Rau sam là một loại rau lá xanh, có thể ăn sống hoặc nấu chín, có tên khoa học là Portulaca oleracea L, thuộc cây thân cỏ. Loại rau này còn được biết đến với nhiều tên gọi như mã xỉ hiện, mã xỉ thái, trường thọ thái, ...
Rau sam được mệnh danh là "nông dân" vì rất dễ sống, mọc đầy ở trong vườn, ven đường, bờ ruộng và cả những nơi khô cằn nhất. Đây là một loại cây mọng nước, thân bò sát mặt đất với màu hơi hồng đỏ, trơn nhẵn với các lá mọc đối thành cụm tại các đốt hay đầu ngọn, hoa sam màu vàng hoặc đỏ rất đẹp.
Rau sam có vị đặc trưng, thanh và hơi chua. Dù được gọi là rau, nhưng ở Việt Nam, người ta thường chỉ coi cây sam như là cây dại và chỉ dùng như một loại rau ăn lá rất hạn chế, thậm chí ở nhiều nơi còn dùng làm thức ăn cho bò.
Thế nhưng, ở nhiều nước châu Âu, rau sam được dùng trong các món ăn khá phổ biến, người Hà Lan dùng rau sam làm dưa chua, người Pháp cũng rất thích rau sam và chế biến thành nhiều món ăn đặc biệt, hoặc ở Mỹ, có món rau sam trộn dầu giấm...
Tác dụng của cây rau sam đối với sức khoẻ
Tác dụng chống viêm
Nhờ vào tác dụng của chất nhầy, omega 3 và các khoáng chất có ích, rau sam tác dụng giảm đau, chống viêm hiệu quả. Đặc biệt là giảm đau và các cảm giác khó chịu khác trên đường tiết niệu và tiêu hóa.
Tốt cho hệ thần kinh
Một trong những tác dụng hàng đầu của rau sam được chứng minh là khả năng bảo vệ hệ thần kinh, hỗ trợ điều trị bệnh Parkinson. Nguyên nhân là do các thành phần được tìm thấy trong rau có tác dụng loại bỏ các gốc tự do, giảm quá trình chết đi của tế bào thần kinh trong cơ thể.
Bên cạnh đó, các chất trong rau sam cũng có tác dụng bảo vệ tế bào thần kinh do tình trạng thiếu oxy gây ra, cũng như ức chế enzym acetylcholinesterase - chất thường gặp đối với người mắc Alzheimer. Do đó, sử dụng rau cũng có tác dụng hỗ trợ điều trị Alzheimer.
Hỗ trợ điều trị tiểu đường
Theo kết quả của một số nghiên cứu, việc sử dụng rau sam có thể giúp cải thiện tình trạng của người mắc đái tháo đường type 2. Bởi rau tác dụng giảm các axit béo tự do có trong máu, giảm tình trạng kháng insulin trong cơ thể, giảm đường huyết đói và giảm tăng men gan.
Tốt cho tim mạch
Với hàm lượng khá cao Omega-3 và Kali, rau tác dụng tốt với việc cải thiện sức khỏe tim mạch, hạn chế tình trạng rối loạn nhịp tim, điều chỉnh hàm lượng cholesterol có trong máu và giúp huyết áp được ổn định hơn,...
Tốt cho hệ tiêu hóa
Với chất này có sẵn, rau sam được đánh giá là hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hóa và tiết niệu, cải thiện tình trạng táo bón, đường ruột,... Ngoài ra, rau cũng có tác dụng đào thải chất dịch dư thừa trong cơ thể, từ đó giúp bạn giảm cân hiệu quả hơn.
Thanh lọc cơ thể, giải nhiệt Rau có tính mát nên có tác dụng rất tốt với việc thanh lọc và giải nhiệt cho cơ thể. Bạn có thể sử dụng rau sam với nhiều cách chế biến khác như nấu canh, ép nước uống, sắc nước,...
Tốt cho hệ thống xương khớp
Trong rau chứa hàm lượng cao canxi tốt cho sự chắc khỏe của hệ thống xương khớp. Cùng với đó, vitamin E và chất glutathione có tác dụng bảo vệ màng tế bào khỏi sự ảnh hưởng của tác yếu tố gây hại.
Phòng chống ung thư
Các hợp chất như cerebroside, polysacarit, alkaloid và homoisoflavonoid được tìm thấy trong rau có vai trò loại bỏ các tế bào gây ung thư và tăng cường sức miễn dịch của cơ thể.
Một số món ngon từ rau sam
Rau sam luộc chấm mắm
Một trong những món ngon từ rau sam đơn giản, dễ làm nhất chính là món rau sam luộc. Chỉ cần bỏ ra vài phút chế biến là bạn đã có ngay món ăn dễ làm, lại ngon và tốt cho sức khỏe.
Canh rau sam nấu tôm
Rau sam nấu tôm là một trong những món canh thanh đạm, dễ ăn không thể thiếu trong bữa ăn gia đình. Lưu lại công thức chế biến món ăn này để trổ tài cho gia đình thưởng thức nhé.
Rau sam xào tỏi
Một trong những món ngon dễ làm khác từ rau sam là món rau sam xào tỏi. Món ăn tương đối dễ làm nhưng hương vị hấp dẫn không kém gì món rau muống xào tỏi.
Nộm rau sam
Rau sam đem đi làm món nộm chắc có lẽ còn khá xa lạ với nhiều người. Tuy nhiên, đây lại là món ăn có hương vị rất sảng khoái, thơm ngon và khá đặc biệt.
Rau sam xào tôm
Tôm được sử dụng rộng rãi và là nguyên liệu chế biến rất nhiều món ăn ngon như canh tôm, tôm chiên, tôm hấp... nhưng ngon miệng và độc đáo phải kể đến món tôm xào rau sam.