 |
| Rau sao nhái mọc dại ở khắp nơi, là loại rau đặc sản được nhiều người săn lùng |
Rau nhái (hay còn gọi là rau chuồn chuồn) là loài thực vật thuộc chi cúc tây, mọc hoang dại nơi bờ ruộng, trên vườn đất ẩm hoặc nương rẫy. Chúng có đặc điểm: Thân mọc đứng, chiều cao từ 0.3-2m hoặc có thể lên đến 3m nếu ở trong điều kiện thích hợp.
Thân cây có vỏ dọc màu xanh nhạt, trơn láng và có lông thưa; Rễ trụ gồm nhiều rễ con và phát triển mạnh trong môi trường đất ẩm; Lá kép 3 lần, mọc so le, gốc có cuống phát triển thành bẹ dài 1-7 cm. Lá hình thon, đỉnh nhọn, có gân hình lông chim; Hoa màu hồng mọc đơn độc hoặc thành từng chùm, hoa kép mọc ở đỉnh. Cụm hoa có hình đầu, cuống chung dài. Mỗi cánh là một mảnh đơn độc và thường hợp thành thùy thưa; Quả dạng hạt bế thuôn, có mỏ, mỗi hoa chứa khoảng 5-10 quả.
Loại rau này phân bố chủ yếu ở các nước Đông Nam Á như Malaysia, Indonesia, Philippines... Tại Việt Nam, loại rau này mọc phổ biến ở Đồng bằng Sông Cửu Long.
 |
| Hoa của cây sao nhái rất đẹp |
Lá rau nhái dù non hay già đều có thể ăn sống được. Và hơn thế nữa, khác các loại rau sống thông thường, lá rau nhái có mùi thơm nhè nhẹ của trái xoài nên vô cùng dễ ăn. Chúng là món phổ biến trong nhà những người dân đồng bằng sông Cửu Long. Chúng được ăn cùng với các món thôn quê dân dã như cá đồng kho, thịt kho, bóp gỏi,… Ngoài ra chúng cũng có thể được xào nấu hay nhúng lẩu như các loại rau khác.
Chị Ánh (ở huyện Trảng Bảng, Tây Ninh) cho biết sao nhái có thể ăn như rau sống, chung với các loại rau tập tàng khác, hoặc cuốn bánh tráng thịt heo, ăn kèm các loại cá kho, mắm kho, thịt kho… đậm chất dân dã, đạm bạc. Ngoài ra, lá sao nhái còn được dùng để ăn với bánh xèo, làm nộm, bóp gỏi, xào tỏi, nấu canh, nhúng lẩu…
Theo chị Ánh, trước đây rau sao nhái có đầy đồng ruộng, người dân nơi đây mỗi lần đi làm ruộng lại hái rau sao nhái về ăn đổi bữa, vừa ngon vừa lạ miệng. "Hồi đó, nhà mình chủ yếu ăn sống hoặc luộc, loại rau này có mùi thơm nhẹ nhẹ của trái xoài nên rất dễ ăn. Bây giờ rau sao nhái hiếm hơn nhưng được ưa chuộng nên nhiều hộ gia đình đã trồng thứ rau dại này rồi bán ra thị trường, đặc biệt là những nhà hàng chuyên bánh cuốn Trảng Bảng hoặc lẩu các loại".
Theo khảo sát, trên chợ mạng và các sàn thương mại điện tử có vài địa chỉ bán đặc sản rau sao nhái với giá khoảng 50.000 đồng/kg nhưng số lượng ít và không dễ để mua được.
Chị Bình - người chuyên bán các loại rau rừng đặc sản ở Tây Ninh cho biết chị vẫn thường cung cấp rau sao nhái cho các nhà hàng ở các tỉnh phía Nam, đặc biệt là TP.HCM. "Hương vị của loại rau mang đặc trưng của tự nhiên hoang dã, nó có một mùi hương thơm nhẹ giống mùi trái xoài khiến cho vị khách rất dễ ăn, đặc biệt sẽ gây ấn tượng ngay từ lần đầu tiên thưởng thức nó. Bây giờ số lượng rau sao nhái không có nhiều, những khách quen tôi vẫn gửi hàng đều đặn, còn khách lạ thì nếu sẵn hàng sẽ gửi luôn, còn không phải chờ gom của bà con sau vài ngày mới có", chị Bình cho hay.
 |
| Rau sao nhái là thứ rau không thể thiếu trong món bánh tráng Trảng Bàng nổi tiếng Tây Ninh |
Rất khó để bạn mua loại rau này ngoài thị trường. Hiện, nhiều cửa hàng chuyên bánh cuốn Trảng Bàng, Tây Ninh tại Hà nội có bán kèm loại rau này, nhưng chỉ là vài nhánh ăn kèm khi gọi một suất bánh cuốn thịt heo 68.000 đồng.
Theo các nhà khoa học, trong rau nhái có chứa các chất có lợi cho sức khỏe là Iacsium, vitamin A, vitamin C, protein, chất béo, muối khoáng và carbohydrate. Bên cạnh đó, trong lá rau còn chứa đến hơn 20 loại chất chống oxy hóa như hecsamer, cuersetin glycoside, axit chlorogenic,… Vì vậy, rau nhái có rất nhiều tác dụng thần kỳ.
Bổ máu
Người Malaysia, Philippines, Indonesia đặc biệt thích ăn rau nhái. Bởi theo các bài thuốc dân gian ở các nước trên, rau nhái là một vị thuốc giúp lọc sạch và làm tăng lượng máu lưu thông trong cơ thể. Ngoài ra chúng còn có tác dụng trị các cơn co thắt tử cung nên còn được dùng để hỗ trợ điều trị các bệnh về nội tiết của nữ giới.
Chữa trị bệnh tiểu đường
Trong rau nhái có nồng độ polyphenol và các chất chống oxy hóa rất cao. Đây đều là những hợp chất vô cùng hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
Ngăn ngừa bệnh loãng xương
Tinh chất chiết từ lá rau nhái với liều lượng 500 mg/1kg được dùng để trị bệnh loãng xương hoặc kết hợp nó với Canxi và vitamin E cũng là một phương thuốc được kê trong việc điều trị bệnh này. Ngoài ra, để phòng ngừa bệnh loãng xương, nhất là ở người lớn tuổi và phụ nữ đã qua thời kỳ mãn kinh, cần duy trì thói quen ăn rau nhái hàng ngày một cách vừa phải.
Chống lão hóa
Do có đến hơn 20 loại chất chống oxi hóa đã nêu bên trên, nên tinh chất chiết suất từ rau nhái trở thành một nguồn tuyệt vời của chất chống lão hóa và chống oxi hóa. Trong 100 gam lá Rau nhái có chứa 2400 mg L-ascorbic acid (vitamin C) có tác dụng tương đương chất chống oxy hóa.
