảy ra, mà còn muốn hiểu điều đó ảnh hưởng đến mình thế nào và mình có thể làm gì với nó.”

Theo chị Mai, AI và mạng xã hội đang định hình lại toàn bộ hệ sinh thái truyền thông, buộc báo chí phải thay đổi. “Cá nhân hóa nội dung, tương tác đa chiều, đa nền tảng là điều bắt buộc. Nhưng quan trọng hơn cả là giữ vững chuẩn mực nghề nghiệp – trung thực, khách quan và có trách nhiệm xã hội.”

“Người trẻ rất thông minh và khó tính. Họ sẽ chỉ gắn bó với báo chí nếu thấy đó là một người bạn đồng hành, không phán xét mà thấu hiểu, không áp đặt mà dẫn dắt.”

Nhìn từ những chia sẻ chân thực của người trẻ hôm nay, có thể thấy họ không quay lưng với báo chí – họ chỉ đang chờ báo chí thay đổi, gần gũi hơn, linh hoạt hơn và sâu sắc hơn. 100 năm qua, báo chí đã đồng hành cùng dân tộc. Và trong 100 năm tới, muốn tiếp tục vai trò ấy, báo chí cần hiểu rõ ai đang là độc giả – và làm sao để tiếp tục giữ họ ở lại.