| Sầu riêng lập kỷ lục xuất khẩu, nhiều nông dân thành tỷ phú Trung Quốc kiểm tra thêm chất vàng O, loạt container sầu riêng phải quay đầu Ngành rau quả trên hành trình chinh phục mục tiêu 8 tỷ USD |
 |
| Xuất khẩu sầu riêng năm 2024 đạt kỷ lục hơn 3,2 tỷ USD. |
Xuất khẩu sầu riêng tăng 28 lần trong 5 năm
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, năm 2024, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam đạt 7,15 tỷ USD, cao nhất trong lịch sử ngành hàng và tăng 27,6% so với năm 2023.
Trong đó, sầu riêng đóng vai trò quan trọng, chiếm tỷ trọng 44,5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả của cả nước, với khối lượng đạt 918.960 tấn, kim ngạch cao kỷ lục hơn 3,2 tỷ USD, tăng 46% về lượng và 43,2% về kim ngạch so với năm 2023.
Như vậy, xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam đã tăng 28 lần chỉ trong 5 năm gần đây, từ mức khiêm tốn 116 triệu USD của năm 2020 lên 3,2 tỷ USD trong năm 2024.
Sự tăng trưởng vượt bậc của sầu riêng đến từ việc Trung Quốc cho phép nhập khẩu chính ngạch mặt hàng này từ giữa năm 2023. Đặc biệt, sầu riêng đông lạnh cũng được thị trường Trung Quốc mở cửa vào tháng 8 cùng năm, giúp đẩy mạnh kim ngạch xuất khẩu.
Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chính, chiếm hơn 90% tổng lượng sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam.
Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, năm 2025, xuất khẩu sầu riêng được kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng nhờ sản lượng dự kiến tăng 15% và nhu cầu thị trường lớn.
Ngành rau quả Việt Nam đặt mục tiêu lập kỷ lục xuất khẩu 8 tỉ USD trong năm 2025, với sầu riêng tươi và đông lạnh là động lực chính. Nguồn cung dồi dào và thời vụ thu hoạch quanh năm mang lại nhiều cơ hội cho ngành hàng này.
Hiện nay Việt Nam có khoảng 155.000ha trồng sầu riêng với năng suất bình quân 25 - 30 tấn/ha. Đây là cơ hội lớn để tiếp tục khai thác tiềm năng từ thị trường Trung Quốc, quốc gia đang nhập khẩu sầu riêng trị giá 7 tỉ USD mỗi năm và dự kiến tăng lên 10 tỉ USD trong vài năm tới.
Cần có những điều chỉnh để đi đường dài
 |
| Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit). |
Năm 2025, xuất khẩu sầu riêng dự kiến tiếp tục bứt phá khi Trung Quốc mở cửa thị trường cho các sản phẩm mới như sầu riêng xay nhuyễn và cơm sầu riêng. Các sản phẩm này sẽ đem lại giá trị gia tăng cao hơn so với sầu riêng tươi, giúp bà con tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu.
Mặc dù có nhiều tiềm năng, ngành sầu riêng Việt Nam đang đối mặt với không ít thách thức. Cạnh tranh từ các đối thủ như Thái Lan và Indonesia gia tăng, khi Trung Quốc mở cửa nhập khẩu sầu riêng từ các quốc gia này.
Vấn đề nội tại như đảm bảo chất lượng và tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật của nước nhập khẩu cũng là bài toán cần giải quyết. Tình trạng vi phạm mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói đang gây ảnh hưởng. Đơn cử như tại Tiền Giang, có 55 mã số vùng trồng và 44 cơ sở đóng gói bị tạm dừng xuất khẩu do vi phạm.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT), tình trạng làm giả mã số vùng trồng, giấy kiểm dịch thực vật và kiểm nghiệm chất lượng sầu riêng xuất khẩu đang trở thành vấn đề nhức nhối. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín ngành hàng mà còn gây rủi ro lớn cho hoạt động xuất khẩu.
Đáng chú ý đầu năm 2025, Trung Quốc thắt chặt kiểm tra chất vàng O (BY2) trên trái cây nhập khẩu, gây đình trệ xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam. Nhiều lô hàng bị trả lại hoặc chờ thông quan lâu tại cửa khẩu. Chất BY2 có thể đã được sử dụng để tăng màu sắc cho trái cây, dẫn đến lo ngại về an toàn thực phẩm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến Thái Lan - quốc gia bị phát hiện vi phạm mà còn tác động dây chuyền đến sầu riêng Việt Nam.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit), cho biết việc kiểm soát chặt chẽ dư lượng hóa chất trên sầu riêng xuất khẩu là cần thiết để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, nhất là khi sầu riêng đang được bán với giá rất cao tại Trung Quốc.
Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng cơ quan chức năng Việt Nam cần hành động nhanh hơn để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn.
“Việc xuất khẩu sầu riêng đang bị gián đoạn nghiêm trọng. Trung Quốc kiểm tra 100% lô hàng xuất khẩu, và quá trình này có thể kéo dài tới một tuần. Nếu không có giải pháp kịp thời, uy tín và vị thế của sầu riêng Việt Nam trên thị trường quốc tế sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng”, ông Nguyên cảnh báo.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, để bảo vệ uy tín và chất lượng của sầu riêng Việt Nam, các doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt quy định về kiểm nghiệm và xử lý các lô hàng không đạt chuẩn.
“Nếu phát hiện dư lượng chất vàng O, những container không xuất khẩu được phải được tiêu hủy thay vì đưa ra thị trường nội địa. Đây là cách duy nhất để duy trì niềm tin của người tiêu dùng và đảm bảo sự phát triển bền vững cho ngành sầu riêng”, ông nhấn mạnh.
 EU tăng tần suất kiểm tra sầu riêng nhập khẩu từ Việt Nam |
 Cảnh báo tình trạng gian lận mã số vùng trồng sầu riêng gia tăng |
 Sầu riêng là lực đẩy giúp xuất khẩu rau quả 2025 lập kỷ lục 8 tỷ USD? |
