 |
| Đan sâm là cây dược liệu mới đang được khuyến khích trồng để nâng cao thu nhập cho người dân. |
Hỗ trợ phát triển cây dược liệu mới
Theo thống kê sơ bộ, huyện Mang Yang có khoảng 141ha cây dược liệu do người dân trồng tự phát dựa trên kinh nghiệm, chưa hình thành vùng sản xuất tập trung gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm.
Để đánh thức tiềm năng phát triển cây dược liệu phù hợp với nhu cầu thị trường tiêu thụ hiện nay, xây dựng mối liên kết sản xuất-tiêu thụ sản phẩm giữa người dân với các hợp tác xã (HTX) và doanh nghiệp, năm 2022, từ nguồn vốn sự nghiệp KH-CN, Phòng Kinh tế-Hạ tầng huyện đã triển khai mô hình ứng dụng KH-CN liên kết sản xuất và tiêu thụ cây dược liệu.
Trong đó, Nhà nước hỗ trợ giống, phân bón, vật tư nông nghiệp, tập huấn chuyển giao tiến bộ KH-CN… với kinh phí khoảng 400 triệu đồng; vốn đối ứng của người dân 120 triệu đồng.
 |
| Vườn đan sâm tại HTX Dược liệu xanh Mang Yang, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai. |
Tham gia mô hình, HTX Dược liệu xanh Mang Yang được chọn trồng 2 loại cây dược liệu mới là đan sâm với diện tích 3,5 sào và kim ngân hoa khoảng 2,1 sào trong nhà lưới, đồng thời ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm theo giá thị trường.
Bà Nguyễn Hồng Dịu-Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc HTX Dược liệu xanh Mang Yang-cho biết: Năm 2019, HTX trồng thử nghiệm một số cây dược liệu như đan sâm, thiên môn đăng, đương quy, kim ngân hoa, hồng hoa.
Thực tế cho thấy các loại cây này sinh trưởng phát triển tốt, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương. Đặc biệt, cây đan sâm đã cho thu hoạch và được HTX chế biến xây dựng sản phẩm đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh.
Giám đốc HTX Dược liệu xanh Mang Yang chia sẻ: Hiện nay, mô hình ứng dụng KH-CN trồng đan sâm, hoa kim ngân của HTX và các hộ liên kết đang mang lại nhiều tín hiệu lạc quan để thu hút người dân tham gia mở rộng diện tích trong những năm tới.
 |
| Sau 1 năm trồng, mỗi sào đan sâm dự kiến thu được khoảng 1,3 tấn rễ tươi (tương đương khoảng 680 kg khô). |
Theo tính toán sơ bộ của cơ quan chuyên môn, sau 1 năm trồng, mỗi sào đan sâm dự kiến thu được khoảng 1,3 tấn rễ tươi (tương đương khoảng 680 kg khô). Với giá bán trên thị trường 300-500 ngàn đồng/kg, 3,5 sào sẽ cho thu nhập khoảng 155 triệu đồng sau khi trừ chi phí đầu tư.
Còn kim ngân hoa thu hoạch 2 đợt/năm, hoa phơi khô giá dao động 280-300 ngàn đồng/kg, còn thân, lá khô có giá 28-30 ngàn đồng/kg, trừ chi phí, lợi nhuận khoảng 50 triệu đồng. Đây là bước tạo đà thuận lợi để nhân rộng mô hình phát triển các loại dược liệu trên địa bàn huyện trong những năm tới, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.
Trồng cây dược liệu đan sâm thu lợi ích kép
Cây đan sâm còn được gọi là xích sâm, tử sâm, đơn sâm, huyết sâm, hồng căn,... Dược liệu đan sâm là phần rễ của cây. Vào mùa xuân hoặc mùa thu, người ta thu hái rễ và thân rễ đan sâm, rửa sạch, cắt bỏ các rễ con và phần thân còn sót lại rồi đem phơi hoặc sấy khô.
Trước đây, vị thuốc đan sâm thường được nhập từ Trung Quốc. Gần đây, cây đan sâm đã được trồng tại các tỉnh miền núi của Việt Nam. Cây sinh trưởng tốt, có năng suất và hàm lượng hoạt chất cao.
Ở Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ và châu Âu, đan sâm đã được sử dụng rộng rãi để điều trị các bệnh mạch máu như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tăng lipid máu và đột quỵ. Các hoạt chất có lợi trong đan sâm giúp cải thiện lưu lượng máu trong cơ thể và cải thiện tình trạng huyết ứ.
Trong các nghiên cứu, đan sâm có khả năng chống lại bệnh tiểu đường bằng cách cải thiện lưu thông máu, giảm ứ trệ máu, giảm glucose máu và tăng độ nhạy với insulin, làm giảm cholesterol toàn phần. Các thành phần chính của đan sâm như axit salvianolic và tanshinones diterpenoid đã được nghiên cứu kỹ trên những động vật bị tiểu đường.
Ngoài các tác dụng nêu trên, cây đan sâm còn có nhiều tác dụng dược lý khác như: Chống oxy hóa, chống viêm, chống thiếu máu não hoặc thiếu máu cục bộ cơ tim, chống lại tình trạng huyết khối, bệnh Alzheimer và bệnh Parkinson, giảm đau thần kinh,...
 |
| Với giá trị dược liệu, cây đan sâm nếu được trồng và nhân rộng sẽ đem lại hiệu quả kinh tế. |
Với giá trị dược liệu, cây đan sâm nếu được trồng và nhân rộng sẽ đem lại hiệu quả kinh tế. Nhất là hiện nay nhiều địa phương có chính sách hỗ trợ trồng cây dược liệu dưới tán rừng, vừa có nguồn thu nhập ngắn hạn lại góp phần bào vệ rừng.
Theo kế hoạch, từ nay đến năm 2030, huyện Mang Yang sẽ phát triển khoảng 950 ha cây dược liệu các loại. Trong đó, 550 ha dưới tán rừng Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh, các công ty lâm nghiệp và ban quản lý rừng phòng hộ; 400 ha trên đất nông nghiệp của các HTX và người dân.
Trưởng phòng Kinh tế-Hạ tầng huyện Mang Yang (tỉnh Gia Lai) thông tin thêm: “Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục phối hợp với đơn vị liên quan của huyện xây dựng mô hình trồng các loại cây dược liệu mới ở các xã, thị trấn, mở ra hướng phát triển kinh tế từ cây dược liệu”./.
