 |
| Sầu đâu không chỉ ăn ngon mà còn có nhiều công dụng tốt cho sức khoẻ |
Bên cạnh bún cá Châu Đốc, gỏi sầu đâu An Giang cũng là một món ăn đặc sản nức tiếng của vùng sông nước miền Tây Nam Bộ. Cứ vào mùa sầu đâu, những người dân nơi đây lại thay phiên nhau đi hái về làm gỏi. Gỏi sầu đâu là một sự kết hợp của tất cả những vị đắng, chua, mặn, ngọt. Vì vậy mà tiếng tăm của món ăn này không chỉ dừng ở An Giang mà còn được lan rộng ra khắp đất nước.
Gỏi sầu đâu vốn không phải là món được Việt Nam sáng tạo ra mà được du nhập từ một bộ phận người Khmer sống ở gần biên giới. Với vị đắng đặc trưng cùng cách chế biến độc đáo, gỏi sầu đâu đã dần phổ biến hơn và trở thành món ăn dân dã không thể thiếu trong cuộc sống của người dân An Giang khi đến mùa.
Và không chỉ là món ăn quen thuộc của dân địa phương, gỏi sầu đâu cũng rất được lòng bạn hữu gần xa vì hương vị có một không hai của mình. Ăn vào một đũa gỏi, bạn sẽ được trải qua nhiều hương vị khác nhau nhưng vị đắng hậu ngọt của sầu đâu là rõ nhất. Tuy nhiên, vì có vị đắng khá đặc trưng nên sẽ hơi khó ăn với những người mới thử, các bạn lưu ý nhé.
 |
| Nướng khô cá để làm gỏi |
Cây sầu đâu hay còn được gọi là sầu đông hoặc cây xoan thường vào mùa từ tháng 11 đến tháng 3 âm lịch. Sầu đâu có vị đắng nhưng hậu ngọt, có tính mát dùng để giải nhiệt rất tốt. Sầu đâu ở miền Tây khác với miền Trung nhưng vẫn thường hay bị nhầm lẫn.
Loại mọc ở miền Trung toàn thân đều có độc đặc biệt là lá và quả, còn sầu đâu ở miền Tây lại không độc, vị đắng nhưng lại rất thơm. Mỗi khi đến mùa, nếu có dịp tới Tri Tôn (An Giang), bạn sẽ thấy bên vệ đường người ta bán từng bó sầu đâu xanh mướt trông rất thích mắt.
Chị Võ Trúc Giang (xã Châu Phong, thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang) chia sẻ: “Tôi lớn lên ở Châu Phong. Từ nhỏ, tôi đã ăn sầu đâu Châu Phong. Sau đó, tôi được đi nhiều nơi, nếm thử sầu đâu các nơi khác thì thấy đắng nghét, rất khó nuốt. Trong khi đó, sầu đâu quê tôi khi ăn vào có hậu ngọt. Tôi không biết là do thổ nhưỡng hay như thế nào bởi vì cùng giống sầu đâu quê, tôi cho người thân đem về vùng khác trồng thì ăn cũng không ngon”.
 |
| Người dân Châu Phong luôn tự hào về món gỏi sầu đâu quê mình |
Ngoài công dụng giải nhiệt, sầu đâu còn được biết đến như một vị thuốc chữa được đến 40 loại bệnh khác nhau. Lá và hoa của sầu đầu giã ra lấy nước chữa được các bệnh về răng miệng như viêm nướu, viêm nha chu…
Bí quyết làm món ăn này cũng không quá phức tạp, nhưng phải "đúng bài". Lá sầu đâu trụng với nước sôi (hay ngon nhất là trụng với nước cơm sôi, được nấu bằng củi) cho bớt vị đắng. Thịt ba rọi luộc, xắt mỏng. Tôm sú luộc, bỏ vỏ. Khô sặc rằn nướng xé nhỏ. Dưa leo và xoài xanh bằm sợi.
Tất cả sẽ được trộn chung với nước mắm tỏi ớt chua ngọt. Vậy là đã có ngay một đĩa gỏi sầu đâu An Giang đúng điệu. Tuy nhiên, để món gỏi sầu đâu An Giang thêm hoàn chỉnh thì không thể thiếu sốt mắm me chấm gỏi. Vị mắm me mằn mặn, chua chua cùng mùi thơm nồng của tỏi và ớt băm khiến món gỏi sầu đâu An Giang thêm phần hấp dẫn.
Một người dân thị xã Tân Châu bày tỏ: “Tôi rất tự hào về danh hiệu món gỏi quê mình vừa đạt được. Trong món gỏi sầu đâu có đủ ngũ vị (đắng, chua, cay, mặn, ngọt): đắng của sầu đâu, sau đó, có vị ngọt hậu, vị chua chua, mặn mặn của mắm me, vị cay của ớt”.
 |
| Mắm me - tinh túy của món gỏi sầu đâu |
Những ai lần đầu ăn gỏi sầu đâu An Giang có thể sẽ không quen vì cái vị nhẫn nhẫn, đăng đắng đặc trưng của sầu đâu. Nhưng khi nhai kĩ rồi nuốt xuống thì cổ họng dâng lên một vị ngọt nhè nhẹ rất thú vị. Vì thế mà người ta mới càng muốn thưởng thức thêm cái món ăn dân dã mà đầy mê hoặc này của đất An Giang. Và dĩ nhiên không chỉ có vị đắng, gỏi sầu đâu An Giang còn là sự kết hợp tuyệt vời giữa các hương vị. Vị đắng của sầu đâu hoà cùng vị mặn của khô cá sặc, cái beo béo của thịt và chua ngọt từ sốt mắm me khiến ai đã thử qua sẽ không bao giờ quên.
Vì hương vị đặc trưng cùng việc có lợi cho sức khoẻ nên bên cạnh đường thốt nốt, gỏi sầu đâu cũng được nhiều người mang về làm quà để biếu người thân, hàng xóm khi du lịch An Giang về. Sức hấp dẫn của món gỏi sầu đâu An Giang là không thể chối từ.
