Kết hôn khi độ tuổi "ăn chưa no, lo chưa tới"
Tảo hôn là một hủ tục diễn ra phổ biến ở những vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã xảy ra từ rất nhiều năm nay. Nguyên nhân xảy ra thực trạng này là do phong tục tập quán lạc hậu, nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số còn hạn chế, nhiều học sinh bỏ học sớm.
Không những thế, hiện nay trẻ em được tiếp cận với mạng xã hội từ rất sớm với nhiều sản phẩm văn hóa, phim ảnh...không phù hợp với lứa tuổi và không được kiểm soát. Từ đó tình trạng học sinh bỏ học để kết hôn sớm ngày càng gia tăng.
Gần đây, theo thống kê của Phòng GD&ĐT huyện Kỳ Sơn (Nghệ An), từ đầu năm học 2022-2023 đến nay, đã có 154 học sinh của các trường THCS trên địa bàn huyện này nghỉ học. Trong đó có đến 57 em là bỏ học để lấy chồng lấy vợ, còn lại là nghỉ học để đi làm, đi nơi khác sinh sống. Điều đáng buồn, số em học sinh nghỉ học này chủ yếu là những em chỉ mới học THCS trên địa bàn, thậm chí có những em đang học lớp 7.
![]() |
Tình trạng tảo hôn ở vùng dân tộc thiểu số ngày càng gia tăng. (Ảnh minh họa) |
Trao đổi về vấn đề này tại địa phương, lãnh đạo Phòng GD&ĐT huyện Kỳ Sơn cho biết: Tệ nạn tảo hôn này có nhiều nguyên nhân, chủ yếu là do tập quán lạc hậu, chưa hiểu biết như thế nào là hôn nhân gia đình. Ngoài ra, do hiện nay trẻ tiếp xúc sớm với mạng xã hội mà không có sự kiểm soát nội dung từ người lớn, dẫn đến nhiều trẻ tiếp nhận nhiều thông tin xấu trên mạng xã hội.
Theo số liệu thống kê của Hội Phụ nữ huyện Sìn Hồ (tỉnh Lai Châu): Từ 2019 đến năm 2022, toàn huyện có gần 550 cặp vợ chồng tảo hôn; riêng năm 2022 có gần 200 cặp, chủ yếu trong độ tuổi từ 13-17. Trước thực trạng đó, Hội Phụ nữ đã xây dựng văn bản hướng dẫn về công tác tuyên truyền, vận động, triển khai văn bản, quy định ngăn chặn tình trạng tảo hôn đến mọi người.
Tảo hôn đang là một vấn nạn của xã hội, một trở ngại lớn đối với sự phát triển kinh tế của nhiều khu vực xảy ra tình trạng này nói riêng và cả nước nói chung. Khi kết hôn chưa đủ tuổi quy định là vi phạm pháp luật. Đồng thời còn để lại nhiều hệ lụy đối với các cá nhân, gia đình và xã hội.
Hệ quả của việc quan hệ tình dục sớm
Trước thực trạng hiện nay giới trẻ bắt đầu quan hệ tình dục từ khá sớm, ThS.BS. Phan Chí Thành – Chánh văn phòng Trung tâm đào tạo và Chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Phụ Sản Trung Ương cho hay: Hậu quả của việc quan hệ tình dục khi độ tuổi còn nhỏ không chỉ là có thai ngoài ý muốn, mà còn ảnh hưởng đến cả tâm sinh lý, trẻ có thể mắc các bệnh liên quan đến tình dục.
Xét về khung pháp luật, trẻ em dưới 14 tuổi tuyệt đối cấm quan hệ tình dục, trẻ ở độ tuổi từ 14 – 16 tuổi là trẻ vị thành niên, còn độ tuổi từ 16 – 18 tuổi có thể đồng thuận khi quan hệ tình dục, trên 18 tuổi mới được phép quan hệ tình dục.
Còn xét về sự trường thành và phát triển thể chất, BS. Thành cho rằng không có mốc trưởng thành chung nào đối với mỗi người: "Có những người trưởng thành rất sớm khi mới chỉ 16, cũng có người 30 – 35 tuổi bộ não vẫn là trẻ thơ. Do đó, hành trình trưởng thành tình dục cần các bạn tập luyện, rèn luyện nhiều".
Khi quan hệ tình dục ở độ tuổi quá sớm và chưa trưởng thành khá nguy hiểm. Đây là độ tuổi đang kỳ dậy thì, cơ thể chưa phát triển toàn diện. Việc "làm chuyện người lớn" ở độ tuổi này ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản và tinh thần suốt cuộc đời.
Cũng theo BS. Thành: Khi quan hệ tình dục ở độ tuổi trẻ vị thành niên sẽ rất dễ mắc các bệnh về đường tình dục. Nguyên nhân đầu tiên là do khi còn ở độ tuổi quá trẻ, bản thân cơ quan sinh dục của các em chưa trưởng thành. Ngoài ra kiến thức về tình dục, phòng chống các bệnh của các bạn trẻ không tốt bằng những người phụ nữ đã trưởng thành. Dó đó, các em sẽ dễ dàng mắc các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, có thai ngoài ý muốn và tỉ lệ mắc ung thư cổ tử cung sẽ cao hơn những người phụ nữ trưởng thành.
Trẻ em được sinh ra từ những cặp vợ chồng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thường mắc các dị tật bẩm sinh, chậm phát triển, suy dinh dưỡng. Những em bé được sinh ra từ người mẹ dưới 18 tuổi có nguy cơ con sinh ra sẽ nhẹ cân hoặc chết non cao hơn những đứa trẻ khác.
Qua đó, BS. Thành cũng khuyến cáo, khi cảm thấy bản thân đã trưởng thành về thể chất và tâm sinh lý, đủ tuổi kết hôn theo quy định pháp luật lúc này mới nên quan hệ tình dục và lập gia đình.