Việc sử dụng cây chó đẻ trong việc điều trị một số bệnh về gan, thận hay một số bệnh thường gặp vào mùa hè ngày càng phổ biến trong nhân dân. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết về loài cây này cũng như cách để nhận dạng chúng.
Sơ lược về cây chó đẻ- loài cây mọc dại ở Việt Nam
Cây chó đẻ là một loại cây rất dễ nhận biết do có đặc điểm nhận dạng rất dễ phân biệt với những loại cây khác:
Là loài cây thân thảo, cao khoảng từ 20 – 30cm thậm chí cây trưởng thành có thể có thể cao đến 60 – 70cm, thân nhỏ thường có màu xanh lục đậm hoặc nhạt. Ngoài ra, còn có màu đỏ nhưng tỷ lệ này rất ít. Cuống lá ngắn, lá hơi giống với lá phượng, mọc so le, xếp xít nhau thành hai dãy như một lá kép hình lông chim. Lá thường có màu xanh, mặt trên xanh lục nhạt, mặt dưới xanh xám. Hoa nhỏ, màu trắng mọc ở kẽ lá, có cuống ngắn, đơn tính cùng gốc. Quả hình cầu, hơi dẹt, mọc rũ xuống dưới lá. Mùa hoa của cây rơi vào tháng 4 – 6, mùa quả vào tháng 7 - 9.
Cây chó đẻ là loại cây ưa khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới phân bố rộng rãi ở một số quốc gia châu Á như Ấn Độ, Thái Lan, Campuchia, Nam Trung Quốc, Việt Nam,…
Tại Việt Nam loài cây này thường mọc ở hầu khắp mọi nơi, từ các bãi cỏ đến ruộng cao, đất trồng màu, nương rẫy, vườn nhà,… Do khả năng ra hoa kết quả nhiều nên loại cây này hay mọc thành đám dày đặc đôi khi lấn át cả các loại cây trồng khác.
Cây chó đẻ mọc nhiều ở các cánh đồng của làng quê Việt Nam
Tác dụng đối với cơ thể và các bài thuốc trị liệu một số loại bệnh từ cây chó đẻ
Cây chó đẻ là loại cây được sử dụng nhiều trong các bài thuốc dân gian để chữa được nhiều bệnh, nhất là các loại bệnh thường xuyên xuất hiện vào mùa hè.
Cây chó đẻ răng cưa trị mụn nhọt
Theo Y học cổ truyền, cây chó đẻ răng cửa có vị đắng, hơi ngọt, quy kinh can thận, có tác dụng thanh can lương huyết. Do đó, cây có công dụng rất tốt trong việc trị mụn nhọt do nóng trong gan, đồng thời kháng khuẩn nhẹ giống như kháng sinh. Vì vậy, cây chó đẻ có tác dụng rất tốt trong việc điều trị mụn cực kỳ hiệu quả.
Cách trị mụn bằng cây chó đẻ răng cưa:
Bước 1: Chuẩn bị cây chó đẻ sau đó rửa sạch
Bước 2: Giã nát cùng với một chút muối
Bước 3: Đun sôi lá chó đẻ đã giã nát sau đó để nguội
Bước 4: Lấy bã đắp lên vùng da bị mụn nhọt sẽ có tác dụng tiêu mụn nhanh chóng
Cây chó đẻ chữa bệnh sốt rét
Đông Y cho rằng cây chó đẻ có tính mát có tác dụng tiêu độc, sát khuẩn, thông huyết thanh cân, hạ nhiệt nên thường sử dụng loại cây này cùng với một số loại thảo dược để điều trị khi mắc phải bệnh sốt rét.
Cách chữa bệnh sốt rét với cây chó đẻ:
Bước 1: Chuẩn bị 8g cây chó đẻ; thảo quả, hà thủ ô, thường sơn, cây gắm, lá mãng cầu (mỗi loại 10g); binh lang, ô mai, dây cóc (mỗi loại 4g)
Bước 2: đem nguyên liệu đã chuẩn bị sắc cùng 600ml, đun nhỏ lửa đến khi còn 1/3 lượng nước ban đầu
Bước 3: Lấy thuốc chia làm 2 lần, sử dụng trước khi lên cơn sốt trước khi 2 giờ
Cây chó đẻ chữa đau bụng, sốt, nước tiểu màu sẫm
Theo nhiều nghiên cứu cây chó đẻ có nhiều tác dụng cho việc lợi tiểu, hạ nhiệt, sát trùng,…do vậy nó được sử dụng nhiều trong các bài thuốc dân gian để trị các chứng bệnh biếng ăn, đau bụng, sốt, nước tiểu màu sẫm.
Cách sử dụng:
Nguyên liệu: 1g chó đẻ, 2g nhọ nồi, 1g xuyên tâm liên
Bước 1: Rửa sạch nguyên liệu sau đó phơi khô trong bóng râm
Bước 2: Sau khi phơi khô thì tán nhỏ thành bột
Bước 3: Sắc bột thuốc này và dùng hàng ngày, mỗi ngày uống 3 lần sau một thời gian sẽ cải thiện được tình trạng bệnh.
Cây chó đẻ là thần dược trị các bệnh về gan
Theo nghiên cứu, cây chó đẻ răng cưa có tác dụng bảo vệ gan, giảm nguy cơ nhiễm độc, đặc biệt là cho những người uống nhiều rượu bia. Hiện nay cây chó đẻ đã được đưa vào sử dụng để làm nhiều loại thuốc như HAMEGA, DIHACA,…Ngoài ra, trong cây chó đẻ có chứa một số chất có thể điều trị bệnh gan như Flavonoid, tanin, axit hữu cơ, ligam, phenol… chất kháng nguyên HBsAg có tác dụng giúp cơ thể kháng lại virus viêm gan B.
Điều trị viêm gan B: Dùng 30g cây chó đẻ, 12g sài hồ, 12g hạ khô tảo, 12g nhân trần và 8g chi từ gom thành một thang mang xao khô sắc nước uống hàng ngày.
Điều trị viêm gan do virus: Dùng 20g chó đẻ đắng mang xao khô sắc nước 3 lần. Thêm vào 50g đường đun sôi tan, chia ra uống trong ngày 4 lần. Đi xét nghiệm nếu kết quả HBsAg (-) thì ngừng uống.
Điều trị xơ gan cổ trướng thể nặng: Dùng 100g chó đẻ sao khô sắc nước 3 lần. Thêm vào 150g đường đun sôi tan, uống nhiều lần trong ngày cho đỡ đắng và duy trì 30 – 40 ngày. Chú ý đang trong liệu trình thì hạn chế muối và thức ăn giàu đạm như trứng, đậu phụ, cá, thịt,…
Chữa suy gan do nhiễm độc,ứ mật, sán lá, lỵ amip: Dùng 20g chó đẻ, 20g cam thảo đất mang xao khô sắc nước uống hằng ngày.
Cây chó đẻ chữa bệnh đau mắt đỏ
Cây chó đẻ có chứa chất kháng viêm, giảm đau nên rất hiệu quả trong việc trị bệnh đau mắt đỏ.
Cách chữa đau mắt đỏ bằng cây chó đẻ:
Dùng 40g cây chó đẻ tươi, 20g mã đề, 12g dành dành, sắc nước uống trong ngày, uống liên tục từ 5 – 7 ngày.
Cây chó đẻ chữa lở loét, vết thương không liền miệng
Trong thành phần của cây chó đẻ có khả năng kháng viêm, mau lành vết thương do vậy mọi người hay dùng cây chó đẻ để chữa lành vết thương, chống lở loét.
Cách chữa lở loét, vết thương không liền miệng bằng cây chó đẻ:
Bước 1: Chuẩn bị lá chó đẻ răng cưa, lá cây đuôi tôm (tỷ lệ bằng nhau), thêm 1 – 2 nụ đinh hương
Bước 2: Rửa sạch nguyên liệu đã chuẩn bị, sau đó giã nát
Bước 3: Dùng hỗn hợp đắp vào miệng vết thương
Cây chó đẻ giúp giảm cân
Thành phần của cây ngải cứu có chất giúp làm giảm cholesterol xấu và triglyceride trong máu, giúp duy trì cân nặng, giảm béo hiệu quả. Do vậy, đối với những người thừa cân hay béo phì việc sử dụng cây chó đẻ và lá sen khô uống hàng ngày thì sau 2 tháng hiệu quả giảm cân sẽ rất rõ rệt.
Cây chó đẻ có nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe và điều trị một số loại bệnh
Một số lưu ý trong khi sử dụng cây chó đẻ
Mặc dù cây chó đẻ răng cưa có nhiều công dụng trong điều trị bệnh nhưng vẫn ẩn chứa các tác dụng phụ không mong muốn. Do vậy, cần lưu ý những điều dưới đây trước khi quyết định sử dụng cây chó đẻ để điều trị:
Đối tượng không được sử dụng cây chó đẻ
Những người có tính hư hàn, lạnh bụng, có dấu hiệu bị dị ứng hoặc mẫn cảm với các thành phần có trong cây chó đẻ. Hay những người bị cao huyết áp cũng không nên sử dụng loài cây này.
Không sử dụng cây chó đẻ thay cho nước uống hàng ngày
Khác với nhiều loại cây thuốc Nam khác, ngoài tác dụng chữa bệnh còn có thể sắc nước uống hàng ngày để giải nhiệt, thanh lọc cơ thể. Nhưng cây chó đẻ nếu lạm dụng có thể gây suy giảm hệ miễn dịch và dẫn đến trạng thái “hao khí tổn dương”.
Nếu không chuyên về Đông Y người thường có thể nhận biết trạng thái này qua các biểu hiện như mệt mỏi, da xanh xao, tinh thần uể oải, hoa mắt, chóng mặt, mất tập trung, tư duy suy giảm, chán ăn, đau bụng,…
Không uống cây chó đẻ nếu như không bị bệnh
Nếu bạn là một người hoàn toàn khỏe mạnh, không mắc phải những chứng bệnh về gan thận thì tuyệt đối không nên sử dụng cây chó đẻ để uống hàng ngày. Nếu dùng với liều lượng cao trong thời gian dài thì cơ thể của bạn rất dễ bị ngộ độc và gây ra tổn thương ngược lại lên các cơ quan nội tạng, đặc biệt là gan, thận.
Có thể gây vô sinh ở phụ nữ
Cây chó đẻ có tính hàn do vậy đối với những người phụ nữ nếu sử dụng quá nhiều có thể gây co bóp tử cung, co bóp mạch máu gây ảnh hưởng đến quá trình thụ thai, dẫn đến tình trạng vô sinh. Vì vậy, đối với chị em phụ nữ nhất là những người chưa sinh nở thì không nên sử dụng loài cây này.
Bài viết trên đây đã cung cáp thông tin về những công dụng của cây chó đẻ trong việc điều trị một số loại bệnh. Bạn đọc hãy sử dụng loại cây này đúng cách để nó thực sự là một bài thuốc hiệu quả. Mặt khác, chú ý việc lạm dụng cây chó nếu không muốn cơ thể sẽ phải chịu những tác động xấu không đáng có.
Lê Thoa (Theo HHTH)
