Nông dân huyện Sóc Sơn pha thuốc bảo vệ thực vật để phun cho cây lúa
Theo thống kê của Chi cục Trồng trọt và BVTV Hà Nội, lượng thuốc BVTV được sử dụng trên địa bàn TP trong 5 năm gần đây (từ 2015 – 2019) lần lượt là 287, 316, 265, 362 và 401 tấn. Trong khi lượng thuốc BVTV sử dụng cho 1ha canh tác nông nghiệp của Hà Nội hiện từ 1,6 – 2kg/ha (của cả nước khoảng 10kg/ha, tức là cao gấp 5 – 6 lần so với Hà Nội). Tại không ít địa phương, tỷ lệ nông dân không sử dụng thuốc BVTV đạt khá cao, điển hình là ở các huyện Thanh Oai, Mỹ Đức, Quốc Oai, Thường Tín…
Đáng chú ý là hiện nay có tới 60 – 70% nông dân của Hà Nội thường xuyên sử dụng các loại thuốc BVTV có nguồn gốc sinh học, thảo mộc thay vì thuốc hoá học. Mặc dù lượng thuốc BVTV sử dụng trên địa bàn TP thấp hơn khá nhiều so với bình quân chung cả nước.
Nhận thức về việc sử dụng thuốc BVTV an toàn trong người nông dân cũng đã nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận nông dân tỏ ra chủ quan, thậm chí xem nhẹ quy định pháp luật.
Minh chứng điển hình là vụ việc xảy ra mới đây tại xã Tráng Việt (huyện Mê Linh), khi chính quyền địa phương này đã mạnh tay xử phạt vi phạm hành chính 2 nông hộ sử dụng thuốc BVTV không có trong danh mục cho phép. Phó Chủ tịch UBND xã Tráng Việt Đàm Văn Thìn cho biết, qua làm việc, các hộ này khai nhận đã mua thuốc BVTV… bán rong ngoài đường. Ở khía cạnh liên quan, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp xã Tân Lập (huyện Đan Phượng) Nguyễn Hữu Quy cho biết, đơn vị có cung cấp thuốc BVTV bảo đảm nguồn gốc, xuất xứ. Tuy nhiên, không ít nông hộ, thành viên hợp tác xã vẫn lựa chọn mua thuốc BVTV được rao bán trôi nổi trên thị trường.
Vụ việc tại xã Tráng Việt mới đây nhất cho thấy tâm lý chủ quan và ý thức cộng đồng của một bộ phận nông dân vẫn còn khá hạn chế.
Thực tế trong những năm qua, Bộ NN&PTNT đã triển khai nhiều giải pháp nhằm siết chặt quản lý đối với lĩnh vực kinh doanh, sử dụng thuốc BVTV. Theo đó, Bộ đã giao Cục BVTV tập trung rà soát lại tất cả các khâu từ khảo nghiệm, đăng ký tới sử dụng thuốc BVTV. Trên cơ sở đánh giá, kiên quyết loại bỏ các loại thuốc BVTV có hiệu lực sinh học thấp, độ độc cao, nguy cơ gây hại cho sức khỏe con người và tác động xấu đến môi trường sinh thái.
Mặc dù vậy, để kiểm soát hiệu quả việc kinh doanh, sử dụng thuốc BVTV, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương cho rằng, việc hoàn thiện cơ chế, chính sách là rất quan trọng. Trong đó, cần thiết sớm ban hành hướng dẫn đơn giản thủ tục tiến hành một cuộc thanh tra chuyên ngành. Các lực lượng quản lý thị trường, công an, Ban chỉ đạo 389… cũng cần tăng cường trách nhiệm quản lý theo phân cấp; bên cạnh xử phạt hành chính, cần tính đến xử lý hình sự các trường hợp vi phạm nghiêm trọng để tạo sức răn đe.
Liên quan đến vấn đề này, như Thương hiệu & Sản phẩm đã đưa tin, mới đây Sở NN&PTNT Hà Nội đã ban hành Công văn số 1639/SNN-TTBVTV, đề nghị UBND các quận, huyện, thị xã tăng cường quản lý thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) và an toàn thực phẩm (ATTP) trên địa bàn thành phố.
Hà Nội sẽ mở rộng và đẩy mạnh phát triển các mô hình nông nghiệp hữu cơ; tổ chức liên kết sản xuất theo chuỗi khép kín trên tất cả các loại cây trồng
Theo đó, UBND các quận, huyện, thị xã chỉ đạo các đơn vị chức năng và UBND các xã, phường, thị trấn tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn cho các cửa hàng buôn bán thuốc BVTV và người sản xuất chấp hành đúng quy định của pháp luật về điều kiện kinh doanh, không mua bán, sử dụng các loại thuốc cấm, thuốc nhập lậu. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc buôn bán và sử dụng thuốc BVTV nhập lậu, kiên quyết tịch thu, tiêu hủy các loại thuốc nhập lậu và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định.
Bên cạnh đó, UBND các quận, huyện, thị xã tiếp tục tổ chức ký cam kết và yêu cầu ghi chép nhật ký sử dụng thuốc đối với các hộ sản xuất rau, quả, chè theo quy định. Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn và UBND các xã, phường, thị trấn kiên quyết đình chỉ kinh doanh đối với những cơ sở không đủ điều kiện. Thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng danh sách các cơ sở sản xuất kinh doanh đủ điều kiện và không đủ điều kiện buôn bán thuốc BVTV thuộc phạm vi quản lý để nhân dân biết, giám sát và lựa chọn.
Trong công văn này, Sở NN&PTNT cũng yêu cầu Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV bảo đảm an toàn hiệu quả; tập trung tuyên truyền về các hoạt chất cấm sử dụng trên cây trồng nói chung và cây rau nói riêng. Hướng dẫn thực hiện cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện buôn bán thuốc theo quy định. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV theo chức năng nhiệm vụ được giao; kiên quyết tịch thu, tiêu hủy các loại thuốc cấm, thuốc nhập lậu và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.
Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Nội chỉ đạo, hướng dẫn các trạm trồng trọt và bảo vệ thực vật và nhân viên trồng trọt, bảo vệ thực vật cấp xã bám sát đồng ruộng, hướng dẫn nông dân sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng; thông báo chấm dứt sử dụng các loại thuốc không đúng. Kiểm tra tình hình sử dụng thuốc BVTV của từng ruộng, từng hộ; ghi chép sử dụng thuốc BVTV trên rau tại các xã sản xuất rau. Tham mưu với UBND cấp xã, cấp huyện xử lý vi phạm quy định về sử dụng thuốc BVTV; thành lập đoàn kiểm tra liên ngành triển khai việc ký cam kết đối với các hộ sản xuất rau đảm bảo ATTP, xử lý các trường hợp vi phạm thuộc thẩm quyền…
Về lâu dài, Hà Nội sẽ mở rộng và đẩy mạnh phát triển các mô hình nông nghiệp hữu cơ; tổ chức liên kết sản xuất theo chuỗi khép kín trên tất cả các loại cây trồng…
Minh Nhật