 |
| Cá lạc còn được gọi là cá dưa xám |
Cá lạc còn được gọi là cá dưa xám, cá lạc bạc hay cá lạc ù, mạn lệ ngư. Cá lạc có mỏ dài, mình tròn, thân hình ống dài, hình dạng giống cá chình, phía thân trước tiết diện ngang gần như tròn, phần thân sau dẹt về một bên. Thân cá trơn, không vẩy. Khoảng cách giữa 2 lỗ mũi khá rộng. Mõm ngắn, hình nón hơi nhô ra. Mắt lớn, đường kính của mắt có thể bằng 2 đến 2,5 lần chiều dài của mõm.
Miệng cá rộng, hàm trên kéo dài vượt quá mắt. Hàng răng nanh ngoài cùng của hàm dưới dài, hướng thẳng lên trên. Răng nanh nằm trên xương khẩu cái. Lỗ mang mở rộng nằm dưới vây ngực. Vây lưng và vây bụng liền nhau tạo thành cả vây đuôi. Vây ngực phát triển. Toàn thân màu xám, bụng trắng bạc hay ở lưng có màu xám lợt, bụng có ánh vàng. Cá dài trung bình từ 1,5 đến 2m.
Về khối lượng, mỗi con cá lạc con to cỡ trung bình bằng bắp chân người lớn, con nhỏ cỡ chừng bằng ngón chân người lớn, nặng khoảng vài ba ký. Cá thường sinh sống ở tầng nước sâu ngoài biển. Loại cá này rất nhiều xương trong thịt. Cá lạc có hai loại, loại cá lạc mình có màu vàng gọi là cá lạc vàng, ngoài ra còn có cá lạc ù mình màu xám trắng, thịt cá lạc có màu trắng, dai chắc.
Theo y học cổ truyền, cá lạc có vị ngọt, tính bình, không độc. Công dụng chữa phong lở, tê thấp, đau lưng, mỏi chân, sát trùng lao. Còn theo các nhà dinh dưỡng, cá lạc rất bổ dưỡng, chứa nhiều chất béo, calcium, sắt và Vitamin A. Cá lạc được chế biến nhiều món ăn ngon, hấp dẫn như: nướng, chiên, hấp, kho dưa cải, nấu canh chua, cá lạc nấu cà ri, cá lạc nướng sả. Trong đó, cá lạc nấu canh chua với lá dít được xem là món ngon. Bong bóng cá lạc được xem là một món ngon, rất quý.
Gia đình chị Võ Hồng Đào sống tại vùng biển huyện Ngọc Hiển, tỉnh Cà Mau không chọn làm những sản phẩm khô có tiếng như tôm, cá thòi lòi, mà chị lại chọn làm khô từ loại cá có sản lượng ít, giá bán khá cao, đó là cá lạc.
Chị Đào gắn bó với nghề làm khô cá lạc 1 nắng đã được 3 năm. Những ngày đầu khi bắt tay làm loại khô này, do khách hàng chưa biết nhiều, giá bán khá cao nên việc tiêu thụ gặp nhiều khó khăn. Sau đó, chị kiên trì tìm đầu ra, đẩy mạnh tiếp thị tại địa phương.
Từ những khách hàng đầu tiên ăn thấy ngon mua làm quà biếu, sản phẩm cá lạc 1 nắng của chị Đào bắt đầu vươn ra ngoài tỉnh. “Lúc đầu, do nhiều người chưa biết cùng với giá cao nên rất khó bán. Tuy nhiên khi đã thưởng thức ai cũng tấm tắc khen, bởi thịt cá thơm, béo, không có nhiều xương. Sau đó tôi đẩy mạnh giới thiệu sản phẩm trên các trang mạng xã hội, cùng với giới thiệu của khách hàng quen nên hiện đầu ra đã ổn định. Trung bình mỗi tháng tôi làm được khoảng 40kg cá khô nhưng không đủ bán” - chị Đào chia sẻ.
 |
| Chị Võ Hồng Đào cùng chị em phơi cá lạc |
Mỗi khi các tàu đánh cá cặp bờ, chị Đào đi thu gom, rồi thuê phụ nữ địa phương sơ chế để làm thành khô 1 nắng. Bà Danh Thị Nguyệt, lao động tại cơ sở khô của chị Đào, cho biết: “Khô cá lạc rất dễ làm, chỉ cần mổ bụng làm sạch nội tạng, ngâm qua nước muối rồi mang đi phơi. Phụ nữ ở đây thiếu việc làm nên sáng tôi dọn dẹp nhà xong thì đến cơ sở của chị Đào làm. Công việc không nặng nhọc khó khăn gì nhưng lại có thêm thu nhập”.
Cá lạc tươi đang có giá khoảng 400.000 đồng/kg, tùy thời điểm và kích cỡ. Khô cá 1 nắng đang được cơ sở của chị Đào bán với giá 700.000 - 1 triệu đồng/kg. Hiện, cơ sở của chị Đào là nơi duy nhất tại huyện Ngọc Hiển chuyên cung cấp khô cá lạc.
Tuy giá khá cao nhưng do sản phẩm chất lượng và sản lượng cá có giới hạn nên nguồn cung luôn không đủ cầu. Chị Đào đang tiến hành thành lập tổ hợp tác chuyên làm khô lạc 1 nắng để tăng sản lượng đồng thời sẽ đăng ký phát triển thành sản phẩm OCOP. “Tại địa phương có nhiều lao động nhàn rỗi, thành lập tổ hợp tác sẽ giúp đỡ, hỗ trợ được chị em có công ăn việc làm, qua đó cùng nhau phát triển kinh tế gia đình cũng như góp phần làm cho sản phẩm quê hương tôi được nhiều người biết đến” - chị Đào cho biết thêm.
